چرا امسال متفاوت است؟
البته یک نکته مهم این است که هیچ‌چیز مانند قبل از همه‌گیری کرونا نیست. عادت‌های جدید در مصرف‌کنندگان ایجاد شده و نگرانی‌های جدیدی برای آنها به وجود آمده است. تعطیلی کارخانه‌ها، وجود اختلال‌‌‌های پایدار در عملیات بنادر و کمبود نیروی کار، احتمالا به این معناست که مجموعه هدایایی که خریداران می‌توانند انتخاب کنند، محدود خواهد بود و برخی کالاها وجود ندارد. از سوی دیگر، برچسب قیمت کالاها ممکن است، سبب تعجب مردم شود. میزان خریدهای آنلاین، طی دوره همه‌گیری کرونا به‌شدت افزایش یافت و این شیوه خرید همچنان جزو شیوه‌های مهم خرید است، اما قطعا در سال‌جاری، حضور مصرف‌کنندگان در فروشگاهها و مراکز خرید بسیار بیشتر از سال گذشته خواهد بود. آن دسته از فروشگاه‌هایی که قیمت‌های مناسب‌‌‌تری برای کالاها پیشنهاد می‌کنند، موفق‌‌‌تر عمل خواهند کرد.
جف کنت، مدیر میسیز میگوید: «جمعه‌سیاه امسال، شبیه سال‌های قبل نیست. روز شکرگزاری تعطیل است و این نسبت به روز شکرگزاری سال ۲۰۱۹، یک تغییر تلقی می‌شود. اما انتظار داریم، بخش دیجیتال فروشگاه با قدرت به فعالیت بپردازد. ما آماده‌ایم ترافیک خریداران را از صبح روز پس از روز شکرگزاری، مدیریت کنیم.» در ادامه به چهار تفاوتی که فصل تعطیلی امسال با سال قبل دارد اشاره می‌کنیم. در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، رشد فروش آنلاین کالاها در ماه‌‌‌های نوامبر و دسامبر نسبت به ماه‌‌‌های قبل، حدود ۱۶درصد بود. در سال ۲۰۲۰ این رقم، رشد ۳۳درصدی داشت و پیش‌بینی شده است در سال جاری، این رقم تنها ۱۰درصد باشد. اگر این پیش‌بینی محقق شود، میزان فروش آنلاین طی امسال، حدود ۲۰۷میلیارد دلار خواهد بود. این ارقام با ردگیری بیش از ۱۰۰میلیون کالا در ۱۸گروه کالایی در اینترنت به دست آمده است. یکی از تحلیلگران شرکت «ادوب دیجیتال اینسایتس» که این داده‌ها را منتشر کرده است، میگوید: «امسال عوامل اقتصادی زیادی بر رفتار مشتری‌ها تاثیر می‌گذارد، به همین دلیل انتظار می‌رود، در سال‌جاری خریدهای آنلاین به اندازه سال قبل نباشد. یک نکته مهم این است که اخبار مربوط به اختلال‌ها در زنجیره تامین و عملیات‌های بنادر ممکن است سبب شود، مشتری‌ها در صورت امکان ترجیح دهند، خریدها را در مغازه‌ها و مراکز خرید انجام دهند. البته پیش‌بینی می‌کنیم، امسال نخستین سالی است که در تعطیلات «جمعه‌سیاه» میزان فروش‌های آنلاین بیشتر از ۲۰۰میلیارد دلار خواهد بود.»
دومین تحول، افزایش حضور خریداران در مراکز خرید است؛ زیرا به دلیل واکسیناسیون کرونا، آنها برخلاف سال قبل، نگران حضور در اماکن شلوغ نیستند. فدراسیون ملی خرده‌فروشی، در گزارش جدید خود آورده است؛ پیش‌بینی می‌شود امسال، تعداد کسانی که در مراکز خرید حاضر میشوند، ۲میلیون نفر بیشتر باشد. البته از قبل، خریدهای آنلاین و غیر‌آنلاین هدایا شروع شده است. در نظرسنجی از ۸هزار بزرگسال، ۶۴درصد آنها اعلام کردند که به فروشگاهها خواهد رفت. سال قبل، ۵۱درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی، چنین قصدی داشتند. از سوی دیگر، سازمان تجاری ICSC که نماینده صنعت مراکز بزرگ فروشگاهی است، در یک نظرسنجی به این نتیجه رسید که بیش از نیمی از مصرف‌کنندگان قصد دارند، به فروشگاهها و مراکز خرید مراجعه کنند. سال پیش این رقم ۴۵درصد بود.
خریداران می‌گویند، با حضور در مراکز خرید می‌توانند کالا را لمس کنند، آن را فورا تحویل بگیرند و از نزدیک، بین هدایای مختلف، هدیه مورد نظر خود را انتخاب کنند؛ به همین دلیل قصد دارند به مراکز خرید بروند. سه‌چهارم افرادی که در نظرسنجی شرکت کردند، گفتند که قصد دارند با حضور در مراکز خرید، از رستوران‌ها و دیگر خدمات این مراکز بهره ببرند. رئیس یکی از شرکت‌های فروشگاهی میگوید: «نرخ واکسیناسیون در حال افزایش است و مردم با خیال آسوده‌تر می‌توانند مانند قبل از همه‌گیری، به مکان‌هایی که دوست دارند بروند.» سومین تغییری که در «جمعه‌سیاه» امسال مشاهده می‌شود، سیستم پرداخت است. دوران پیش‌پرداخت دیگر به سر آمده و حالا سیستم‌های «حالا بخر، بعدا پرداخت کن» یا BNPL جایگزین آن شده است. پیش‌بینی شده است که در خریدهای سال‌جاری، این سیستم مورد استقبال شهروندان قرار گیرد. در این سیستم، خریدار کالای مورد نظر خود را تحویل می‌گیرد، به خانه می‌‌‌برد و پول آن را کم‌کم پرداخت می‌کند. سیستم «حالا بخر، بعدا پرداخت کن» به شکل فراگیرتر در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گرفته است؛ زیرا شرکت‌هایی نظیر «والمارت» و «تارگت» قراردادهایی را با شرکت‌هایی نظیر «افتر پی» مستقر در استرالیا یا «افیرم» منعقد کرده‌اند. بنا بر داده‌‌‌های «ادوب آنالیتیکس»، درآمد آنلاین از طریق این سیستم، در سال‌جاری نسبت به سال گذشته، ۱۰درصد و نسبت به سال ۲۰۱۹، ۴۵درصد بیشتر خواهد بود. در نظرسنجی این موسسه، ۲۵درصد پاسخ‌دهندگان اعلام کردند که طی سه‌ماه اخیر از این برنامه‌‌‌ها استفاده کرده و لباس، لوازم الکترونیکی و... خریده‌اند.
چهارمین تغییر در «جمعه‌سیاه» امسال این است که خریداران می‌توانند، شانس خود را برای گرفتن هدایایی نظیر بلیت کنسرت، خوردن غذا در رستوران و... امتحان کنند. در سال گذشته، به دلیل همه‌گیری کرونا، محدودیت‌های فراگیری برای فعالیت‌های جمعی و حضور در اماکن گوناگون، اعمال شده بود و مصرف‌کنندگان نمی‌توانستند مثل همیشه، در مراکز خرید حاضر شوند و از انواع خدمات این اماکن استفاده کنند. حالا شرایط تغییر کرده است و افراد بسیار مشتاق هستند، تجربه‌‌‌های گذشته را تکرار کنند. در واقع، یکی از علل اصلی حضور مصرف‌کنندگان، به‌ویژه جوانان در مراکز خرید، استفاده از هدایا و تجربه خدمات مراکز یادشده است. به طور خاص، هدایایی که به مسافرت مربوط میشوند، در فهرست هدایای مورد علاقه مصرف‌کنندگان قرار دارند. درباره رفتار سال‌جاری مصرف‌کنندگان در «جمعه‌سیاه» و روز شکرگزاری، نظرسنجی‌های متعدد انجام شده است که نتیجه آنها نشان می‌دهد، در سال‌جاری نسبت به سال قبل تفاوت‌ها قابل‌ملاحظه است. محققان بسیار مایلند بدانند که چه میزان از رفتارهایی که در دو سال اخیر، یعنی دوره همه‌گیری در مصرف‌کنندگان به عادت تبدیل شده است، ادامه پیدا می‌کند. از سوی دیگر، داده‌‌‌های مربوط به این موضوع برای شرکت‌های تولیدکننده کالا، شرکت‌های فعال در حوزه تجارت الکترونیک و تمامی فعالان زنجیره‌های عرضه، اهمیت زیادی دارد.
