چرا باید نگران یونان بود؟

یونان به سوی بحران سیاسی دیگری حرکت می‌کند. با ناتوانی پارلمان در انتخاب رئیس‌جمهور، ۲۵ ژانویه انتخابات زودهنگام برگزار خواهد شد و آشوب‌های جدید احتمالی می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که آیا رهبران اروپا آنقدر در قدرت خواهد ماند که بتوانند مسیر اصلاحات مالی لازم در منطقه را ادامه دهند یا نه. این تغییرات بزرگ احتمالی تنها چهار سال پس از آن رخ می‌دهد که این کشور نخستین وام‌های بین‌المللی خود را دریافت کرد و تقریبا یک تنه اقتصاد جهان را به سوی زوال برد.

سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ سال‌های وحشت عمومی از این بود که کشورهایی با بدهی بالا مانند یونان، ایتالیا، پرتغال، اسپانیا و ایرلند ممکن است ناچار به ورشکستگی و خروج از منطقه یورو شوند. موقعیت یونان قطعا بدترین مورد بود. یونان آن زمان بیشترین بدهی و ضعیف‌ترین اقتصاد را داشت. هراس اصلی این بود که یونان به خاطر بدهی‌هایش به ورشکستگی برسد و استفاده از یورو به‌عنوان ارز خود را متوقف کند و به این ترتیب ایمان مردم به توانایی دیگر کشورها در پرداخت بدهی‌ها را نابود و دومینویی را در بازارهای جهانی ایجاد کند.

این ترس به تنش شدید در بازارهای اوراق قرضه دولتی و نظام مالی انجامید. قضیه موقعی حل شد که ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا در تابستان ۲۰۱۲ طرحی را برای پشتیبانی از بازار اوراق قرضه دولتی اعلام کرد. بانک مرکزی آن موقع اعلام کرد که تا زمانی که کشورها اصلاحات مالی را اجرا کنند، آماده خرید اوراق قرضه دولتی است. این به آرام شدن بازارها کمک کرد.

اما حالا چه اتفاقی افتاده است؟ آخرین نکته این است که جورج پاپاندرو، نخست وزیر پیشین یونان در حال تشکیل حزبی تازه است که می‌تواند بخشی از آرای حزب چپ افراطی سیریزا را که در نظرسنجی‌ها پیشتاز است، ازآن خود کند.

سیریزا با مخالفت با برنامه‌های ریاضتی حمایت مردم و شک سرمایه‌گذاران را برانگیخته است. این حزب حتی تهدید کرده که بازپرداخت وام‌های بین‌المللی ۲۹۰ میلیارد دلاری را متوقف خواهد کرد.

پس چرا حالا همه در حال وحشت نیستند؟ مردم به چند دلیل آرام‌تر از قبل هستند؛ اما مهم‌ترین مساله این است که بحران فعلی کمتر در مورد بدهی و بیشتر در مورد سیاست‌های داخلی است. اگر یونان از منطقه یورو اخراج شود، محتمل است که دیگر کشورهای اروپا با حمایت بانک مرکزی اروپا اوضاع بهتری داشته باشند.

اما اهمیت انتخابات یونان در چیست؟ انتخابات یونان می تواند آزمونی باشد برای آنچه در سیاست دیگر کشورها رخ خواهد داد. در اسپانیا، حزب دست چپی «پدموس» در نظرسنجی‌ها رشد کرده است. اگر این حزب به شکلی به قدرت برسد، منطقه یورو مشکل حتی بزرگ‌تری خواهد داشت.

احزاب مخالف اتحادیه در فرانسه و ایتالیا نیز وضع خوبی دارند گرچه اوضاع در این کشورها پایدارتر است. با این حال، مساله مهم این است که اقتصاد منطقه یورو همچنان وضع وخیمی دارد و تا زمانی که به احیا نرسد، کار رهبران هوادار اتحادیه دشوار خواهد بود.