کرملین «نوک» پریگوژین را می‏‏‌چیند

پریگوژین -محکوم ۶۱ساله‌‌ سابق که گاهی اوقات به دلیل خدماتی که به ارباب پوتین انجام داده به‌‌‌عنوان «آشپز پوتین» شناخته می‌شود- تا سپتامبر سال گذشته (که اعلام کرد) هرگونه ارتباط با این گروه را انکار می‌کرد، اما اکنون «مفتخر» است که بنیان‌گذار این گروه است. او گفت واگنر را برای حمایت از جدایی‌‌‌طلبان موردحمایت روسیه در مناقشه‌‌ دونباس تاسیس کرده است. پریگوژین گفت: «من خودم سلاح‌‌‌های قدیمی را تمیز می‌‌‌کردم، جلیقه‌‌‌های ضدگلوله را خودم مرتب می‌‌‌کردم و متخصصانی را پیدا می‌‌‌کردم که بتوانند در این مورد به من کمک کنند.» او افزود: «در اول مه ۲۰۱۴، گروهی از میهن‌‌‌پرستان متولد شدند که بعدا گردان واگنر نام گرفتند.» دیمیتری اوتکین، افسر اطلاعاتی سابق روسیه، که گفته می‌شود یکی از بنیان‌گذاران این گروه است همچنان نزدیک به فرماندهی واگنر است.

واگنر از زمان تشکیل به ارتکاب نقض حقوق بشر در اوکراین، سوریه، لیبی، جمهوری آفریقای مرکزی، سودان، مالی و موزامبیک متهم بوده است. همچنین گمان می‌رود که این گروه برای دولت بورکینافاسو علیه شورش اسلام‌‌‌گرایان کار می‌کند. پریگوژین قبل از اعتراف به دخالت خود، سابقه‌‌ شکایت و پیگرد رسانه‌‌‌های خبری روسی و غربی را داشت که ادعا می‌‌‌کردند او با این گروه ارتباط دارد. او ادعا کرده که موضع مخفیانه‌‌‌اش محافظت از سربازان واگنر بوده است. پریگوژین سرانجام مجبور شد به ارتباط خود با واگنر اعتراف کند و بگوید که این گروه در مناقشه‌‌ اوکراین به شهرت رسید. اطلاعات بریتانیا تعداد نیروهای فعال واگنر در اوکراین را ۵۰هزار نفر اعلام می‌کند که یک‌‌‌چهارم کل نیروی روسیه را تشکیل می‌دهد. پیمانکاران جنگی پدیده جدیدی نیستند؛ اما تحلیلگران نظامی می‌‌‌گویند که کرملین به دلیل تلفات سنگینی که نیروهای رسمی روسیه در طول جنگ متحمل شده و همچنین مشکلات در جذب نیرو، به‌‌‌شدت به واگنر متکی بوده است.

وزارت دفاع بریتانیا (MoD) برای اولین بار گزارش داد که واگنر ۲۸ مارس ۲۰۲۲ در اوکراین مستقر شده است؛ کمی بیش از یک‌ماه پس از ورود این گروه به جنگ که تلفات روسیه سرعت حمله‌‌ اولیه را مختل کرده بود. واگنر از آن زمان تاکنون نقش مهمی در تصرف شهرهایی مانند سولدار، پوپاسنا و لیسیچانسک ایفا کرده است، در حالی که کرملین مجبور شده بارها فرماندهی نیروهای خود را در مواجهه با خسارت‌‌‌ها و تلفات تغییر دهد. پریگوژین در تلاش برای ادعای پیروزی‌‌‌های واگنر در اوکراین بوده و همین باعث شده است گاهی او در تضاد با خط کرملین قرار گیرد. او حتی وزارت دفاع روسیه را به ربودن اعتبار موفقیت‌‌‌های واگنر متهم کرده است. پریگوژین در نبرد برای سولدار، شهر کوچکی که به‌‌‌عنوان بخشی از کمپین روسیه برای تصرف شهر باخموت مورد حمله‌‌ شدید قرار گرفت، گفت که مزدورانش چند روز قبل از اینکه کرملین اعلام کند نیروهای خودی این کار را انجام داده‌‌‌اند، بر نیروهای اوکراینی پیروز شده‌‌‌اند. باخموت موردتوجه مسکو است زیرا تسخیر آن نیروهای روسیه را در موقعیت قوی‌‌‌تری در راستای هدف تصرف تمام مناطق دونتسک و لوهانسک که دونباس را تشکیل می‌دهند قرار می‌دهد.

در ۱۲فوریه، پریگوژین گفت که واگنر روستای «کراسنا هورا» در نزدیکی باخموت را تصرف کرده است و اشاره‌‌‌ای به نیروهای روسی نکرد؛ آن هم زمانی که مسکو حمله‌‌ بزرگی را با هدف قرار دادن شهر دونتسک همراه با چند شهرک دیگر در خط مقدم آغاز کرد. گمانه‌‌‌زنی‌‌‌ها در مورد جاه‌‌‌طلبی‌‌‌های پریگوژین در سیاست روسیه بالا گرفته است و نشانه‌‌‌هایی وجود دارد که پوتین نسبت به هرگونه چالش احتمالی آشپز سابق خود حساس است. کرملین تلاش کرده است بال‌‌‌های پریگوژین را بچیند و به او دستور داده که انتقادات عمومی خود از وزارت دفاع را متوقف کند و درعین‌‌‌حال به رسانه‌‌‌های دولتی توصیه کرد که نام او یا واگنر را ذکر نکنند.

پریگوژین از آن زمان تایید کرده است که از او نیز حق استخدام محکومان از زندان‌‌‌ها -که منبع تغذیه‌‌ اصلی صفوف واگنر است- سلب شده و این اختیار را به دولت واگذار کرده است. «سرگئی مارکوف»، مشاور سابق کرملین که با محافل سیاسی ارتباط برقرار می‌کند، گفت که دولت روسیه از پریگوژین قول گرفته که او جنبش سیاسی خود را ایجاد نخواهد کرد یا به حزب پارلمانی نخواهد پیوست؛ مگر اینکه مقامات این را بخواهند. مارکوف گفت: «آنها [مقام‌‌‌های دولتی] کمی از او [پریگوژین] می‌‌‌ترسند و او را فردی ناخوشایند می‌‌‌دانند.»

این گروه که به‌‌‌طور رسمی « PMCواگنر» نامیده می‌شود، به‌‌‌تازگی مقر خود را به ساختمان شیشه‌‌‌ای باشکوه در سنت‌پترزبورگ منتقل کرده است؛ جایی که به‌‌‌عنوان یک مرکز فناوری عمل می‌کند و نمایشگاه‌‌‌های تسلیحات پیشرفته را در امتداد راهروهای خاکستری پر از پرسنل استتارشده برگزار می‌کند. گزارش‌‌‌های نگران‌‌‌کننده‌‌‌ای از زندگی در این گروه مزدور به‌‌‌تازگی از سوی اعضای سابق این گروه از جمله «آندری مدودف» منتشر شده است که در ژانویه پس از ترک «هنگ واگنر» در اوکراین از نروژ درخواست پناهندگی کرد.  این جوان ۲۶ساله گفت که گروهبان‌‌‌ها در تلاش برای استخدام جنگجویان جدید «بی‌‌‌رحم» بودند. او در مصاحبه‌‌‌ای با سی‌ان‌ان مدعی شد: «آنها کسانی را که نمی‌‌‌خواستند بجنگند جمع می‌‌‌کردند و در مقابل تازه‌‌‌واردان به آنها شلیک می‌‌‌کردند. دو زندانی را آوردند که حاضر به جنگ نشدند و جلوی چشم همه به آنها شلیک کردند و درست در سنگرهایی که توسط کارآموزان حفر شده بود، دفن کردند.»

وزارت دفاع بریتانیا ژوئیه گذشته اعلام کرد که واگنر استانداردهای استخدام را پایین آورده است تا افرادی را که قبلا در لیست سیاه قرار گرفته بودند شامل شود. «آندری مدودف» ادعا کرده که پس از خدمت در ارتش روسیه به‌‌‌عنوان یک داوطلب به واگنر پیوست. او گفت که جنگجویان واگنر اغلب با آموزش‌‌‌های کم به جنگ فرستاده می‌‌‌شدند. دو جنگجوی سابق واگنر که توسط اوکراین اسیر شده بودند به سی‌ان‌ان از تلفات ویرانگر در حملاتی گفتند که یادآور اتهامات جنگ جهانی اول بود. یک نفر با یادآوری اولین حمله‌‌ خود در نزدیکی روستای بیلوهوریوکا در لوهانسک، گفت: «۹۰نفر بودیم. ۶۰ نفر در اولین حمله جان باختند و با شلیک خمپاره کشته شدند. یک‌‌‌مشت زخمی باقی ماندند.» جنگجوی دیگر گفت که در تلاش برای تسخیر لیسیچانسک در مرز لوهانسک-دونتسک شرکت داشته است. او گفت: «اولین قدم‌‌‌ها به جنگل سخت بود، زیرا همه مین‌‌‌های زمینی پخش‌‌‌وپلا بودند. از ۱۰نفر، هفت‌نفر بلافاصله کشته شدند.» او گفت که درگیری پنج‌روز ادامه داشت: «هیچ احساسی وجود نداشت. فقط موج پشت موج. چهارصد [جنگجوی واگنر] به آنجا آورده شدند، سپس بیشتر و بیشتر، در تمام مدت.»

شواهد بیشتری از خشونت در ۱۴ فوریه ظاهر شد؛ زمانی که فیلم یک محکوم روسی نشان داده شد که برای واگنر می‌‌‌جنگید. او پس از متهم شدن به فرار از جنگ، با پتک تا سر حد مرگ مورد ضرب و شتم قرار گرفت. حزب کارگر بریتانیا آخرین سازمان سیاسی است که خواستار طبقه‌‌‌بندی گروه واگنر به‌‌‌عنوان یک سازمان تروریستی در پاسخ به رفتار آن در اوکراین و فراتر از آن شده است. این گروه بار دیگر در اوایل ماه مارس، پس از یک‌‌‌سالگی آغاز جنگ، به تیتر اخبار تبدیل شد؛ زمانی که پریگوژین بار دیگر به تلگرام آمد تا مسکو را تضعیف کند. او هشدار داد که اگر سربازانش در میان «گرسنگی مهمات» در نهایت مجبور به عقب‌‌‌نشینی از باخموت شوند، کل خط مقدم روسیه در اوکراین در خطر خواهد بود؛ این در ظاهر به معنای درخواست برای منابع بیشتر تلقی شد.

او در یک ویدئوی چهاردقیقه‌‌‌ای در یک اپلیکیشن رمزگذاری‌شده گفت: «اگر واگنر اکنون از باخموت عقب‌‌‌نشینی کند، کل جبهه فرومی‌‌‌ریزد. وضعیت برای همه تشکیلات نظامی که از منافع روسیه محافظت می‌کنند، شیرین نخواهد بود.» او افزود: «اگر عقب‌‌‌نشینی کنیم، به‌‌‌عنوان افرادی که گام اصلی را برای شکست در جنگ برداشته‌‌‌اند، برای همیشه در تاریخ باقی خواهیم ماند. مشکل دقیقا در خشک شدن مهمات است.» درخواست او در بحبوحه گزارش‌‌‌هایی است که نشان می‌دهد به دلیل کمبود سلاح و گلوله، نیروهای روسی به نبرد تن‌‌‌به‌‌‌تن با بیل روی آورده‌‌‌اند. ماه‌‌‌هاست که درگیری‌‌‌ها در اطراف باخموت شدید است. برخی از ساکنان با وجود خطراتی که جانشان را تهدید می‌کند مجبور به فرار شده‌‌‌اند؛ زیرا عقب‌‌‌نشینی ارتش اوکراین پس از نبردی شجاعانه وضعیت را برای بسیاری از ساکنان سخت کرده است.