تکرار فاجعه سومالی و دارفور

ریچارد ترنچارد، نماینده فائو در امور افغانستان می‌گوید: «وضعیت هولناک است. به نظر می‌رسد، بدترین سناریویی که نگران آن بودیم، در حال رخ‌دادن است. آنچه مشاهده می‌شود، بدتر شدن سریع وضعیت بحران انسانی در سراسر افغانستان است.» گزارش «طبقه‌بندی یکپارچه امنیت غذایی» از سیستم طبقه‌بندی پنج‌سطحی برای عدم‌امنیت غذایی استفاده می‌کند که در آن عدد یک معادل «حداقل» و عدد ۵ معادل «قحطی» است. در مورد افغانستان، تقریبا نیمی از جمعیت در سطح بحران، یعنی سطح۳ عدم‌امنیت غذایی یا سطح اضطرار، یعنی سطح ۴عدم‌امنیت غذایی قرار دارند. سازمان ملل با ارزیابی معیارهایی نظیر دسترسی به غذا و تاثیر سوءتغذیه، به‌ویژه در بین کودکان، این سطح‌بندی را انجام می‌دهد. عدم‌امنیت غذایی در سطح بحران، به این معناست که مردم دچار کمبود مواد غذایی هستند و خانواده‌‌‌ها به‌تدریج گوشت را از غذای خود حذف می‌کنند. آنها روش‌هایی برای ادامه زندگی دارند؛ از جمله فروش دارایی‌‌‌های خود یا انجام فعالیت‌‌‌های بیشتر. هنگامی که یک خانواده یا شخص در سطح اضطرار قرار می‌گیرد، آن گزینه‌ها دیگر برای او وجود ندارد.

ترنچارد می‌گوید: «وضعیت عدم‌امنیت غذایی در سراسر افغانستان بسیار نگران‌کننده است و شرایط بدتر خواهد شد؛ اما درباره کودکان نگرانی بیشتری وجود دارد؛ زیرا اثرات و پیامدهای گرسنگی که آنها اکنون دچار آن هستند، تا پایان عمر با آنها خواهد بود.» در ماه‌های اخیر، وضعیت اقتصاد افغانستان به‌سرعت و به‌شدت وخیم شده که علت اصلی این وضعیت، حذف کمک‌های بین‌المللی پس از سقوط حکومت به دست طالبان در ماه آگوست است. بانک‌ها پول ندارند و کمک‌‌‌های مالی افغان‌های ساکن خارج از کشور به‌شدت کاهش یافته؛ زیرا نه‌تنها سیستم بانکی افغانستان دچار مشکل است، بلکه از پوشش همگانی درآمدها کاسته شده‌است. البته قبل از سقوط حکومت افغانستان نیز وضعیت کاملا مطلوب نبود. بنا به اعلام سازمان ملل، حدود ۷۰۰هزار نفر از مردم به دلیل درگیری‌هایی که بین طالبان و نیروهای دولتی، بین ماه‌‌‌های ژانویه تا سپتامبر، وجود داشت، مجبور به ترک خانه خود شده بودند.

طی سال‌های اخیر، تحولات و توسعه اقتصادی که باید ایجاد می‌‌‌شد، با سرعت انجام نشد و اقتصاد افغانستان به‌شدت به کمک‌های بین‌المللی وابسته بود. حالا این کمک‌ها قطع شده و عواملی نظیر خشکسالی که از اواسط سال پیش شروع شد، بر وخامت اوضاع افزوده است. کشاورزان برای آبیاری مزارع و دامپروری به بارش‌‌‌ها وابسته‌اند. نکته نگران‌کننده دیگر این است که الگوی آب و هوایی «لا نینا» زمستان امسال هم وجود دارد، در نتیجه خشکسالی برای دومین سال رخ خواهد داد؛ یعنی تا اوایل سال آینده میلادی، شرایط برای کشاورزان خوب نخواهد بود. ترنچارد در عملیات‌های مقابله با بحران‌های انسانی در سومالی، سوریه و دارفور سودان حضور داشت. از دید او بحران عدم‌امنیت غذایی افغانستان، به دلیل سرعت رخ دادن و گستردگی آن که شامل مناطق شهری هم می‌شود، با دیگر بحران‌های عدم‌امنیت غذایی، تفاوت دارد. اگر کمک‌‌‌های مالی فورا و به میزان کافی فراهم نشود و وضعیت کلی اقتصاد افغانستان بهبود نیابد، شرایط وخیم و نگران‌‌‌کننده کنونی، ابعاد جدیدی پیدا خواهد کرد. ترنچارد می‌افزاید: «مردم افغانستان مردمی تاب‌‌‌آور هستند؛ آنها راهی برای عبور از بحران کنونی پیدا خواهند کرد، اما در حال حاضر به کمک نیاز دارند.»