گامهای بلند عربستان
منتقدان، تلاشهای عربستان را بخشی از سیاست «ورزششویی» در جهت انحراف افکار عمومی از سوابق حقوق بشری این کشور میدانند؛ اما سرمایهگذاریهای هنگفت ریاض بخشی از سیاست مدرنسازی و تنوع بخشیدن به اقتصاد این کشور است. دولت عربستان با حمایت شرکت نفتی آرامکو از سال ۲۰۲۰، با مجموعه فرمولیک قرارداد شراکت ۱۰ساله امضا کرده و گفته میشود این قرارداد سالانه برای سعودیها حدود ۴۵میلیون دلار هزینه دارد. بهعلاوه برخی گزارشها حکایت از آن دارد که سعودیها مبالغ هنگفتی را برای تامین مالی ساخت برنامههای تلویزیونی مرتبط و جذب و کسب امتیاز پخش آن در شبکه نتفیلیکس در رابطه با این رقابتها هزینه کردهاند.
در راستای همین سیاست، یک پیست برگزاری مسابقات به ارزش نیممیلیارد دلار در شهر تفریحی قیدیا در دستساخت است؛ پروژه بزرگی در نزدیکی پایتخت ریاض که بخشی از آن شهر و بخش دیگر به گردشگری، اماکن ورزشی و تفریحی اختصاص دارد. مارتین ویتاکر، رئیس شرکت موتور اسپرت عربستانسعودی (نهاد تجاری متعلق به صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان که مسوول جذب رویدادهای ورزش موتوری به کشور است)، میگوید: برنامههایی نیز برای توسعه مسابقات اتومبیلرانی در سطح مردمی وجود دارد.
طبق دادههای موسسه «سیلز فورث»، حدود یکسوم از ۱.۵۵میلیارد طرفدار مسابقات فرمولیک در سراسر جهان، در چهار سال گذشته به این ورزش علاقهمند شدهاند. در همین حال، تحلیلگران در مجمع جهانی اقتصاد پیشبینی میکنند که صنایع ورزشی در خاورمیانه در سال ۲۰۲۶ به میزان ۸.۷درصد رشد خواهد کرد که بیش از دوبرابر میانگین جهانی است. این منطقه درعینحال در زمینه برگزاری رقابتهای فرمولیک، شاهد پیشرفتهای شگرفی بوده است و رقابتها در بحرین، امارات و قطر برگزار میشود. در سطوح بالای مدیریتی فرمولیک، محمد بن سلیمان، راننده سابق رالی امارات، ریاست فدراسیون بینالمللی اتومبیلرانی را برعهده دارد و شیخ عبدالله بنحمد بن عیسی آل خلیفه از بحرین معاون ورزش نهاد فوق در خاورمیانه و شمال آفریقاست.
در این میان برخی نارضایتیها درباره چگونگی تزریق دلارهای نفتی سعودی به رقابتهای فرمولیک و احتمال اعمال نفوذ در نحوه برگزاری این رقابتها بیان شده است. کسب میزبانی یک مسابقه، برای کشورها افتخار بزرگی محسوب میشود؛ اما کسب این افتخار برای کشوری مثل عربستان ۵۵میلیون دلار هزینه داشته است. از طرفی، این شرایط کشورهای دیگر را که امکان صرف این هزینههای نجومی را ندارند برای توسعه و برگزاری رقابتهای فرمولیک، در سایه محدودیت منابع مالی، در شرایط دشواری قرار داده است.
در این میان برخی اتهامات فساد در دوران ریاست بنسلیم بر فدراسیون از جمله تلاش برای جلوگیری از صدور گواهینامه پیست لاسوگاس، دخالت در مسابقات جایزه بزرگ عربستان در سال ۲۰۲۳ به نفع تیم استونمارتین مطرح شده است. هرچند کمیته اخلاق فدراسیون وی را از این اتهامات تبرعه کرده است. در همین حال، حتی برخی ادعاها حکایت از آن دارد که عربستان از نفوذ خود بر مقامات فرمولیک استفاده میکند تا با دولتها برای تضعیف و محدودکردن قوانین استفاده از موتورهای احتراقی و سوختهای فسیلی لابی کنند. اما هیچیک از این ادعاها نمیتواند واقعیت را تغییر دهد. خاورمیانه با سرعت باورنکردنی، به قطب تازه برگزاری رقابتهای فرمولیک بدل شده است.