تازه به دوران رسیده‌های چینی در هنگ‌کنگ

مت اوبراین نویسنده اقتصادی تلاش هنگ‌کنگ برای حقوق دموکراتیکی که چین قبلا قول آنها را داده بود به خیابان‌های این منطقه کشیده شده است. درست است که این جنگ سیاسی است، اما بخشی از علت مقاومت سرسختانه هنگ‌کنگ برای داشتن آزادی هم به آن دلیل است که مردم این منطقه می‌دانند که مشمول قوانین چین بودن، به لحاظ اقتصادی چه معنایی دارد. هنگ‌کنگ قبلا چنین چیزی را تجربه کرده است. چین با وجود خیز اقتصادی همچنان میلیون‌ها فقیر دارد. اما این تنها مساله درباره رشد چین نیست. این خیزش اقتصادی توازن اقتصای قدرت با هنگ‌کنگ را نیز دگرگون کرده است. اقتصاد هنگ‌کنگ امروز تنها ۳ درصد اقتصاد چین را در دست دارد، در حالی که در زمان تسلط بریتانیا بر این منطقه ۱۸ درصد اقتصاد چین در اختیار هنگ‌کنگ بود. این رشد چین طبقه جدیدی از مالکان را ایجاد کرده که می‌توانند بهترین اماکن هنگ‌کنگ را به چنگ آورند.

این به آن معنا است که چینی‌ها می‌توانند از پس هزینه‌های آپارتمان‌ها، اجناس لوکس و البته خرید شیر خشک برآیند! در چین بهترین راه برای نشان دادن موفقیت اقتصادی، خرید ملکی در هنگ‌کنگ است. اشتهای مالکان چینی ثروتمند برای خرید نقدی باعث دو برابر شدن قیمت ملک در هنگ‌کنگ از سال ۲۰۰۹ شده است. برای درک بهتر شرایط باید بدانیم که قیمت‌ها در ۱۶ سال پیش از آن تنها ۲۶ درصد رشد کرده بود. پس جای شگفتی نیست که هنگ‌کنگی‌های بیشتری خود را در شهرشان ناتوان یافته‌اند. همچنین نباید از این متعجب شد که مقامات پولی هنگ‌کنگ تلاش کرده‌اند از خرید املاک بیشتر توسط چینی‌ها جلوگیری کنند.

داستان اجناس خاص هم همین است. چین مالیات بالایی برای اجناس گران یا به اصطلاح مدل بالا دارد که تا حدی از مصرف ناشی از معجزه اقتصادی می‌کاهد. اما هنگ‌کنگ از مالیات معاف است و این باعث هجوم چینی‌ها به این منطقه می‌شود. اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم باید به حضور ۵۰ میلیون چینی در هنگ‌کنگ در سال گذشته اشاره کنیم. جالب اینجا است که پرتقاضاترین جنس هنگ‌کنگ شیر خشک است. از سال ۲۰۰۸ که محصولات شیر خشک چینی باعث مرگ دست کم ۶ نوزاد در این کشور شد، والدین چینی تا آلمان هم برای خرید برندهای قابل اعتماد رفته‌اند. اما آسان‌ترین و به صرفه‌ترین مقصد هنگ‌کنگ است که آن سوی شهر «شنزن» است. این روند باعث شد که یکی از نامعمول‌ترین ممنوعیت‌های صادراتی اعمال شود. مقامات هنگ‌کنگ مقرر کردند که مسافران می‌توانند تنها دو قوطی شیر خشک با خود همراه ببرند. بعد نوبت به مبارزه با قاچاقچیان شیر خشک رسید. بله، قاچاقچیان شیر خشک!

درست است که رشد چین برای هنگ‌کنگ و به خصوص برای خرده‌فروشان آن خوب بوده، اما به همان اندازه برای استانداردهای نسبی زندگی خوب نبوده است. استانداردهای زندگی نه تنها توسط چینی‌های ثروتمند به چالش کشیده شده، بلکه هزینه‌های زندگی هنگ‌کنگی‌ها هم افزایش یافته و مغازه‌های هنگ‌کنگ خالی شده است. از همین رو است که هنگ‌کنگی‌ها می‌گویند چینی‌های سرزمین اصلی، «ملخ»‌هایی هستند که می‌آیند همه چیز را درو می‌کنند و می‌روند، ملخ‌هایی که البته رفتار بدی هم دارند. همین امسال فضای مجازی شاهد خشم هنگ‌کنگی‌ها از والدینی چینی بود که اجازه داده بودند فرزند دو ساله‌شان در خیابان‌های هنگ‌کنگ ادرار کند. داستان هنگ‌کنگ و چین همان داستان اصالت و تازه به دوران رسیده‌ها است. هنک‌کنگ معنای اقتصادی جزو چین بودن را می‌داند. پس عجیب نیست که نخواهد این اتفاق به لحاظ سیاسی هم بیفتد.