سه متغیر مهم در جهش مثبت بازار سهام
بارها اشاره کردم که در همه بازارهای مالی، میزان ریسک‌پذیری، میزان صبوری، میزان پول و استراتژی تحلیلی هر فرد کاملا منحصربه‌فرد و متفاوت است، اما در کلیت امر، بازار مدت‌هاست در انتظار رشد به سر می‌برد و آرام‌آرام در حال پیمودن گام‌های اولیه است. با توجه به اینکه بازار مدت‌ها تحت فشار اخبار نادرست و دخالت‌ها و تصمیمات اشتباه سیاستگذار مانند فنری فشرده شده بود، اکنون با نزدیک شدن به اواخر سال با هر خبر و تصمیم مثبت، تمایل خود به حرکت را نشان می‌دهد؛ مانند تاثیر خبر تجدید ارزیابی شرکت‌ها که به عنوان خبر درون شرکتی صرفا بر ساختار ترازنامه و ارزش جایگزینی و به‌روز شدن نسبت‌های تحلیل بنیادی موثر است و اثر کلی آن تلنگری بر بورس و در نتیجه رنگ سبز متعادل آن شد، اما باید دقت کرد که هر شرکتی را به دلیل تجدید ارزیابی نباید خرید.
چالش بزرگی که گریبان‌‌‌گیر اقتصاد کشور و آینه تمام‌نمای اقتصاد کشور، یعنی بازارسرمایه است، بحث کسری بودجه به عنوان ریسک جدی و موثر بر بازار و تصمیمات سهامداران است؛ چراکه این نگرانی ایجاد می‌شود که قرار است به دلیل تامین این کسری کدام صنعت فعال در بازار سرمایه مجدد و طبق معمول، دچار لطمه شود و تصمیمات اشتباه برای آن گرفته شود! نبود چارچوب مشخص دولت برای تامین کسری بودجه و فقدان صداقت و شفافیت حکمرانان کشور در این راستا نگرانی را تشدید می‌کند که مبادا دوباره گرفتن تصمیمی اشتباه برای صنایع به افزایش بی‌اساس در هزینه آنها بینجامد.
درصدی از تامین کسری بودجه از افزایش اوراق است، اما درصد باقیمانده شاید از طریق بازده صنایع فعال در بورس باشد، بنابراین اگر دولت در مورد پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد و تثبیت متغیرهای اقتصادی برنامه‌ریزی کند، شرایط بهتری در اقتصاد و بازارهای مالی به‌ویژه بازارسرمایه ایجاد خواهد شد، شفافیت دولت باعث اعتماد مردم و اوضاع خوب بازارها می‌شود و این نگرانی به مرور از بین خواهد رفت. اما متغیرهای بنیادی قابل اتکا جهت تکان دادن اساسی بورس، شامل نرخ ارز، انرژی، کامودیتی‌ها و نرخ‌های جهانی است که بیشتر نگاه‌ها به وضعیت روند نرخ ارز است؛ متغیری که امسال منتظر تحقق رشد آن بودند، اما اتفاق نیفتاد.
از این رو با توجه به اینکه با در نظر گرفتن کسری بودجه، سال آتی را محتمل بر این موضوع می‌دانند، اکثر سرمایه‌داران باتجربه و تحلیلگر نه‌تنها در این مناطق بازار حاضر به فروش نیستند؛ بلکه این روزهای بازار را موقعیت خرید و جذاب می‌دانند و توجه بر صنایع صادراتی، ارزآور و کامودیتی‌بیس را جهت چشم‌انداز میان‌مدت تا بلندمدت مناسب می‌دانند. بنابراین این روزها بازار برای نوسان‌گیری یک عده سهامدار، پرریسک است؛ هرچند ترید و معاملات کوتاهمدت در روند سبز آرام بازار که با هر خبر کوتاهمدت مستعد حرکت است بلامانع است و باید با بازار همراه شد؛ چراکه همان‌طور که گفته شد پول‌های کوچک به دلیل ترس از لطمه سیاستگذار به صنایع بزرگ به صنایع کوچک مستعد پروژه‌محور تمایل پیدا کرده‌اند و پول این روزها در این صنایع با دید کوتاهمدت تا میان‌مدت در چرخش است.
به هرحال باید توجه کرد که به احتمال زیاد اگر تا سه‌ماه باقیمانده از سال اتفاق خاصی نیفتد، روند بازار به همین منوال با بالا و پایین‌هایی در جریان باشد و اگر حدودا اواخر سال نرخ ارز تکان بخورد سبزی بازار را پررنگ‌تر می‌کند. ضمن اینکه باید توجه کرد روند شاخص کل، معیار ارزیابی پرتفوی‌ها نیست و قرار نیست در فصل پیش‌رو هر روز شاهد رشد شاخص باشیم. آنچه جهت بهبود بازار پیشنهاد می‌شود به صورت جزئی شاید به خیلی موارد بینجامد، اما به صورت کلی و آگاهانه باید به مهم‌ترین وظیفه سازمان بورس در خصوص توسعه بازار اشاره کرد؛ از نظر عمق آن و تلاش در راستای شفافیت اطلاعات قابل دسترسی سرمایه‌گذاران و ارائه اطلاعات نهانی به صورت اطلاعات آشکار جهت استفاده ذی‌نفعان و در پی آن از بین رفتن رانت و فساد.
