پرسش امروز

چرخ اقتصاد بدون نوآوری نمی‏‏‌چرخد

علم اقتصاد از آغاز تولد با نوآوری سر رفاقت و دوستی داشت. تشویق نوآوری در عمده مدل‌‌‌های اقتصاد جریان اصلی جایگاه بارزی دارد و اخیرا نیز به شکل جالبی میان اقتصاددانان جریان اصلی و طرفداران اقتصاد توسعه همگرایی جالبی پیرامون اهمیت نوآوری برای تحول اقتصاد و تحقق توسعه رخ داده است. کارهای اخیر فیلیپ آغیون که برخی از آنها در ایران نیز ترجمه شده‌‌‌اند، از مصادیق بارز رویکردهای نوین به نوآوری در نظریه‌‌‌پردازی اقتصادی هستند که نشان می‌دهند جهان بدون سرمایه‌گذاری روی روندهای تحول‌‌‌ساز نمی‌‌‌تواند از پس مشکلاتی نظیر فقر و رکود اقتصادی برآید.

 به همین دلیل نیز اهمیت این موضوع از سوی سیاستگذاران با جدیت بیشتری نسبت به گذشته پیگیری می‌شود. شوک‌‌‌های جهانی نظیر پاندمی نیز با صحه گذاشتن بر اهمیت برخورداری از بنگاه‌‌‌های نوآور برای تاب‌‌‌آوری بیشتر اقتصاد، به دولت‌‌‌ها برای تجدیدنظر درباره الگوی سیاستگذاری اقتصادی درس‌‌‌های بسیاری داد. سه پژوهشگری که در این پرونده از «باشگاه اقتصاددانان» به ارائه دیدگاه خود درباره تحولات نوآوری و رابطه آن با رونق اقتصادی، تولید صنعتی و سیاستگذاری عمومی پرداخته‌‌‌اند همه یک‌صدا اهمیت نوآوری را یادآور شده‌‌‌اند. در تحلیل حسن قلی‌‌‌پور، آشکارا بحث از ضرورت وجود کارآفرینان در اقتصاد پیش کشیده شده است.

اینکه هرچه اقتصاد بستر بازتر و فراگیرتری برای کارآفرینان داشته باشد، نوآوری شدت بیشتری در اقتصاد پیدا می‌کند چکیده کلام این پژوهشگر اقتصادی است. در بررسی سیاوش محدث نیز که تحقیقات مفصلی درباره رابطه نوآوری با تولید صنعتی انجام داده، کانون مرکزی متن حول محور بحثی است که اخیر ادموند فلپس، اقتصاددان مشهور و همکارانش در کتاب The Great Economic Slowdown به آن اشاره کرده‌‌‌اند و به اثر نوآوری روی بهره‌‌‌وری و بالعکس در اقتصادهای بزرگ می‌‌‌پردازد. در یادداشت محمدرضا دادگستر نیز نحوه سیاستگذاری برای تحقق یک اقتصاد نوآور مورد بررسی قرار گرفته است.