اروپای امن با سوئد و فنلاند
«سائولی نینیستو»، رئیسجمهور فنلاند، بهمنظور گسترش ناتو که نشاندهنده شکست استراتژیک برای رئیسجمهور روسیه است (که ممانعت از گسترش ناتو را هدف رهبری خود قرار داده است) در مراسم هفتادوچهارمین سالگرد تاسیس پیمان آتلانتیک شمالی شرکت کرد. «ینس استولتنبرگ»، دبیرکل ناتو، گفت که با فنلاند که اکنون «یک عضو کامل شده است، ما فضای اشتباه محاسباتی در مسکو در مورد آمادگی ناتو برای محافظت از فنلاند را از بین میبریم و این باعث میشود فنلاند امنتر و قویتر باشد و همه ما امنتر باشیم.»نینیستو بر اهمیت این لحظه برای کشورش تاکید کرد و گفت: «این روز بزرگی برای فنلاند است.»
او افزود که تاریخ لحظات مهم زیادی دارد، اما «این روز تاریخیترین روز برای ما و شرکای ماست.» او گفت که روسیه تلاش کرد آزادی انتخاب فنلاند را محدود کند و «سعی کرد حوزهای مختص به خود در اطراف آنها ایجاد کند. ما آن حوزه نیستیم.» با باز شدن قفل عضویت فنلاند با رأی ترکیه در هفته گذشته، مرزهای ناتو با روسیه دوبرابر میشود و این ائتلاف به ارتشی قدرتمند با سابقه طولانی در مقابله با همسایه بزرگتر خود دسترسی پیدا کرده است. در بیانیهای، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، به عضو جدید خوشامد گفت و افزود: «فنلاند در ائتلاف قویتر و امنتر است و این اتحاد هم با فنلاند بهعنوان یک متحد قویتر و امنتر است.» در پی حمله روسیه به اوکراین در اوایل سال گذشته، نینیستو بهسرعت به این جمعبندی رسید که بهترین راه محافظت از فنلاند این است که از عدمتعهد نظامی خود کنارهگیری کند و درخواست عضویت در ناتو را بدهد.
مراسم روز سهشنبه در حالی برگزار شد که وزرای خارجه این ائتلاف برای یکنشست دوروزه در بروکسل گرد هم آمدند- اولین نشست و حضور فنلاند بهعنوان یک عضو کامل- اگرچه جزئیات زیادی در مورد چگونگی ادغام این کشور در ناتو هنوز اعلام نشده است (فنلاند دارای ۸۳۰مایل مرز مشترک با روسیه است). «پکا هاویستو»، وزیر امور خارجه فنلاند نیز در میان حاضران حضور داشت. دولت جدید فنلاند که پس از انتخابات روز یکشنبه همچنان در مورد آن مذاکره میشود، باید تصمیم بگیرد که آیا فنلاند نیروهای خارجی را در خاک خود میپذیرد یا خیر. بهعنوانمثال، ناتو اکنون در سایر کشورهای خطمقدم با روسیه، سرباز یا حتی سلاحهای هستهای متعلق به متحدانش را مستقر کرده است.
عضویت فنلاند در حال حاضر تغییر چندانی ایجاد نخواهد کرد؛ بهجز تقویت مهم روانی برای امنیت فنلاند و اتحاد ناشی از تعهد ناتو به دفاع جمعی. اگر فنلاند موردحمله قرار گیرد، اکنون میتواند از همه اعضای اتحاد کمک بخواهد. فنلاند نیز متعهد میشود که به کمک سایر اعضای اتحاد بیاید.«متی پسو»، کارشناس امنیتی موسسه امور بینالملل فنلاند، گفت فنلاند باید بیاموزد که بهطور جمعی فکر کند و استراتژی نظامی خود را به شکل مناسبی تطبیق دهد. اکنونکه تحت پوشش چتر هستهای ایالاتمتحده قرار میگیرد، باید به استراتژی هستهای و دیدگاههای خود در مورد کنترل تسلیحات هستهای نیز فکر کند. پسو افزود، فنلاند به تعمیق روابط دفاعی موجود خود با کشورهایی مانند ایالاتمتحده، بریتانیا، استونی، سوئد و نروژ ادامه خواهد داد و سیاست این کشور در قبال روسیه بیشتر بر بازدارندگی جمعی متمرکز خواهد شد تا توانمندیهای دفاعی چشمگیر فنلاند.
ناتو بهمرور زمان به بنادر، فضای هوایی و خطوط دریایی فنلاند دسترسی خواهد داشت که توانایی این اتحاد را برای دفاع از کشورهای بالتیک و همچنین سوئد به میزان زیادی افزایش خواهد داد. حرکت فنلاند برای پیوستن به ناتو «سوئد مرددتر» را هم به دنبال خود کشید. سوئد هم همزمان درخواست خود را ارائه کرد. اما هدف سوئد از پیوستن «هماهنگ» با فنلاند به ناتو با مخالفتهای ترکیه خنثی شد.رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه که برای انتخاب مجدد در ۱۴مه، نارضایتی خود را از آنچه تعهد ناکافی سوئد به مبارزه با تروریسم میداند (با تمرکز بر کسانی که در سوئد زندگی میکنند و اردوغان آنها را تروریست میداند؛ از جمله برخی کردها و دیگرانی که اردوغان معتقد است از کودتای ۲۰۱۶ علیه او حمایت کردند) ابراز میکند. مجارستان نیز ورود سوئد را مسدود کرده است.
با وجود این، «توبیاس بیلستروم»، وزیر امور خارجه سوئد نیز در جلسات هفته گذشته در بروکسل شرکت کرد. در مراسم روز سهشنبه، استولتنبرگ و نینیستو گفتند که به فشار بر ترکیه و مجارستان برای تصویب سریع عضویت سوئد ادامه خواهند داد. بلینکن از آنها خواست «پروتکلهای الحاق سوئد را بدون تاخیر تصویب کنند. بهاینترتیب، میتوانیم در اسرع وقت از سوئد برای ورود به این اتحاد استقبال کنیم.» استولتنبرگ ابراز اطمینان کرد که سوئد قبل از نشست برنامهریزیشده ناتو در لیتوانی در ماه ژوئیه به آن ملحق شود و آشکارا اعلام کرد که از رئیسجمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، دعوت کرده که شخصا به این نشست بیاید.
نشست دوروزه ناتو که سهشنبه در بروکسل آغاز شد، بر اوکراین و چگونگی تسریع روند انتقال تجهیزات و مهمات نظامی ناتو به این کشور متمرکز بود. دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین نیز حضور داشت. در جریان نشست ناتو، این ائتلاف «کمیسیون ناتو-اوکراین» را تشکیل داد؛ نشست رسمیتری که پیشتر توسط مجارستان مسدود شده بود. استولتنبرگ گفت که این کمیسیون بر چگونگی کمک به اوکراین برای انجام ضدحمله علیه نیروهای روسیه (که انتظار میرود در اواخر بهار یا اوایل تابستان آغاز شود) و چگونگی تشدید مشارکت اوکراین با ناتو در آینده تمرکز داشت. این امر نه فقط شامل بررسی نیازهای فوری دفاعی اوکراین در برابر نیروهای روسی، بلکه شامل چگونگی کمک به کییف در مدرنسازی و هماهنگ کردن ارتش خود با استانداردها و دکترینهای ناتو است.