همه صنایع برنده
پیشتر بخش زیادی از نوسانات دلار به دلیل نوسانات در قیمت نفت بوده که در ابتدای دهه ۹۰ بحث تحریم فروش نفت ایران نیز به‌طور خیلی جدی پیگیری شد و در نتیجه تغییرات دلاری نیز به صورت ملتهبی شکل گرفت. در همین راستا تاثیر نرخ دلار بر بورس و بازار سهام نیز به عنوان یک بحث جدی پیگیری شد؛ بررسی‌ها نشان از آن دارد که رشد دلار از سال ۹۰ آغاز شده و تا انتهای سال ۹۱ ادامه یافت. به این ترتیب نرخ دلار طی این سال‌ها تقریبا ۳ برابر شد.
در این میان شرکت‌ها در مواجهه با این رخداد ابتدا دست به محافظه‌کاری زده و افزایش قیمت را در سود خود اعلام نمی‌کردند، اما در نهایت بسیاری از آنها اقدام به تسعیر ارز کردند. از سوی دیگر شرکت‌های پتروشیمی و شیمیایی که عمدتا صادراتی بودند، توانستند محصولات صادراتی خود را بسیار گران‌تر بفروشند و سوددهی فزایند‌ه‌ای را ثبت کنند. به عنوان مثال در همان برهه، شرکتی مانند پتروشیمی خارک با آمار فروش ۹۷۸ هزار تن (مجموع محصولات) در سال ۸۹ سود ۲۲۱ تومانی داشته و در سال ۹۱ با ۹۲۷ هزار تن فروش (با همان میزان سرمایه) سود ۷۵۲ تومانی ساخته است.
این موضوع برای شرکت‌های فلزی نیز صادق بود. بانکها نیز در تسعیر ارز تعدیلات خوبی دادند و صنعت دارو نیز با گران شدن نرخ دلار اقدام به گران کردن دارو کردند. این امر سوددهی آنها را نیز افزایش داد. به جز گروه خودرو که با افزایش قیمت حدودا سه برابری محصولات، باز هم زیانده بود، تقریبا اکثر صنایع با رشد دلار سوددهی مناسبی را تجربه کردند.
همان‌طور که عنوان شد، این اتفاقات صرفا مربوط به این دوره خاص نبوده، اما در این دوره شکل جدی‌تری به خود گرفت. تحقیقات نشان می‌دهد رشد قیمت دلار به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر بازار سرمایه تاثیر دارد. با رشد دلار شرکت‌های صادر‌کننده و داخلی با نرخهای گران‌تری می‌فروشند و در نتیجه قیمت آنها نیز افزایش مییابد. از طرفی با رشد دلار، ارزش دلاری شرکت‌ها نیز کاهش مییابد و در نتیجه با رشد قیمت‌ها این ارزش عموما همسان‌سازی می‌شود.
در سال‌های بین ۹۲ تا ۹۶ نیز قیمت دلار با توجه به توافق‌های هسته‌ای و فروش نفت ایران آرام گرفت و در همین برهه نیز بازار سرمایه در رکود کامل فرو رفت. پس از آن با روی کارآمدن ترامپ مجددا بازار سرمایه درگیر همین تلاطم‌های دلاری شد و شاخص کل بورس نیز به همان دلیلی که ابتدای دهه ۹۰ صعود را تجربه کرده بود، در انتهای دهه ۹۰ نیز رشد داشت.
بررسی بازه ۵ ساله دلار و شاخص را نشان می‌دهد، همان‌گونه که مشخص است ارتباط مستقیم و معناداری بین رشد دلار و شاخص وجود دارد و در این بین، البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که متغیر پیشرو نرخ دلار است. به این ترتیب تاکید می‌شود که نوسان نرخ دلار چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم بر بازار سرمایه تاثیرگذار خواهد بود و از آنجا که بخش عمده‌ای از سهام بورسی، دلار محور بوده، نوسان قیمتی در این سهام شاخص‌ساز، نماگر اصلی بازار سهام را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
