زیان‌های بزرگ برای منطقه منا
در شمال آفریقا از جمله کشورهای مراکش، الجزایر، تونس و مصر، گرم‌شدن هوا که حاصل تغییرات اقلیمی است، در تابستان کاملا مشهود است و هر سال در فصول بارانی میزان بارش‌ها کمتر می‌شود. خشکسالی‌های طولانی اخیر در ۵۰۰ تا ۹۰۰سال اخیر بی‌سابقه بوده است. دانشمندان معتقدند در سال‌های آینده گرم‌شدن و موج گرما شدت بیشتری پیدا می‌کند. ساکنان این مناطق از گذشته‌های دور با گرما و خشکسالی سازگار شده‌‌‌اند؛ اما آنچه تحت‌تاثیر تغییرات اقلیمی رخ داده و خواهد داد، حتی برای این جمعیت غیر‌قابل تحمل و بسیار زیانبار خواهد بود.
به دلیل روند گرم‌شدن کره‌زمین، آفریقا در حال گرم‌تر و خشک‌تر شدن است و اگر وابستگی این قاره به سوخت‌های فسیلی آلوده‌کننده محیط‌زیست ادامه پیدا کند، دمای این قاره در پایان سده حاضر ۳ تا ۶درجه بالاتر از حالا خواهد بود. حوادثی نظیر سیل و رانش زمین در برخی مناطق آفریقا شدیدتر از دیگر مناطق است و در برخی کشورها خشکسالی شدیدتر خواهد بود و نتیجه این تحولات نامطلوب به‌طور مستقیم در زندگی صدها میلیون انسان ساکن این قاره مشاهده خواهد شد. از سوی دیگر در مناطق ساحلی، افزایش سطح آب اقیانوس‌ها زندگی مردم را در معرض خطر قرار می‌دهد. آنچه اکنون پیش‌بینی می‌شود، تنها بخشی از اتفاقات ناگوار و زیانباری است که بر اثر تغییرات اقلیمی طی سال‌ها و دهه‌‌‌های آینده در مناطق مختلف جهان رخ می‌دهد و به احتمال زیاد شدت تحولات آتی بیش از حدی است که اکنون پیش‌بینی می‌شود.
نکته مهم دیگر این است که حتی صرف‌نظر از تغییرات اقلیمی، از پیش زندگی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا سخت بوده است. در بسیاری از کشورهای این منطقه به طور طبیعی دمای هوا بسیار بالاست؛ اما آنچه اکنون در حال وقوع است اصلا طبیعی نیست. موارد رخ‌دادن سیل، خشکسالی، آتشسوزی، توفان و... به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و نتیجه آن، تخریب مناطق طبیعی و محل زندگی انسان‌ها بوده است. در این میان، کشورهایی که بیشترین سهم را در آلوده کردن محیط‌زیست و تغییرات زیست‌محیطی دارند، از جبران خسارت‌هایی که به جوامع جنوب جهانی وارد می‌شود، اجتناب می‌کنند.
سیل‌های ویرانگر در پاکستان نشان می‌دهد که چرا رسیدن به توافق بر سر جبران زیان‌های تغییرات اقلیمی ضروری است. تازه‌ترین آمار منتشرشده از سوی بانک جهانی نشان می‌دهد که خسارت سیل و زیان‌های اقتصادی آن بیش از ۳۰میلیارد دلار بوده است. گزارش آکسفام که هفته پیش منتشر شد، نشان می‌دهد که ۵۵کشور با بیشترین میزان آسیب‌پذیری در برابر تغییرات اقلیمی بر اثر این تغییرات طی دودهه اخیر بیش از ۵۰۰میلیارد دلار زیان اقتصادی متحمل شده‌‌‌اند. کاملا روشن است که وعده‌های کنونی در زمینه‌سازگار شدن با اثرات تغییرات اقلیمی و کاستن از انتشار گازهای گلخانهای دیگر کافی نیست و در کنار آن موارد، رهبران جهان که در کنفرانس آب‌وهوایی سازمان ملل در شرم‌الشیخ مصر گردهم آمده‌اند باید «عدالت اقلیمی» را تضمین کنند. این کار با ایجاد صندوق جبران خسارت تغییرات اقلیمی برای کشورهای در معرض خسارت‌های یادشده قابل انجام است.
بسیاری از کشورهای جهان از تغییرات اقلیمی زیان‌های بزرگ اقتصادی دیده‌اند و از آنجا که اقدامات لازم برای مبارزه با گرم‌شدن کره زمین انجام نشده است، اثرات زیانبار این تغییرات در آینده شدت بیشتری پیدا خواهد کرد و زیان‌های بیشتری به کشورهای آسیب‌پذیر وارد خواهد شد. این کشورها در برابر اثرات تغییرات اقلیمی بسیار آسیب‌پذیرتر هستند و لطمات این تغییرات در آینده بیشتر می‌شود. ضروری است پولی که برای جبران این زیان‌ها پرداخت می‌شود، به شکل بلاعوض باشد؛ نه وام. واقعیت مهم این است که اگر منابع مالی به اندازه کافی وجود نداشته باشد، کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا برای جبران خسارات ناشی از تغییرات آب‌وهوایی و سازگار شدن با این تغییرات با موانع جدی مواجه خواهند بود. این کشورها مانند کشورهای دیگر باید سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از سبد انرژی مصرفی خود را بالا ببرند.
آنها برای این منظور به سرمایه‌گذاری نیازمند هستند و بدون کمک مالی جهانی حرکت به سوی انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر دشوار و حتی غیرممکن خواهد بود. انرژی‌های تجدیدپذیر همچنین راه‌حلی ایمن و پاک برای چالش «فقر انرژی» در برخی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا هستند. نیمی از جمعیت این منطقه به برق دسترسی ندارند یا با قطع طولانی برق مواجه هستند. حتی آن‌دسته از کشورهای این منطقه که دارای منابع انرژی فسیلی عظیم هستند نیز باید به سمت مصرف انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر حرکت کنند.
اقتصادهای شمال جهانی یعنی اقتصادهای توسعه‌یافته، در سه‌سده گذشته راهی را در حوزه مصرف انرژی طی کرده‌اند که نتیجه آن تغییرات اقلیمی و گرم‌شدن کره‌زمین بوده است. دلیلی وجود ندارد که کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا همین مسیر را طی کنند. این کشورها باید هرچه سریع‌تر برای بالا بردن سهم انرژی‌های پاک در سبد انرژی مصرفی خود برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کنند. این امید وجود دارد که کنفرانس‌هایی نظیر کنفرانس آب‌وهوایی ملل متحد (COP۲۷) فرصتی برای بحث بر سر تهدیدها و چالش‌های مشترک جهان باشند و در این کنفرانس‌ها حرکت به سمت تغییر سیستماتیک آغاز شود.
تهدیدهایی که از تغییرات اقلیمی نشأت می‌گیرند، برای تمام جهان زیانبار هستند و رفع این تهدیدها مستلزم حرکت هماهنگ و متحد تمامی کشورها به‌ویژه کشورهایی است که بیشترین سهم را در بالا بردن دمای کره‌زمین داشته‌اند. کشورهای توسعه‌یافته و اقتصادهای نوظهور حرکت‌هایی را در مسیر کاستن از انتشار گازهای گلخانهای آغاز کرده‌اند؛ اما به نظر می‌رسد انرژی کافی در این حوزه صرف نشده و سرعت حرکت بسیار کمتر از حد لازم است. اخیرا عوامل مختلفی نظیر همه‌گیری کرونا و جنگ اوکراین از تمرکز جهان بر موضوع مبارزه با تغییرات اقلیمی کاسته است که این وضعیت باید تغییر کند.
