آلمان؛ مرد بیمار اروپا
بخش صنعت؛ ستون فقرات اقتصاد
آلمان به‌عنوان اقتصاد بزرگ و پیشرفته اتحادیه اروپا در دو دهه گذشته رشد شغلی مثبتی را درتولید به نام خود ثبت کرده است. اما آمارها نشان می‌دهد که این کشور به‌عنوان برترین منطقه صنعتی قاره سبز در تولید خود با بحران روبه‌رو شده است. بخش خودروسازی آلمان با مشکل مواجه است و کل تولید خودرو از اوج ۶میلیون دستگاه خودرو در سال۲۰۱۲ به کمتر از ۴میلیون دستگاه در سال گذشته تنزل یافت. این درحالی است که داده‌ها بیان می‌کند حدود ۳میلیون شغل در آلمان در بخش خودروسازی فعالیت می‌کنند که با رکود در سفارش‌های خودروهای آلمانی از سال۲۰۱۶، شغل خود را از دست داده‌اند. رکود در بخش خودروسازی، علاوه بر سفارش‌های داخلی، سفارش‌های خارجی را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
تکیه به روسیه؛ اشتباه بزرگ آلمان
از دیگر دلایل رکود در این کشور می‌توان به اتکای آن به روسیه اشاره کرد. رقابتی بودن بخش صنعت آلمان قبل از دوران کرونا به‌دلیل وابستگی بیش از حد آن به انرژی روسیه بود. این کشور با وجود هشدارهای ایالات‌متحده و سایر شرکای اروپایی مبنی بر اتکای بیش از حد به گاز ارزان‌قیمت روسیه، به سیاست اشتباه خود ادامه داد. شواهد گویای آن است که تبعات این سیاست اشتباه در جنگ اوکراین خود را نمایان ساخت؛ زیرا انرژی ارزان‌قیمت روسیه با شروع جنگ اوکراین و تحریم دولت‌های غربی به پایان رسید. آلمان نیز در نتیجه این جنگ از جمله کشورهایی بود که بیشترین ضرر را متحمل شد. بنابراین قیمت انرژی در مدت زمان کمتر از دوسال بیش از ۵۰درصد افزایش یافت. با افزایش هزینه‌های واردات انرژی، تولیدکننده‌های این کشور دچار بحران و رکود شدند و خانوارها نیز به‌دلیل افزایش هزینه‌های گاز، زمستان خود را کمی سخت گذراندند. با استناد به عوامل ذکرشده می‌توان دلیل یکه‌تازی تورم در این دوران را درک کرد. در هر صورت، واگرایی عظیم در قیمت نهاده‌ها نشان‌دهنده شوک عرضه عظیم به صنعت داخلی است و باعث می‌شود کالاهای آلمانی در بازارهای بین‌المللی کمتر رقابتی شوند.
کمبود نیروی ماهر به مشاغل آسیب می‌زند
از عوامل دیگری که رشد آلمان را تحت تاثیر قرار داده، کمبود شدید کارگر ماهر است. بررسی‌ها در این زمینه نشان می‌دهد که سرعت پیری جمعیت در آلمان افزایش یافته و ازاین‌رو نیروی کار نیز رو به کاهش است. گرچه در این بین مهاجرت می‌تواند تسکین‌دهنده این اوضاع باشد؛ اما این موضوع را نیز باید در نظر گرفت که اشخاصی که به این کشور مهاجرت می‌کنند با موانع زبانی مواجه هستند که شرایط کار در بازار را برای آنها سخت‌تر کرده است. گزارش موسسه تحقیقات اشتغال عاملان نیز این موضوع را تایید و تاکید کرد که شاخص کمبود نیروی کار به سطح بالایی رسیده است. این امر نه‌تنها هزینه‌های استخدام را افزایش داده، بلکه تولیدکنندگان را نیز با چالش کمبود کارگر مواجه کرده است. بی‌شک عوامل فوق به مشاغل آسیب زده و رشد تولید ناخالص داخلی را نیز کاهش داده است.
نتیجه‌گیری
نتایج حاصل از مطالب فوق این چنین است که آلمان در اواسط دهه۲۰۱۰ به واسطه اقتصاد بین‌المللی مطلوب، عملکرد خوبی را به نام خود ثبت کرد. اما رشد اقتصادی این کشور ادامه‌دار نبوده و تحت تاثیر برخی از وقایع اقتصادی دگرگون شده است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. افزایش قیمت انرژی و در پی آن لطمه به صنایع انرژی‌بر و رکود در بازار کار سبب شده است میلیون‌ها کارگر در این کشور بیکار شوند. در این بین هزینه‌های دولت نیز تحت تاثیر عوامل ذکرشده کاهش پیدا کرد. قابل ذکر است که همه این عوامل قبل از شیوع ویروس کرونا نیز قابل مشاهده بود و نمی‌توان رکود رخ‌داده را به نام کرونا ثبت کرد. در این بحبوحه برآورد صندوق بین‌المللی پول حاکی از آن است که اقتصاد آلمان در سال۲۰۲۴ با رشد بیش از یک‌درصدی مواجه خواهد شد. اما سوال این است که این امر می‌تواند لکه رکود را از دامن اقتصاد آلمان بزداید؟ خیر. بعید به نظر می‌رسد که اقتصاد این کشور با رشد یک‌درصدی خود بتواند تمام چالش های اقتصادی خود را حل‌وفصل کند. بنابراین چشم‌انداز کوتاه‌مدت این کشور همچنان نگرانی مقامات را به‌دنبال داشته است.
