مکرون یا لوپن؛ کاخ الیزه میزبان کیست؟
یکی از موضوعاتی که برای فرانسویها، اروپاییها و جهان بسیار مهم است، این است که اگر لو پن در دور دوم انتخابات پیروز شود، سیاستهای دولت تغییر خواهد کرد. لو پن مخالف ناتو است و موضعی نرم در قبال روسیه دارد و طبیعی است که همپیمانهای فرانسه از پیروزی لوپن نگران هستند. این پیروزی میتواند در واکنش غرب به حمله روسیه به اوکراین اختلاف و شکاف به وجود آورد. با آنکه در دور نخست انتخابات، میزان آرای مکرون بالاتر از لوپن بود؛ اما فاصله آرا زیاد نیست و یک واقعیت این است که مخالفت فرانسویها با دیدگاههای ملیگرایانه و مهاجرت لو پن کاهش یافته و شاهد گسترش سیاستهای غیرلیبرال در اروپا و ایالاتمتحده هستیم. لو پن همواره تاکید کرده است که باید به فرانسویها در برابر خارجیها اولویت داده شود و فرانسه نباید سرزمین مهاجران باشد.
موضوع بعدی، روابط گرم لو پن با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه است. طی ماه جاری، لو پن پس از پیروزی ویکتور اوربان، رهبر ملیگرا و ضدمهاجرت مجارستان در انتخابات پارلمانی، فورا به وی تبریک گفت. لو پن در جمع طرفداران خود گفت که طی پنجسال، به وضعیت کشور سامان خواهد داد. لو پن از مردم فرانسه خواست که با او در تقویت زبان و فرهنگ فرانسه همراه شوند. او گفت، در دور دوم انتخابات، مردم باید بین تفرقه، بیعدالتی و بینظمی از یکسو و متحدکردن مردم فرانسه در حوزه عدالت اجتماعی از سوی دیگر، یکی را انتخاب کنند. مکرون در جمع طرفدارانش گفته است: «مایلم فرانسه در اروپایی قدرتمند باشد. فرانسهای که ائتلاف خود را با دموکراسیهای بزرگ حفظ میکند تا از خود دفاع کند؛ نه فرانسهای که خارج از اروپا صرفا پوپولیستها و بیگانههراسها متحد آن هستند. نباید خودمان را فریب بدهیم. هنوز سرنوشت انتخابات مشخص نیست. دور دوم انتخابات برای فرانسه و اروپا سرنوشتساز خواهد بود.»
مکرون هفته قبل، در مصاحبه با روزنامه «لو پاریزین» لوپن را «نژادپرستی بیرحم» توصیف کرد. لو پن در واکنش به این توصیف گفت: «برتری قائل شدن برای فرانسویها نسبت به خارجیها، تنها سیاست اخلاقی، قانونی و قابل قبول است.» در حالی که انگلستان از اتحادیه اروپا خارج شده و در آلمان، آنگلا مرکل دیگر در صحنه قدرت حضور ندارد، نتیجه دور دوم انتخابات ریاستجمهوری فرانسه تاثیر زیادی بر آینده اروپا خواهد داشت. مکرون قصد دارد، اروپا را به قدرت نظامی معتبر و بزرگ با «استقلال استراتژیک» تبدیل کند، در حالی که لو پن که حزبش از روسیه منابع مالی و اخیرا از یک بانک مجارستانی، وام دریافت کرده است، اولویتهای دیگری دارد.
در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۷، مکرون که آن زمان تقریبا یک تازهوارد به دنیای سیاست بود، توانست با کسب نزدیک به ۶۷درصد آرا در برابر لو پن پیروز شود. در آن انتخابات، لو پن ۳۳درصد آرا را به خود اختصاص داد. قطعا میزان آرای دو نامزد در انتخاباتی که ۱۰روز دیگر برگزار میشود، بسیار نزدیکتر خواهد بود. نظرسنجیهایی که قبل از انتخابات روز یکشنبه انجام شد، نشان میدهد که مکرون، تنها ۵۲درصد آرا را کسب خواهد کرد و ۴۸درصد آرا نصیب لو پن خواهد شد. فعلا چنین نتیجهای پیشبینی شده؛ اما ممکن است طی روزهای آینده، میزان آرای هر یک از دو نامزد تغییر کند. یکی از نشانههای حرکت فرانسه به سمت جناح راست طی سالهای اخیر، این است که هیچیک از نامزدهای چپ میانه، آرای لازم را برای رفتن به دور دوم انتخابات کسب نکرد. حزب سوسیالیست که همواره طی دهههای اخیر، یکی از ستونهای سیاست در فرانسه بوده، دچار فروپاشی شده و ژان لوک ملانشن، نامزد چپ افراطی و ضدناتو با کسب تنها ۲۲درصد آرا در جایگاه سوم قرار گرفت. لوپن که رهبری حزب اجتماع ملی را بر عهده دارد، در دور دوم انتخابات از حمایت طرفداران اریک زمور، دیگر نامزد انتخابات در دور نخست که حدود ۷درصد آرا را کسب کرد، برخوردار خواهد بود.
زمور، شخصیت تلویزیونی ضدمهاجرت است و فورا پس از مشخصشدن نتیجه دور نخست انتخابات از طرفداران خود خواست که در دور دوم به لو پن رای دهند. او گفت: «رقیب لو پن کسی است که اجازه داده ۲میلیون مهاجر وارد فرانسه شوند.» سناریوی خطرناک برای مکرون این است که تمامی طرفداران زمور به لو پن رای دهند. همچنین ممکن است برخی چپهای مخالف مکرون و برخی رایدهندگان راست میانه که مخالف مهاجران هستند، به لو پن رای دهند. به نظر میرسد که در حال حاضر، بیش از نیمی از مردم فرانسه، یعنی طرفداران لوپن، زمور و ملانشن، طرفدار احزاب ضدناتو، ضد آمریکا و مخالف اتحادیه اروپا هستند. در مقابل، طرفداران احزاب میانهرو که شامل حزب مکرون، حزب سوسیالیست و جمهوریخواهان راست میانه و حزب سبزهاست، در مجموع تنها ۳۹درصد کل جمعیت هستند. این اعداد، میزان نگرانی رایدهندگان فرانسوی و بیاعتمادی به دموکراسی در این کشور را نشان میدهد و وضعیت کنونی به نفع لو پن است. برخی تحلیلگران معتقدند، لوپن از طرفداری رایدهندگان به زمور و برخی چپها سود خواهد برد.
نکته دیگر این است که تعداد زیادی از رایدهندگان چپ به جای آنکه به مکرون رای دهند، از حضور در پای صندوقهای رای اجتناب خواهند کرد. پس از اعلام نتایج دور اول انتخابات، احزاب کمونیست، سوسیالیست، سبزها و نامزدهای راست میانه، از مکرون حمایت کردند؛ اما مجموع آرای آنها حدود ۵/ ۱۳درصد کل آراست. در دور نخست انتخابات، عملا مکرون در برابر چپ افراطی و راست افراطی قرار گرفت و این نشان میدهد که او در از میان بردن نظم سیاسی دیرینه در فرانسه، موفق بوده؛ اما هنوز نتوانسته است، ساختاری منسجم برای میانهروها ایجاد کند.
شرایطی که انتخابات کنونی در آن برگزار میشود و آنچه در سال ۲۰۱۷ وجود داشت، تفاوتهایی دارد. در حال حاضر، مکرون عموما رهبری محسوب میشود که به سمت راست حرکت کرده است. موضعگیریهای او در قبال اسلام در فرانسه، کنترل مهاجرت و اختیارات پلیس تندتر شده است. مکرون در جمع طرفداران خود گفته است که فرانسهای را میخواهد که با اسلام رادیکال مخالف است. البته حرکت مکرون به سمت راست، هزینههایی در برداشته است؛ برای مثال، چپ میانه که روزگاری طرفدار اصلی او بود، احساس میکند که مورد خیانت قرار گرفته است، همچنین درباره میزان کم رای این جناح به مکرون در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری نگرانی وجود دارد.