صنعتی‌سازی چگونه عقیم شد؟
مهندس احمد خرم رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان صنعتی‌سازی موضوعی نیست که صرفا طی سال‌های اخیر در ساخت‌و‌سازهای کشور مطرح شده باشد. صنعتی‌سازی از دهه‌های پیش و حتی از سال‌های پیش از انقلاب هم در ساخت‌وسازها مطرح بود و در آن سال‌ها ایران اولین کشوری در خاورمیانه بود که به سمت صنعتی‌سازی حرکت کرد. نمونه روشن صنعتی‌سازی در سال‌های قبل از انقلاب هم شهرک‌های آپادانا و اکباتان است که به روش قالب تونلی ساخته شد. البته در همان سال‌های پیش از انقلاب هم نمونه‌های دیگری از صنعتی‌سازی وارد ایران شد اما به دلیل محدودیت‌های اجرا و سایر مشکلات مورد استقبال قرار نگرفت.
مهندس احمد خرم رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان صنعتی‌سازی موضوعی نیست که صرفا طی سال‌های اخیر در ساخت‌و‌سازهای کشور مطرح شده باشد.صنعتی‌سازی از دهه‌های پیش و حتی از سال‌های پیش از انقلاب هم در ساخت‌وسازها مطرح بود و در آن سال‌ها ایران اولین کشوری در خاورمیانه بود که به سمت صنعتی‌سازی حرکت کرد. نمونه روشن صنعتی‌سازی در سال‌های قبل از انقلاب هم شهرک‌های آپادانا و اکباتان است که به روش قالب تونلی ساخته شد.البته در همان سال‌های پیش از انقلاب هم نمونه‌های دیگری از صنعتی‌سازی وارد ایران شد اما به دلیل محدودیت‌های اجرا و سایر مشکلات مورد استقبال قرار نگرفت.بعد از انقلاب و پس از دوران جنگ، صنعتی‌سازی به فراموشی سپرده شد و روی روش‌های صنعتی‌سازی عملا کار نشد.اما در سال‌های اخیر، حرکت و جنبشی در این زمینه شروع شده است. از آن جمله انجمن فناوران صنعتی‌سازی با ۱۶۰ شخصیت حقوقی یا شرکت پیمانکار است که هم اکنون در این زمینه فعال است.در دولت نهم هم، تصمیم بر این شد صنعتی‌سازی را آغاز کنند و برای این منظور جلسات متعددی هم برگزار شد اما این تصمیم دولت که در سال ۸۵ گرفته شد چند ایراد عمده داشت که عملا باعث شد صنعتی‌سازی آن طور که باید و شاید در کشور راه نیفتد.اول اینکه مشخص نکردند چه واحدهای صنعتی‌سازی یا چه روش صنعتی‌سازی برای اقلیم ما مناسب و برای کشور ما کاربرد دارد.
دوم اینکه کارشناسی لازم در خصوص تیراژ مورد نیاز برای صنعتی‌سازی به عمل نیامد.اشتباه سوم این بود که به جای اینکه تسهیلات مناسب برای صنعتی‌سازی در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرد، دولت راه‌اندازی ۴۰ درصد کارخانه‌های صنعتی‌سازی را به‌سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) واگذار کرد و این‌سازمان هم با راه‌اندازی شرکتی تحت عنوان شرکت مپسا، متولی این امر شد.این در حالی بود که این شرکت هم در نهایت نتوانست به نتایج مناسب و موفقیت‌آمیزی در این زمینه دست پیدا کند.
در نهایت صنعتی‌سازی عقیم ماند و عملا کاری در این زمینه انجام نشد.
با این وجود، در حال حاضر برخی شرکت‌های خصوصی در زمینه صنعتی‌سازی فعالند و روش قالب تونلی به‌عنوان یکی از روش‌های مناسب اقلیم کشور برای صنعتی‌سازی از سوی مرکز تحقیقات مسکن نیز تایید شده است.همچنین، هم اکنون پروژه‌ای ۱۰ هزار واحدی در شهر جدید پردیس به این شیوه در حال انجام است.از سوی دیگر، از طرف انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی هم این موضوع را دنبال کرده‌ایم و به دولت درخواست داده‌ایم برای حل مشکلات موجود در این مسیر «طرح جامع صنعتی‌سازی» تهیه و از این طریق تکلیف فرآیند صنعتی‌سازی در کشور مشخص شود.در واقع مهم‌ترین اقدام لازم و ضروری در مقطع زمانی حاضر در عرصه صنعتی‌سازی، تدوین همین طرح جامع صنعتی‌سازی در کشور است که اولا مشخص شود که چه روشی از صنعتی‌سازی عملا مناسب ایران است و سپس سایر برنامه‌ها در این زمینه برنامه‌ریزی و کارشناسی شود.
درخواست دیگر از دولت حل مشکل تسهیلات به پیمانکاران و صنعتی‌سازان است. برای مثال در آمریکا که پیمانکاران از شرایط مالی خوبی برخوردارند و مانند پیمانکاران ایرانی با مشکلات فراوان دست و پنجه نرم نمی‌کنند دولت تا ۹۵ درصد هزینه راه‌اندازی کارخانه‌های صنعتی‌ساز یا اجرای روش‌های صنعتی‌سازی را به آنها تسهیلات می‌دهد.
اما در ایران ۳۰ درصد کل هزینه‌ها را باید پیمانکار متقبل شود و ۷۰ درصد تسهیلات با نرخ سودهای ۲۶ و ۲۷ درصدی به وی پرداخت می‌شود.
بنابراین دو مشکل اصلی یعنی نداشتن طرح جامع صنعتی‌سازی و همچنین مشکلات موجود در رابطه با میزان تسهیلات و بالا بودن سود بازپرداخت، مانع از عملی شدن صنعتی‌سازی در کشور و رواج آن می‌شود.
هم اکنون با توجه به ظرفیت موجود، پیمانکاران ایرانی آمادگی دارند سالانه ۳۰۰ هزار واحد را به روش صنعتی احداث کنند که در مقایسه با کل ساخت‌و‌سازهایی که سالانه در کشور انجام می‌شود رقم قابل ملاحظه‌ای است.
برای این منظور لازم است دولت و مجلس با همکاری و همفکری کمک کنند و ظرفیت‌سازی‌های موجود با حل مشکلات گفته شده در مسیر صنعتی‌سازی صورت بگیرد.
ارسال نظر