دو ویژگی روابط درعصر بایدن - شی
نشست یادشده یک سمینار مجازی به میزبانی موسسه مطالعات آمریکا در آکادمی چینی علوم انسانی در پکن بود و در آن گروهی از اندیشمندان شرکت کردند. بسیاری از متخصصان معتقد بودند، یکپارچگی دولت آمریکا کاهش یافته است؛ زیرا اکنون جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان به اکثریت رسیده‌اند و این یعنی بایدن سخت‌تر می‌تواند سیاست خود در قبال چین و تایوان را متوازن کند. فشار بر دولت بایدن برای موضع‌گیری تهاجمی در قبال چین افزایش خواهد یافت.
این بحث‌‌‌ها زمانی انجام شده که کنگره آمریکا مشغول بررسی لایحه سیاست در قبال تایوان است. اگر این لایحه تصویب شود، تایوان هم‌پیمان بزرگ غیرعضو ناتوی آمریکا محسوب خواهد شد و واشنگتن باید از لحاظ امنیتی به آن کمک کند. این رویکرد سبب خشم چین خواهد شد. از دید پکن، تایوان در قلب منافع اساسی چین قرار دارد. وعده سفر به تایوان از سوی رئیس جدید مجلس نمایندگان یعنی کوین مک‌کارتی می‌تواند بر تنش در روابط چین و آمریکا بیفزاید. البته برخی تحلیلگران معتقدند که دیدار روسای‌جمهور آمریکا و چین در حاشیه نشست گروه ۲۰ در اندونزی نشان می‌دهد که آنها به تثبیت روابط تمایل دارند.
در آن دیدار، رئیس‌جمهور چین به بایدن گفت که تایوان نخستین خط قرمز در روابط چین و آمریکاست و نباید از این خط عبور کرد. بایدن پس از نشست گفت که آمریکا همچنان به سیاست «چین واحد» پایبند است. البته او بارها گفته است که اگر تایوان مورد حمله چین قرار گیرد، آمریکا از آن دفاع خواهد کرد. یکی از کارشناسان موسسه تحقیقات تایوان در دانشگاه شیامن در سمینار هفته پیش گفت: «اگر مک‌کارتی به این جزیره سفر کند، حل مساله تایوان دشوارتر خواهد شد. در ماه اوت، نانسی پلوسی به تایوان سفر کرد و حالا قرار است مک‌کارتی به این جزیره سفر کند. اگر این سفر انجام شود، به این معناست که آمریکا قصد دارد این نوع سفرها را به امری عادی تبدیل کند. این چالش جدی در روابط آمریکا و چین است.»
پس از سفر پلوسی به تایوان، چین چند روز در اطراف این جزیره مانور نظامی اجرا کرد و تا چند روز پیش کانال‌های ارتباطی بین چین و آمریکا در حوزه‌های گوناگون در واکنش به آن سفر قطع بود. طی بحث‌های سمینار هفته قبل، معاون رئیس موسسه تحقیقات بین‌المللی دانشگاه روابط خارجی چین گفت: «ایالات‌متحده در حال حرکت به سمت سیاست فراگیرتر در قبال چین است که هدف آن افزودن بر رقابت‌‌‌پذیری در حوزه فناوری و امنیت سایبری است. یکی از اهداف مهم دولت بایدن بسیج حداکثری هم‌پیمان‌ها و تعمیق همکاری‌های تجاری برای مهار چین است. این کار از طریق تشکیل ائتلاف در حوزه فناوری صورت می‌گیرد.»
آمریکا در اروپا و آسیا بر هم‌پیمان‌های خود فشار وارد کرده است تا مانند واشنگتن رفتار کنند. شرکت‌های آمریکایی از فروش تراشه به چین یا تاسیس کارخانه در این کشور منع شده‌‌‌اند. چین همچنین آمریکا را به راه‌اندازی مسابقه تسلیحاتی در منطقه متهم کرده است. رئیس بخش تحقیقات آمریکا در موسسه چینی مطالعات بین‌المللی در سمینار هفته پیش گفت: «سیاست واشنگتن در قبال چین سیاست دوگانه شامل همکاری و رقابت است. البته واشنگتن فعلا بر رقابت تمرکز کرده است. آمریکا همچنان مایل بود کمی از تنش در روابط بکاهد؛ اما آنها لزوما مایل نیستند در عمل به نگرانی‌های ما توجه کنند.»
از سوی دیگر، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اقتصاد و تجارت بین‌الملل در پکن می‌‌‌گوید: «آمریکا و چین در حال حرکت به سمت دوره‌‌‌ای از روابط سرد اما صلح‌آمیز هستند و در آن دوران، چین بیشتر رقیب خواهد بود تا کشوری همکار با آمریکا. دیپلماسی چین در قبال آمریکا در حال تغییر است. قبلا چین بر روابط بدون تقابل و رویارویی، با رعایت احترام متقابل و همکاری برد-برد تاکید داشت و حالا مهم‌ترین موضوع این است که بتوانیم همزیستی صلح‌آمیز داشته باشیم.»
