آمادهباش تاریخی در اروپا
هفته گذشته آمریکا به این درخواستهای مسکو واکنش نشان داد و محتوای واکنش آن بود که غرب چنین درخواستی را نمیپذیرد. چند دور مذاکره بین دو طرف انجام شده اما بینتیجه بوده است. دولت بریتانیا چندی پیش ادعا کرد شواهدی در دست دارد که نشان میدهد کرملین به دنبال به قدرت رساندن یک رهبر پرطرفدار مسکو در اوکراین است. سال ۲۰۱۴ روسیه شبه جزیره کریمه را با حمله نظامی از اوکراین جدا کرد.
یکی از تحلیلگران امور دفاعی و امنیتی در موسسه خدمات رویال یونایتد میگوید: «قبل از حمله روسیه به اوکراین میتوان اقداماتی انجام داد. آنچه ما تاکنون مشاهده کردهایم قدم اول است، البته مسکو در حال برداشتن قدم دوم است؛ یعنی شاهد انتقال تجهیزات بیشتر و امکانات لازم برای حمله هستیم. قبل از اینکه سربازان روسیه وارد خاک اوکراین شوند، چند قدم دیگر برداشته خواهد شد. ایجاد ناامنی در اوکراین، ترور، حملات سایبری یا شلیک موشکهای مختلف جزو این قدمها هستند.
احتمالا نخستین اقدام جنگی روسیه هدف قرار دادن مراکز نظامی و زیرساختهای صنعتی اوکراین با موشکهای دوربرد است. هدف تمام این اقدامات آن است که نشان داده شود، اگر غرب به خواستههای روسیه عمل نکند، مسکو آماده است و میتواند «ارزشهای غربی»را هدف قرار دهد. جنگ به معنای کشته شدن زنان و مردان اوکراینی به دست سربازان روسیه نیست. بلکه به معنای هدف قرار دادن شیوه زندگی اوکراین است.» یکی دیگر از تحلیلگران از موسسه چاتهام هاوس میگوید:«هنوز روسیه برای حمله آماده نیست. در حال حاضر شاهد یکی از بزرگترین تجمعهای نیروهای نظامی در اروپا پس از جنگ جهانی دوم هستیم. اما برخی مولفههای ضروری یک نیروی نظامی آماده برای حمله هنوز در مرز اوکراین مشاهده نمیشود. به عقیده من مسکو برای رسیدن به اهداف سیاسی خود به جنگ تمام عیار علیه اوکراین اقدام نخواهد کرد. اگر روسیه بخواهد به اوکراین وارد شود، ابتدا حملاتی را علیه این کشور انجام خواهد داد.»
در مقابل، برخی اعضای ناتو از اوکراین حمایت کردهاند. وزیر خارجه بریتانیا گفته است مقدمات هدف قرار دادن بانکها، الیگارشها و شرکتهای انرژی روسیه با تحریمهای اقتصادی را فراهم خواهد کرد. یکی از تحلیلگران میگوید اگر تحریمهای موثر و درست علیه روسیه اعمال شود، زیانهای آن برای این کشور شدید خواهد بود. حتی بدون تحریم نیز استقرار این تعداد نیرو در مرز اوکراین بسیار هزینه دارد و اگر حملهای صورت گیرد بر هزینهها افزوده خواهد شد. همه میدانند که عملیات نظامی هزینههای هنگفت مالی، جانی و اقتصادی در بر خواهد داشت.
از پیش تاثیر شدت یافتن تنشها در مرز اوکراین و احتمال اعمال تحریم بر روسیه بر بورس این کشور مشاهده شده است.
اما برخی تحلیلگران میگویند صرف نظر از هزینههای یاد شده، اگر مسکو به این نتیجه برسد که برای رسیدن به اهداف سیاسی خود راهی جز حمله به اوکراین باقی نمانده، این کار را انجام خواهد داد و این در حالی است که جنگ برای روسیه بسیار پرهزینه و طولانی خواهد بود. مشخص نیست در نهایت چه نوع اقداماتی از سوی روسیه و غرب برای رفع تنشهای کنونی انجام خواهد شد. اما حتی همین حالا که جنگی رخ نداده، زیانهای حاصل از تنشها بر بازارهای مختلف از جمله بازار نفت مشاهده میشود.