فرصتسنجی بازار انرژی در پساتوافق
وقوع بحران انرژی در اروپا بهواسطه جنگ روسیه با اوکراین برای کشورهای دارای ذخایر نفت و گاز فرصت طلایی ایجاد کرده است. در این میان، فارغ از پیامدهای سیاسی و اقتصادی این رویداد، شواهد نشان میدهد که در صورت به نتیجه رسیدن توافق برجام، این بحران، مجال مناسبی برای ایران در راستای توسعه صادرات گاز و نفت به اتحادیه اروپا فراهم خواهد کرد. روز گذشته نیز سخنگوی وزارت خارجه ایران، نسبت به تامین نیاز اروپا در زمینه انرژی پالس مثبت داد و عنوان کرد که در سایه بحران اوکراین و بحران انرژی اروپا، در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات و لغو تحریمها، ایران میتواند تامینکننده بخش بیشتری از نیاز اروپا و بهطور مشخص، نیاز به منابع موردنیاز انرژی باشد. برخی تحلیلگران بر این باورند که با حصول توافق میتوان فروش بشکههای نفت و انتقال گاز به اروپا را نردبان کرد و اقتصاد نحیف و تحریمزده ایران را چندپلهای بالا کشید. حال با توجه به افزایش قابلتوجه قیمت نفت و در صورت احیای برجام طی روزها یا ماههای آتی، این پرسش مطرح است که آیا ایران میتواند بخشی از سهم بازار نفتخام یا گاز در اروپا را تصاحب کند؟
در پرونده امروز «باشگاه اقتصاددانان» چند پرسش را با تحلیلگران و صاحبنظران حوزه انرژی مطرح کردهایم؛ در صورت احیای برجام بازار انرژی ایران به چه سمت و سویی حرکت خواهد کرد؟ آیا از لحاظ فنی، اقتصاد ما برای صادرات انرژی به اتحادیه اروپا آمادگی دارد؟ سیاستگذاران چگونه باید از این ضربالاجل استفاده کنند؟ به اعتقاد کارشناسان، دولت باید قوانین و روندهای اصلاحی را برای توسعه سرمایهگذاری در دستور کار قرار دهد و در عین حال، چشماندازی روشن از نحوه انجام اصلاحات اساسی در حوزه انرژی ارائه دهد؛ در غیراینصورت نمیتوان انتظار داشت که در پسابرجام، اتفاق قابلتوجهی در زمین توسعه صنعت نفت و گاز روی دهد و آنچه روی خواهد داد، تنها دسترسی به منابع مالی با هدف تزریق مُسکن موقت برای التیام صنعت نفت و گاز خواهد بود.