ارزان‌ترین فیلم‌های دنیا

محمد مهدی جعفری مدیر عامل موسسه قرن ۲۱ بزرگ‌ترین معضل فعلی شبکه نمایش خانگی بحث هزینه‌هایی است که بر این شبکه تحمیل شده است حتی فیلم‌های پرتیراژ هم نمی‌توانند در این میان چندان برای موسسات توزیع‌کننده درآمدزا باشد. از سه سال قبل که قیمت دلار رشد سرسام‌آوری داشت و تقریبا به یکباره در بازه زمانی کوتاهی سه برابر شد، قیمت همه اقلامی که مردم با آن سروکار داشتند بالا رفت، به جز محصولات شبکه نمایش خانگی. ما هم علاقه‌مند هستیم قیمت محصولاتمان را بالا ببریم، اما چند دلیل باعث می‌شود نتوانیم این کار را به سهولت انجام دهیم؛ اول کپی غیرمجاز است که به فاصله دو ساعت از زمانی که فیلم توزیع می‌شود، روی شبکه اینترنت گذاشته می‌شود و به سرعت دانلود می‌شود. مردم هم ظاهرا به شیوه دانلود از سایت‌ها علاقه‌مندتر هستند تا اینکه نسخه مجازش را از توزیع‌کننده خریداری کنند. برای کپی‌کارها هم این کار می‌صرفد، چون چهار فیلم را در یک دی‌وی‌دی کپی می‌کنند و ارزان‌تر از مغازه‌دار می‌دهند. دلیل دوم برای اینکه فعلا قیمت‌ها همان قیمت سابق مانده، شبکه‌های تلویزیونی خودمان است. تعداد شبکه‌هایی که فیلم سینمایی ایرانی و خارجی مجانی پخش می‌کنند آنقدر زیاد است که مردم دیگر به خرید فیلم فکر نمی‌کنند. شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان را هم که سریال‌های ترکی و آمریکای جنوبی و سایر کشورها را با دوبله پخش می‌کنند به این دلایل اضافه کنید، می‌بینید ما چاره‌ای نداریم جز اینکه به همین روال فعلی دل خوش باشیم.

جالب است که این نکته را هم ذکر کنم که در سال ۸۱ که موسسه قرن ۲۱ افتتاح شد قیمت پشت جلد محصولات وی‌سی‌دی این شرکت ۳۵۰۰ تومان بود و وی‌اچ‌اس ۳۰۰۰ تومان.یعنی در حال حاضر محصولاتمان از قیمت ۱۲ سال پیش هم ارزان‌تر است. برای وارد کردن فیلم خارجی هم مشکل به شکل دیگری است. علاوه بر تحریم ایران که مانعی برای واردات اقلام اساسی و همچنین فیلم سینمایی به ایران است، قیمت دلار هم مانعی جدی برای این واردات است.۱۲ سال پیش که دلار ۸۰۰ یا ۱۰۰۰ تومان بود، وقتی با کمپانی‌های واسطه وارد مذاکره می‌شدیم و به آنها توضیح می‌دادیم محصولی که به دست مشتری در ایران می‌رسد، حدودا ۲۰۰۰ تومان (دو دلار) است، تعجب می‌کردند که چقدر قیمت عرضه ما پایین است. الان که قیمت عرضه به مشتری به زیر یک دلار آمده، آنها می‌گویند از چه چیزی می‌خواهید به ما سهم بدهید، بنابراین معامله‌ای شکل نمی‌گیرد. در حال حاضر قیمت محصولات شبکه خانگی باید ۱۵هزار تومان باشد. قیمت پایینی که الان وجود دارد باعث می‌شود مردم به سالن‌های سینما هم نروند. قیمت فیلم شبکه خانگی در دبی ۱۲۰ درهم است، در اروپا ۱۳ یورو و در آمریکا ۱۸ دلار است. این در حالی است که قیمت بلیت سینما در دبی ۳۰ یا ۳۵ درهم است. با این نسبت‌ها، سینما رفتن برای شهروند ساکن در آن کشور صرف می‌کند. در کشور ما اما معکوس این شیوه وجود دارد و قیمت بلیت سینما از قیمت دی‌وی‌دی فیلم گران‌تر است.

برای برون‌رفت از این مشکل باید مثل همه جای دنیا به ابزار روز سینمای جهان روی بیاوریم. مثلا ۲۰ سال پیش، فیلم‌ها بتامکس بود، بعد شد وی‌اچ‌اس و بعد از آن دی‌وی‌دی و سپس بلو-ری. در حال حاضر هم سیستم‌های کل دنیا به VOD تغییر پیدا کرده است. ما هم چاره‌ای نداریم تکنولوژی VOD را در ایران به سامان برسانیم. این تکنولوژی به نفع همه است. البته یک بحث جدی در این حوزه وجود دارد و آن سرعت اینترنت است. تا وقتی سرعت اینترنت در ایران پایین است، بعید است این تکنولوژی بتواند کاملا پیاده شود. مثلا شما الان ۳۰۰۰تومان پول فیلم دی‌وی‌دی می‌دهید، اگر بخواهید با این سرعت اینترنت از تکنولوژی VOD استفاده کنید باید ۵۰۰۰ تومان پول اینترنت بدهید. خب مشتری برایش صرف نمی‌کند که هر بار این مقدار هزینه کند تا یک فیلم ببیند. تکنولوژی VOD زمانی می‌تواند جلوی کپی غیرمجاز را بگیرد که از سیستم قدیمی‌ای که مردم با آن سروکار دارند ارزان‌تر دربیاید، یعنی مثلا ۲۰۰ تومان پول اینترنت بدهد و ۵۰۰ تومان هم خود فیلم را ببیند. در صورت موفقیت طرح VOD شرکت‌های توزیع‌کننده هم می‌توانند آرشیوهایشان را در اختیار این سیستم قرار دهند و از محل آن درآمدزایی کنند. چون این شبکه گسترده نیاز به خوراکی به نام فیلم دارد و قطعا به تنهایی آرشیو فیلم‌های بعد از انقلاب پاسخگوی آن نیست. فیلم‌های قبل از انقلاب هم که ۹۰ درصدشان قابل پخش نیست. پس شرکت‌های توزیع‌کننده فیلم یکی از بازوهای اجرایی طرح VOD در ایران هستند و همه ما چاره‌ای نداریم جز اینکه در قدم بعدی به تکنولوژی روز دنیا و سیستم VOD روی بیاوریم.