لزوم حذف «اجباری» پر درآمدها

زهرا کریمی هیات علمی دانشگاه مازندران به نظر من مهم‌ترین درس از سیاست تشویق به انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی، لزوم فاصله گرفتن از خوش‌بینی‌های پرهزینه و آگاهی بیشتر نسبت به وضعیت حساس و شکننده اجتماعی است. اصرار مردم به دریافت یارانه نقدی نشان داد که به‌رغم رای بالای مردم به روحانی برای ایجاد تغییر در وضعیت اقتصادی، حاضر به تحمل سختی نیستند. از سوی دیگر فساد مالی گسترده و اخبار متعدد اختلاس‌های چندین هزار میلیارد تومانی، به اعتماد مردم به امکان استفاده صحیح دولت از منابع مالی ضربه‌ای جدید وارد کرده است.

زهرا کریمی هیات علمی دانشگاه مازندران به نظر من مهم‌ترین درس از سیاست تشویق به انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی، لزوم فاصله گرفتن از خوش‌بینی‌های پرهزینه و آگاهی بیشتر نسبت به وضعیت حساس و شکننده اجتماعی است. اصرار مردم به دریافت یارانه نقدی نشان داد که به‌رغم رای بالای مردم به روحانی برای ایجاد تغییر در وضعیت اقتصادی، حاضر به تحمل سختی نیستند. از سوی دیگر فساد مالی گسترده و اخبار متعدد اختلاس‌های چندین هزار میلیارد تومانی، به اعتماد مردم به امکان استفاده صحیح دولت از منابع مالی ضربه‌ای جدید وارد کرده است. به سخنی دیگر، به دلیل کاهش سرمایه اجتماعی، نمی‌توان از مردم انتظار فداکاری داشت و این درس تلخ و دشوار عدم موفقیت سیاست انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی بود.

اگر دولت بر ضرورت اعلام صحیح دارایی‌ها و درآمد تاکید می‌کرد و می‌توانست اظهار نادرست را با جریمه‌های سنگین تنبیه کند و به صورت شفاف ساز و کارهای راستی‌آزمایی اطلاعات ارائه شده را اعلام می‌کرد و از همان فردای دریافت اطلاعات به بررسی نمونه‌ای فرم‌ها اقدام کرده و به سرعت گروهی از افرادی را که اطلاعات غلط داده‌اند تنبیه می‌کرد، احتمالا این سیاست نتیجه بهتری پیدا می‌کرد و از انصراف داوطلبانه به اجبار در انصراف برای افراد با درآمد بالا تبدیل می‌شد. ولی به نظر می‌رسد که دولت برای اجتناب از افزایش نارضایتی چنین سیاستی را اعمال نکرده است.

بنابراین اگر از نظر اجتماعی، آمادگی برای اجرای سیاستی در میان مردم وجود ندارد، بهتر است چنین سیاستی اعمال نشود. به همین جهت برای تصمیم‌گیری در مورد اجرا یا عدم اجرای یک سیاست، ترکیبی از کارشناسان علوم سیاسی، علوم اجتماعی و اقتصادی برای تحلیل پیامدهای احتمالی سیاست مورد نظر باید هم‌فکری داشته باشند. به نظر من درشرایط کنونی باید به تدریج بخش‌هایی از خانوارهای با درآمد بالا، براساس ملاک‌های شفاف و روشن، از جمع یارانه‌بگیران حذف شوند.