تهدیدی برای تمام اروپا

کارول متلاک خبرنگار بیزینس ویک تقریبا پنج سال پس از آغاز تلاش‌ها برای نگه داشتن یونان در اتحادیه ارزی، اروپا در حال درک این واقعیت است که هنوز هم نمی‌تواند از پس کنار گذاشتن آتن برآید. اما چرا؟ چرا وقتی که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد رای‌دهندگان یونانی ممکن است دولتی جدید را انتخاب کنند که می‌تواند کشور را به ورشکستگی بکشاند و از یورو خارج کند، بقیه اروپا باید به یونان بچسبند؟ آیا بانک مرکزی اروپا و دیگر نهادهای اروپایی برای دفاع در مقابل سرایت بحران‌های تازه در بازار به اندازه کافی آماده‌اند؟پس از سقوط یورو به دلیل هراس بازارها از احتمال جدی شدن یونان از یورو، اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه صدراعظم آلمان، آنگلا مرکل به این امر چراغ سبز نشان داده است، اما خیلی زود مشخص شد که کمتر کسی با خروج یونان موافق است. به قول یوآخیم‌پوس، از اعضای ارشد دولت ائتلافی مرکل، «حتی بحث درباره خروج قابل مدیریت یونان نیازمند «بازی با آتش در لحظه‌ای شکننده برای ثبات منطقه یورو» است.

حقیقت ناراحت‌کننده این است که منطقه یورو هم‌اکنون شرایط بدتر از زمانی دارد که بحران یونان آغاز شد. رشد در این بلوک ۱۹ عضوی به شدت آرام گرفته و برخی کشورها همین حالا هم با تورم معکوس روبه‌رو هستند.

به علاوه، کشوری که بیش از دیگران در خطر سرایت بحران یونان است ممکن است ایتالیا باشد، سومین اقتصاد بزرگ منطقه. ایتالیا گرفتار رکود است و نسبت بدهی عمومی به تولید ناخالص داخلی‌اش با سطح خطرناک ۱۳۰ درصد رسیده است، تقریبا برابر با همان سطحی که یونان در سال ۲۰۱۰ تجربه کرد. در حالی که بانک مرکزی اروپا و دیگر نهادهای اروپایی می‌توانند با خرید اوراق قرضه و دیگر سازوکارهای موجود، اقتصادهای ضعیف اروپا را نجات دهند، چنین اقداماتی ممکن است برای ایتالیا جواب ندهد. جاناتان لوینز، اقتصاددان ارشد موسسه «کپیتال اکونومیکس» لندن می‌گوید: «محتمل نیست که صندوق‌های نجات برای حل مشکلات جدی کشوری مانند ایتالیا به اندازه کافی بزرگ باشند.»

با آماده شدن یونان برای انتخابات زودهنگام در ۲۵ ژانویه، نگرانی‌های بازار در حال به اوج رسیدن است. شاخص‌های سهام منطقه یورو روز دوشنبه بیشترین افت خود در سه سال گذشته را تجربه کردند. چارلز دیبل، رئیس بخش استراتژی کلان در موسسه «آویوا اینوسترز» می‌گوید: «میزان خطر واقعا بالا است. مردم ممکن است شروع به تردید در مورد سرمایه‌گذاری‌هایشان کنند.»