کریپتو؛ فراتر از سیستم پولی الکترونیکی
یکی از دسته‌‌‌بندی‌‌‌های بزرگ، دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز است که به مجموعه‌‌‌ای از فناوری‌‌‌ها و برنامه‌‌‌ها اطلاق می‌شود که به شکل غیرمتمرکز عمل می‌کنند و امکاناتی مانند خرید و فروش رمزارزها، دریافت و پرداخت وام، سپرده‌‌‌گذاری و سوددهی، تبادل توکن‌‌‌ها، پوشش بیمه و پرداخت حقوق را فراهم می‌کنند. در دیفای، هیچ موسسه، مرکز یا سازمانی نیست که بر تراکنش‌‌‌ها کنترل و نظارت داشته باشد و تعاملات بین افراد از طریق زنجیره‌‌‌های بلوکی انجام می‌شود که قابل ردیابی، شفاف و امن است. در حال حاضر، ۴۰میلیارد دلار دارایی در این پلتفرم‌‌‌ها قفل شده است که نشان‌‌‌دهنده اعتبار بالای این حوزه، چه از دید سرمایه‌گذاران خرد و چه از دید سرمایه‌گذاران نهادی است. در سال ۲۰۲۰ در چنین روزی، حجم داراییهای قفل‌شده در این حوزه ۱۰میلیارد دلار بوده است که این رشد چهاربرابری بسیار چشمگیر است.
سرمایه‌گذاران خطرپذیر در دنیای کریپتو
تا پایان اکتبر ۲۰۲۳، بیش از هزار استارت‌آپ کریپتویی حدود ۱۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاران خطرپذیر را جلب کرده‌‌‌اند. این آمار نسبت به سال ۲۰۲۲ کاهش یافته؛ اما نسبت به سرمایه‌گذاری‌‌‌های قبل از ۲۰۲۱، روند رشد قابل‌توجهی داشته است که نمایانگر رشد این صنعت در نوآوری‌‌‌هاست. تاکنون بیش از ۱۲هزار نهاد و سرمایه‌گذار فرشته (Angel Investor)در استارت‌آپ‌‌‌های کریپتویی در مراحل ابتدایی آنها سرمایه‌گذاری کرده‌‌‌اند که خود نشان‌‌‌دهنده جذابیت این حوزه برای سرمایه‌گذاران خطرپذیر است.
ترندهای جدید در دنیای کریپتو
روند رشد تکنولوژی زبان‌‌‌زد عالم است. حالا، در فضای کریپتو، سرعت رشد، به توان چند برابر دنیای تکنولوژی است. به همین دلیل، سالانه در این حوزه، بخش‌‌‌‌های متفاوتی مورد توجه سرمایه‌گذاران خرد و نهادی قرار می‌گیرد. در ادامه به سه ترند موجود در صنعت کریپتو پرداخته‌‌‌ام:
شبکه‌‌‌های اجتماعی بلاک‌چینی
(Web ۳ و Social Graphs): چند شرکت در گذشته برای فعالیت در این زمینه تلاش کردند اما موفق نبودند. اکنون، سه پروژه با بنیان‌گذاران باتجربه و نوآوری، از جملهStani Kulechov (یکی از بنیان‌گذاران Aave Protocol با پروژه‌‌‌ای به نام Lens Protocol و Dan Romero با استارت‌آپ Farcaster)، در این حوزه فعالیت می‌کنند. یکی دیگر از محصولات جدید در این حوزه «Friendtech» است که به کاربران اجازه می‌دهد «کلید» یا به عبارتی سهام کاربران توییتر را خرید و فروش کنند.
داراییهای واقعی بلاک‌چین (RWA): در این زمینه، استارت‌آپ‌‌‌ها داراییهای واقعی مانند طلا یا نفت را به بلاک‌چین منتقل می‌کنند. این حوزه پتانسیل دارد تا به جهت‌‌‌های جدیدی مانند املاک و مستغلات گسترش یابد و ترکیب آن با امور مالی غیرمتمرکز می‌‌‌تواند جذاب باشد.
روبات‌‌‌های تلگرامی: برای نخستین بار، استارت‌آپی به نام Unibot به کاربران امکان می‌دهد تا با استفاده از روبات تلگرامی خود از صرافی‌‌‌های غیرمتمرکز استفاده کنند. این روبات ادعا می‌کند هفت‌برابر سریع‌‌‌تر به کاربران امکان می‌دهد تا خرید و فروش خود را انجام دهند. این نوآوری باعث شده است تا قیمت توکن این پروژه رشد چشمگیری داشته باشد.
جمع‌‌‌بندی
در ۱۸ماه گذشته بازار کریپتو رشد قیمتی نداشته؛ ولی نوآوری‌‌‌های بسیاری در این حوزه اتفاق افتاده است. تمرکز این نوآوری‌‌‌ها به دو بخش اصلی تقسیم شده است. اولی، زیرساختی است، مانند نوآوری‌‌‌هایی در راه‌‌‌حل‌‌‌های مقیاس‌‌‌پذیری اتریوم مثل اپتیمیسم، اربیتروم، اسکرول و راه‌‌‌حل‌‌‌های خصوصی زیرساختی مانندAleo . همه آنها موفق به جذب سرمایه‌گذاران خطرپذیر با کیفیت جهانی (عمدتا آمریکایی) شده‌‌‌اند. پروژه‌‌‌های زیرساختی از زمانی که اتریوم وارد بازار شد، همیشه وجود داشته‌‌‌اند؛ ولی بسیاری از آنها در طول زمان شکست خوردند و از چرخه رقابت خارج شدند.
اولویت بعدی متعلق به پروژه‌‌‌ها یا استارت‌آپ‌‌‌هایی است که به صورت مستقیم با کاربر روبه‌رو می‌‌‌شوند؛ مانند حوزه‌‌‌هایی که به عنوان ترندهای جدید معرفی کردم (روبات‌‌‌های تلگرامی، پروژه‌‌‌های حوزه فضای مجازی غیرمتمرکز و پروژه‌‌‌های حوزه داراییهای دنیای واقعی). همه اینها با کاربران واقعی و فعالیت‌‌‌های روزانه آنها در ارتباط هستند. این نشان‌‌‌دهنده آن است که این صنعت به سمت دنیای واقعی حرکت می‌کند؛ جایی که باید با شرکت‌های غول جهانی رقابت کند و دیگر نمی‌‌‌تواند فقط پشت پیچیدگی خود قایم شود و فقط توسط کاربران تخصصی خود مورد استفاده قرار بگیرد.
