قطب نمای اقتصاد دیجیتال

محسن کرمانی : اگر به وعده‌های روسای‌جمهور قبل از انتخابات، در چند دوره گذشته نگاه کنیم، همگی از این امر صحبت می‌کنند که باید اقتصاد دیجیتال توسعه پیدا کند و جایگاه کشور در این امر ارتقا یابد. حال، پس از بحران کرونا این امر اهمیت دوچندانی پیدا کرده است. بسیاری از کارهایی که قبل از همه‌گیری گمان نمی‌شد، به شکل الکترونیک انجام شود، اکنون به شکل دیجیتال انجام می‌شود و به نظر می‌رسد، به این شکل نیز باقی خواهد ماند. آمارهای مربوط به دیجیتال‌‌‌سازی و اقتصاد دیجیتال، رشد و تحول چشمگیری را نشان می‌دهد؛ اما جایگاه ایران در رتبه‌‌‌بندی‌‌‌های بررسی‌‌‌شده حکایت از آن دارد که حتی بین اهداف ترسیم‌‌‌شده در برنامه‌‌‌های توسعه و اسناد بالادستی از یک‌‌‌سو و رتبه‌‌‌های به‌‌‌دست‌‌‌آمده در سال‌های پیش از سوی دیگر، اختلاف قابل‌‌‌توجهی وجود دارد.

به‌‌‌عنوان‌‌‌مثال در بند «ب» ماده «۶۸ » قانون برنامه ششم توسعه کشور تاکید شده است که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است تا پایان اجرای این قانون اقدام به توسعه و تکمیل شبکه ملی اطلاعات امن و پایدار کند تا امکان دسترسی به سطح یکی از سه کشور اول منطقه فراهم شود. این درحالی است که به‌رغم برخی پیشرفت‌‌‌ها در وضعیت شاخص دولت الکترونیک، ایران جایگاه منطقه‌‌‌ای نه‌‌‌چندان مناسبی را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر، تمامی کشورها برای خود دورنمایی از این امر ساخته‌ و اهدافی را در نظر گرفته‌اند تا هرچه سریع‌تر، در این مسیر گام بردارند؛ زیرا با توجه به پیشرفت‌های اخیر، کوچک‌ترین تعللی، یعنی جا ماندن از رقابت و از دست دادن بسیاری بازارها. از حوزه کسب‌وکار گرفته تا شبکه‌های ارتباطی، اکنون نیازمند بستر مناسب هستند و این امر بدون داشتن دانش کافی میسر نخواهد شد. در این پرونده از باشگاه اقتصاددانان، ضمن بررسی سایر کشورها در این حوزه، جایگاه ایران را نیز با توجه به آمار و ارقام موجود بررسی کرده‌ایم.