فصل جدید روابط پکن و ریاض
گزارشهای منتشر شده درباره این یادداشت تفاهم نشان میدهد که گستره همکاریهای دو کشور بسیار وسیع و شامل همکاری در فعالیتهای پالایشی و تولید انواع محصولات پتروشیمی، امور مهندسی، تامین مواد اولیه، ساخت و ساز، خدمات میادین نفت و فناوریهای بالادستی و پاییندستی است. دو طرف همچنین در مواردی که لازم تشخیص دهند، سرمایهگذاریهای مشترک خواهند داشت. یادداشت تفاهم امضا شده همچنین شامل ساخت هاب تولید صنعتی در پارک انرژی شاهزاده سلمان عربستان است. این بخش از همکاریها برای تحقق برنامههای بلندمدت چین در عربستان ضروری است و شامل حضور تعداد زیادی از پرسنل چین در خاک عربستان میشود. این پرسنل صرفا آنهایی نیستند که مستقیما به پروژههای نفت، گاز، محصولات پتروشیمی و فعالیتهای مشابه مربوط باشند، بلکه شامل ارتشی کوچک از پرسنل امنیتی چین هستند که برای تضمین امنیت سرمایهگذاری این کشور در عربستان حضورشان در این کشور ضروری است.
همکاریهای چین و عربستان بسیار عمیقتر و فراگیرتر از حدی است که در نگاه نخست به نظر میرسد. مارس سال گذشته، رئیس شرکت آرامکوی عربستان در نشستی که در پکن برگزار شد، گفت: «تضمین تداوم تامین نیازهای چین به انرژی بالاترین اولویت ما نه فقط برای پنجسال آینده برای ۵۰ سال آینده و پس از آن است.» برخی تحلیلگران معتقدند، گسترش نفوذ چین در خاورمیانه و به ویژه عربستان با واکنش آمریکا مواجه خواهد شد؛ زیرا آمریکا در این منطقه بسیار مهم جهان منافع گوناگون دارد و گسترش همکاریها بین چین و کشورهای این منطقه، بدون شک منافع آمریکا را به خطر میاندازد. موضعگیری عربستان در قبال همکاری با قدرتهای بزرگ طی سالهای اخیر تغییر کرده است و به نظر میرسد ریاض به گسترش همکاریهای خود با پکن علاقهمند است.
از دید ریاض، مشخص بودن برنامههای بلندمدت از ریسکها میکاهد و ابهامها را از بین میبرد. به همین دلیل عربستان چهاردهمین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی چین را ستایش کرده است. بخشهایی از این برنامه به موضوع امنیت انرژی مربوط است و در آن، به امنیت انرژی و ثبات اولویت داده شده است. به نظر میرسد بهتدریج همزمان با گسترش همکاریهای چین و عربستان در حوزههای مختلف به ویژه انرژی، شاهد تغییرات فراگیر در ساختارهای همکاری در منطقه خاورمیانه خواهیم بود.