پایان حمایت ونزوئلا
استاد مرکز مطالعات آمریکای لاتین در دانشگاه فلوریدا میگوید: «اکتیویسم سیاه در کوبا بر تظاهراتکنندگان اخیر این کشور اثر گذاشت.» اعضای جنبش یاد شده که سال ۲۰۱۸ شکل گرفت با فرمان دولت به مخالفت پرداختند. دولت در این فرمان اعلام کرده بود، هنرمندان برای اجرا یا فعالیتهای اجتماعی باید از وزارت فرهنگ مجوز دریافت کنند. نوامبر سال گذشته میلادی نیروهای امنیتی کوبا به دفتر اصلی این جنبش حمله کردند. این حمله پس از آن صورت گرفت که برخی از اعضای جنبش به زندانی شدن یک رپر کوبایی اعتراض کرده بودند. در واکنش به این حمله، برخی اعضای جنبش اعتصاب غذا کردند و تظاهراتی را بیرون ساختمان وزارت فرهنگ برگزار کردند. آن تظاهرات در آن زمان یکی از گستردهترین تظاهراتهای مسالمتآمیز در چند دهه اخیر در کوبا بود. دولت کوبا ابتدا اعلام کرد با برخی از هنرمندان وارد گفتوگو خواهد شد، اما به این وعده خود عمل نکرد. جنبش یاد شده به فعالیت خود و مبارزه علیه رژیم کمونیستی کوبا ادامه داد.
اخبار آن تظاهرات و جنبش در شبکههای اجتماعی پخش شد. حکومت کوبا در سالهای اخیر محدودیت اینترنت را کم کرده و این اقدام به انتشار فعالیتهای هنری و پیام سیاسی هنرمندان کمک کرده است. آهنگ «سرزمین و زندگی» ماه فوریه منتشر شد. در واقع از آنجا که هنرمندان از پیش تاثیر خود را بر احساس مردم گذاشته بودند، خیلی سریع تظاهرات شروع شد. البته واکنش مردم یعنی تظاهرات هفته قبل حاصل به ستوه آمدن و خشم از وضعیت بحرانی اقتصاد است. این احساس یکشنبه گذشته به شکل تظاهرات خود را نشان داد؛ اما این پرسش مطرح است که چرا حالا این تظاهرات برگزار شد؟
درحالحاضر کوبا درحال تجربه کمبود دارو و موادغذایی و نیز قطعی برق است. آخرین بار در دهه ۱۹۹۰ چنین وضعیتی مشاهده شده بود. در آن دوره فروپاشی شوروی سبب شد کوبا حامی اصلی خود را از دست بدهد در نتیجه تحولات آن دوره، اقتصاد دچار بحران شد و هزاران نفر از کوباییها از کشورشان گریختند. در آن زمان فیدل کاسترو مرزها را باز گذاشت و اجازه داد آنهایی که مایل بودند به آمریکا بروند. البته شرایط بحرانی کنونی در کوبا حاصل روندی است که سالها ادامه داشته است. استاد علوم سیاسی دانشگاه سنت فرانسیس خاویر میگوید: «دلیل بلندمدت تظاهرات اخیر، سیستم دیکتاتوری است که در آن اقتصاد دچار ضعف شدید است و هیچکس امید ندارد در آینده نزدیک وضعیت مالی و اجتماعیاش بهتر شود. بهویژه جوانان از این وضعیت ناراضی هستند.»
رژیم حاکم بر کوبا سالهای متمادی اصلاحی در حوزه اقتصاد انجام نداده است و برخی اصلاحاتی که انجام داده از جمله اصلاح ارزی که از ابتدای سالجاری میلادی انجام شد زمینه افزایش قیمت کالاهای ضروری نظیر موادغذایی را فراهم کرد. اقدام دولت در حالی انجام شد که از پیش کوباییها با کمبودهای شدید و خسارتهای حاصل از همهگیری کرونا مواجه بودند. کوبا ۷۰ درصد موادغذایی خود را وارد میکند و افزایش قیمت جهانی موادغذایی در دوران همهگیری کرونا سبب سقوط قدرت خرید کوباییها شده است.
از سوی دیگر کوبا به طور سنتی همواره به کشورهای چپگرا نظیر ونزوئلا اتکا داشته، اما خود ونزوئلا دچار فروپاشی اقتصادی شده است. تحریمهایی که در دوران ریاستجمهوری ترامپ بر کوبا اعمال شد نیز در وخامت وضعیت اقتصادی این کشور موثر بوده است و در یکسال اخیر همهگیری کرونا اثرات منفی جدید بر اقتصاد کوبا داشته است. به این ترتیب آنچه اکنون در کوبا مشاهده میشود حاصل چند عامل است و رفع شدن بحران اقتصادی آسان نخواهد بود.