سال 94؛ سال بازگشت خودروسازان به اوج

دکتر سعید لیلاز تحلیلگر مسائل اقتصادی اینکه صنعت خودرو می‌تواند به دوران اوج خود بازگردد یا خیر، مانند هر صنعت دیگری چه در ایران و چه در سایر کشورها تابعی از شرایط کلی اقتصادی و اجتماعی خودش است. تابعیت صنعت خودرو از شرایط کلی اقتصاد و اجتماع، خصوصا به دلیل بزرگ بودن این صنعت و سهم قابل توجهی که در تولید ناخالص داخلی و و ارتباط مستقیم با مردم دارد، بیش‌‌ازپیش به چشم می‌آید. صنعت خودرو در روزهای اوج تولید در سال ۹۰ بین ۳ تا ۵/۳ درصد در تولید ناخالص داخلی سهم داشت و تا ۲۰ درصد از ارزش افزوده صنعت را نیز به خود اختصاص داده بود، با این شرایط به نظر من اگر تصور کنیم اقتصاد ایران با برنامه‌ریزی فعلی که دولت دارد تا پایان امسال به رشد ۳ تا ۴ درصد برسد و این میزان در سال ۹۴ نیز به ۵ تا ۷ درصد برسد، صنعت خودرو به جایگاه پیشین خود در تولید ناخالص داخلی و همچنین ارزش افزوده در صنعت خواهد رسید.

با این اوصاف می‌توان پیش‌بینی کرد که صنعت خودرو تا پایان سال ۹۴ یا حداکثر در بهار سال ۹۵ رکورد تولید سال ۹۰ را بزند. البته همین حالا هم ایران‌خودرو و سایپا تولیدات‌شان به روزهای اوج خود در سال ۹۰ بسیار نزدیک شده‌است. در حال حاضر ایران‌خودرو روزانه تا ۲ هزار و ۴۰۰ دستگاه خودرو تولید می‌کند و تیراژ تولید سایپا نیز به ۲ هزار دستگاه نزدیک شده است پس کاملا محتمل است که خودروسازان بتوانند به روزهای اوج تولید خود در سال ۹۰ که بیش‌از یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو بود، برسند. به عقیده من، این اتفاق تا سال ۹۵، یعنی چیزی حدود دو سال دیگر در صنعت خودرو رخ خواهد داد.

در سال ۹۲ شاید تعداد کسانی که به بازگشت صنعت خودرو به روزهای اوج بدبین بودند، بیشتر از حالا بود ولی حالا با مشاهده تغییرات صنعت خودرو تعداد این افراد کمتر شده است.

تجربه‌ دقیقا یک سال گذشته به خوبی نشان می‌دهد که بدبینی نسبت به بازگشت صنعت خودرو به روزهای اوج دیگر جایی ندارد. همین حالا رشد تولیدات صنعت خودرو از ابتدای سال تا کنون ۸۰ درصد بوده است که نشان می‌دهد صنعت خودرو با ظرفیت بیشتری در حال تولید است. بنده کاملا این موضوع را قبول دارم که انواع مشکلات سیاسی و اقتصادی در کشور بر سر راه تولید قرار دارد اما با وجود تمام این مشکلات عقیده دارم همان‌طور که تا به حال توانسته‌ایم به رشد تولید برسیم، قطعا در دوره ۱۲ ماهه آینده نیز خواهیم توانست این میزان رشد فعلی را ارتقا دهیم. بنده از آنجا با اطمینان این حرف را می‌زنم که خودروسازها با وجود ۸۰ درصد رشد تولیدی که داشته‌اند تاکنون هیچ خودرویی روی دستشان نمانده و همه به فروش رفته است. این در حالی است که صنعت لیزینگ هنوز در کشور جا نیفتاده است و این صنعت کمکی به فروش محصولات خودروسازان نکرده است. با توجه به این موضوع من تصور می‌کنم تولیدات خودروسازان تا پایان سال ۹۴ از یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه عبور کند. از سویی با توجه به اینکه قیمت خودرو نسبت به تورم جاری کشور رشد کمتری داشته است به نظر می‌رسد تولیدات خودروسازان کماکان روی دستشان باقی نماند. هرچند بسیاری از مشتریان خودروسازان طی دو سال گذشته قدرت خرید خود را از دست دادند، اما به عقیده من مشتریان باقی مانده برای خودروسازان که هنوز قدرت خرید دارند، می‌توانند تولیدات خودروسازان را پوشش دهند و برای آنها نقدینگی به همراه بیاورند، تمام اینها در حالی است که خودروسازان به هر حال باید برای احیای آن بخش از بازار که به دلیل رشد قیمت از دست رفته است، تلاش خود را بکنند. احیای بازار از دست رفته از سوی خودروسازان از آنجایی ضروری به نظر می‌رسد که خودروسازان در کشور ظرفیت تولید ۲میلیون دستگاه خودرو در سال را دارند پس چنانچه بخشی از بازار احیا شود، شرایط خودروسازان با بهبود بیشتری نیز همراه خواهد شد. برای مثال در شرایطی که بخشی از بازار قدرت خرید خود را از دست داده بود، ایران‌خودرو سال گذشته فروشی ۲۰ هزار میلیارد تومانی داشته است که امسال قطعا بیشتر خواهد شد، تمام این‌ها به این معناست که ما بازار خوبی داریم، بازاری که با تقویت آن قطعا چرخ تولید با سرعت بیشتری به گردش در می‌آید. به صورت کلی به عقیده من در مورد رکود اقتصادی ایران خصوصا رکود بازار خودرو اغراق شده است، من تصور نمی‌کنم در حال حاضر شرایط آنقدر هم که گفته می‌شود بد باشد، چنانچه خودروسازان طی یک سال گذشته توانسته‌اند بسیاری از مسائل خود را حل کنند. خودروسازان توانستند بدون هیچ تکیه‌ای به دولت، وظایف عمومی خود در اقتصاد را به درستی انجام دهند که این موضوع به خودی خود نشان می‌دهد خودروسازها برای رفتن به سمت روزهای طلایی نیاز چندانی به تزریق کمک‌های خارجی ندارند. همین‌که محیط عمومی کسب‌وکار با بهبود مستمر همراه باشد، آرامش سیاسی برقرار شود و دولت عزم خود را برای پیش‌بینی پذیر بودن و پرهیز از تصمیمات خلق‌الساعه جزم کند، می‌تواند برای صنعت خودرو کمکی بزرگ باشد و به حرکت صنعت خودرو در جهت رسیدن به تیراژ سال ۹۰ کمک و خودروسازان را برای بازگشت به روزهای اوج، از دریافت هرگونه یارانه دولتی بی‌نیاز کند.