سن بازنشستگی در لایحه بودجه
در صورت تصویب این لایحه در مجلس، دولت در خصوص حقوق بازنشستگان هم اعلام کرده که حقوق بازنشستگی در تمام صندوقهای بازنشستگی، اعم از کشوری، لشکری و سازمان تامیناجتماعی بر اساس متوسط سهسال آخر زمان اشتغال محاسبه میشود. چرا دولت سن بازنشستگی را افزایش داد؟ در صندوقها چه میگذرد؟ صندوقهای بازنشستگی طی دهههای گذشته به دلیل عدمتعادل بین منابع و مصارف به مرحله «بحران» رسیدهاند، بهطوری که طی سالهای اخیر، در فهرست چند «ابرچالش اقتصادی» قرار گرفتند. صندوقهای بیمه اجتماعی باید بر مبنای تعادل بین منابع و مصارف فعالیت کنند. سبقت گرفتن مصارف از منابع، کسری صندوقهای بازنشستگی را در پی دارد؛ پدیدهای که چند صندوق بازنشستگی با آن مواجه هستند و صندوق بیمه تامین اجتماعی نیز به عنوان بزرگترین صندوق بیمهای، در آستانه این عدمتعادل بین منابع و مصارف قرار دارد. عموما کارشناسان، سه رویکرد کلی را برای اصلاح نظام بازنشستگی پیشنهاد میدهند: نخست، «اصلاحات پارامتریک» شامل اصلاحات نظام فعلی بازنشستگی مبتنی بر توازن پرداختها با درآمدها؛ دوم، راهکار «اصلاحات ساختاری»، به این معنا که اهداف نظام بازنشستگی، یعنی پوشش هدف و اهمیت نسبی رفع فقر، عمدتا بدون تغییر میماند، اما کانالهای اصلی دستیابی به آنها با تغییر تقسیم وظایف بین دولت، بخش خصوصی و افراد تعدیل شود؛ سومین رویکرد نیز، اصلاحات پارادایمی است که اصلاح اهداف اصلی سیستم را شامل میشود.
دولت با هدف پایدارسازی منابع صندوقها، اقدام به افزایش سن بازنشستگی در لایحه بودجه سال آینده کرده است که این موضوع، واکنش برخی از نمایندگان بازنشستگان را در پی داشت. یکی از انتقادات این است که دولت برای پایدارسازی منابع صندوقها باید با حضور کارشناسان و صاحبنظران تصمیمگیری کند تا قانون مادر اصلاح شود؛ نه اینکه در قانون بودجه سالانه چنین پیشنهادی را ارائه دهد.
مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز در نشست خبری اخیر خود، در خصوص این تصمیم دولت، گفت: «فردی که بازنشسته میشود، از صندوق حقوق دریافت میکند و بیش از ۹۵درصد بودجه این صندوق را دولت پرداخت میکند. دولت علاوه بر پرداخت پاداش پایان خدمت، حقوق ماهانه را نیز پرداخت میکند، همچنین تعداد کسانی که بازنشسته میشود، بهویژه در آموزش و پرورش، زیر ۵۰سال هستند که تازه ابتدای ثمردهی آنها است.» البته رئیس سازمان برنامه و بودجه، همچنین تصریح کرد که این اجازه داده شده با موافقت خود فرد، دو سال به سن بازنشستگی اضافه شود تا کسریهایی که برخی از دستگاهها دارند، جبران شود.
با توجه به اهمیت این موضوع، «دنیایاقتصاد» در این پرونده از باشگاه اقتصاددانان به بررسی جوانب مختلف آن پرداخته است.