استراتژی اوپک پلاس

تحلیلگر بخش مواد خام در بانک مریل لینچ می‌گوید: «تقاضا درحال افزایش است، زیرا همه مشغول رانندگی هستند. همچنین فعالیت‌های اقتصادی در اروپا درحال افزایش است و در هند که طی سه ماه اخیر درگیر موج دوم همه‌گیری کرونا بوده، وضعیت به شکلی است که می‌توان انتظار داشت شرایط در آینده بهتر شود و بر مصرف نفت این کشور افزوده شود.» به این ترتیب اگر شاهد شروع موج جدید همه‌گیری در هر یک از اقتصادهای بزرگ مصرف‌کننده نفت نباشیم بازار حمایت خواهد شد.

تحلیلگران بازار انرژی معتقدند جهان در آستانه یک دوره رشد قیمت نفت قرار دارد. اما آنها درباره میزان بالا رفتن قیمت‌ها و دورانی که قیمت‌ها بالا باقی می‌ماند، اتفاق نظر ندارند. تحلیلگر بانک مریل لینچ دیدگاه مثبتی نسبت به دیگر تحلیلگران دارد و معتقد است قیمت نفت در دوره‌ای نسبتا طولانی بالا باقی می‌ماند. او می‌گوید: «طی سه سال آینده ممکن است قیمت نفت برنت به ۱۰۰ دلار برسد، یعنی سال آینده و سال ۲۰۲۳ احتمال رسیدن قیمت‌ها به این رقم وجود دارد. یکی از عوامل این رشد چشمگیر این است که اوپک بر بازار کنترل دارد و نیز میزان بالا تقاضای به تعویق افتاده در بازار وجود دارد. از سوی دیگر نرخ‌های تورم درحال افزایش است.»

اعضای اوپک و چند کشور دیگر که در مجموع اوپک‌پلاس نامیده می‌شوند به تدریج درحال افزودن بر عرضه هستند. ماه جاری عرضه نفت این ائتلاف ۳۵۰ هزار بشکه افزایش یافته و ماه آینده ۴۵۰ هزار بشکه دیگر بر عرضه نفت این گروه افزوده خواهد شد. عربستان تصمیم گرفته کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت خود را که به شکل داوطلبانه بوده کنار گذارد. در واقع اوپک‌پلاس توافق کرده تا پایان ماه ژوئیه عرضه نفت خود را ۲ میلیون بشکه در روز بالا ببرد. در ایالات‌متحده روزانه ۱۱ میلیون بشکه نفت تولید می‌شود و این رقم نسبت به قبل از آغاز همه‌گیری کرونا ۲ میلیون بشکه پایین‌تر است. البته تحلیلگران می‌گویند مشخص نیست که آیا تولید نفت آمریکا به سطح قبل از همه‌گیری افزایش خواهد یافت یا نه و اگر پاسخ مثبت است سرعت افزایش تولید چقدر خواهد بود.

تحلیلگر بانک مریل لینچ می‌گوید: «حساسیت تولیدکنندگان به تغییرات قیمت‌ها کاهش یافته، زیرا انضباط مالی بیشتر شده است. شرکت‌ها تحت فشار هستند تا درباره نحوه مصرف سرمایه با احتیاط رفتار کنند. سقوط قیمت‌ها در آوریل سال گذشته درس‌های بزرگی به شرکت‌های نفتی داد. درحال‌حاضر در فاز رشد قیمت‌ها هستیم و شرکت‌ها تمایلی به سرمایه‌گذاری ندارند. آنها درحال بازپرداخت بدهی‌ها و بالا بردن سود نقدی هستند.» یک نکته مهم دیگر این است که مدیران شرکت‌های نفتی برای دور شدن از دارایی‌های هیدروکربنی و حرکت به سمت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰ تحت فشار قرار دارند. درحال‌حاضر تولید نفت پاسخگوی تقاضای جهانی برای این ماده‌ها نیست. در واقع به‌دلیل بهبود شرایط اقتصاد جهان بر مصرف به سرعت افزوده شده است و مشاهده می‌کنیم که با تصمیم اوپک‌پلاس برای افزایش قابل ملاحظه عرضه نفت، قیمت‌ها نه تنها کاهش نیافته بلکه رشد آن ادامه پیدا کرده است.

معاون رئیس موسسه مارکیت ‌ای‌اچ‌سی می‌گوید: «دنیای پس از همه‌گیری آغاز شده است. شاهد رشد سریع تقاضا برای نفت هستیم به این معنا که بین سه ماه نخست و سوم امسال مصرف جهانی ۷ میلیون بشکه بالا می‌رود.»

از دید آقای دانیل یارگین، متوسط قیمت هر بشکه نفت برنت سال‌جاری میلادی ۷۰ دلار خواهد بود. او می‌گوید: «قیمت نفت به شکل اجتناب‌ناپذیر به سمت رقم ۸۰ دلار در هر بشکه افزایش خواهد یافت. اما این میزان رشد در قیمت‌ها با واکنش‌هایی مواجه می‌شود. برای مثال رشد قیمت‌ها بر تقاضا اثر منفی می‌گذارد و نیز شاهد واکنش‌های سیاسی خواهیم بود. جو بایدن به مدت کافی در دنیای سیاست حضور داشته که بداند قیمت بالای بنزین همواره برای هر کسی که رئیس‌جمهوری آمریکاست یک مشکل بزرگ پدید می‌آورد. حتی در دوره گذار انرژی، چنین مشکلی با افزایش قیمت‌ها به‌وجود می‌آید.»

یک موضوع دیگر، ورود نفت ایران به بازار است. اگر مذاکرات هسته‌ای کنونی به نتیجه برسد، یعنی ایران به توافق هسته‌ای بازگردد و تحریم‌ها لغو شود بر عرضه نفت این کشور به بازارهای جهانی افزوده می‌شود. البته میزان رشد تقاضا به اندازه‌ای بالاست که افزایش یک میلیون بشکه‌ای عرضه نفت ایران به راحتی در بازار جذب خواهد شد، اما درباره زمان ورود این میزان نفت به بازار قطعیتی وجود ندارد. رئیس بخش استراتژی بازار مواد خام در موسسه آر‌بی‌سی می‌گوید: «به‌نظر نمی‌رسد در آینده خیلی نزدیک شاهد عرضه نفت ایران به بازار باشیم. زیرا ۵ دور مذاکره تاکنون انجام شده بدون آنکه یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک حاصل شده باشد. تایید فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم ایران از سوی آژانس بین‌المللی انرژی یکی از مسائلی است که قبل از لغو تحریم‌ها باید حل شود. به‌نظر می‌رسد لازم نیست اوپک قبل از تابستان به موضوع افزایش عرضه نفت ایران بپردازد.»

او می‌افزاید: «یک پرسش مهم این است که پس از تشکیل دولت جدید در ایران چه کسی وزیر نفت این کشور خواهد بود. وزیر نفت کنونی همواره طرفدار بازگشت قاعده‌مند نفت ایران به بازار بوده است. نحوه بازگشت نفت ایران به بازار مهم است و ما بر آنچه برای ذخیره شناور نفت ایران که درحال افزایش است رخ می‌دهد توجه داریم. اگر نفت ایران به شکل پیوسته و نظام‌مند ذخیره نشود بازار نفت دچار شوک خواهد شد و قیمت‌ها به شکل موقت کاهش خواهد یافت.» جو مثبت بازارها که حاصل رشد تقاضا و پیش‌بینی‌های امیدبخش است سبب افزایش قیمت‌ها شده است. اوپک‌پیش‌بینی کرده تقاضا برای نفت پایان سال‌جاری میلادی به روزانه ۸/ ۹۹ میلیون بشکه افزایش خواهد یافت اما عرضه به ۵/ ۹۷ میلیون بشکه می‌رسد. تحلیلگر موسسه اگین کپیتال می‌گوید: «من مدتی است نسبت به افق بازار خوش‌بین هستم. قیمت نفت برنت و نفت آمریکا به ترتیب به ۸۰ دلار و ۷۵ تا ۸۰ دلار افزایش خواهد یافت. روند رشد تقاضا بسیار قدرتمند بوده است. افق بلندمدت بازار نفت به این بستگی دارد که صنعت نفت شیل در آمریکا تا چه اندازه احیا خواهد شد و آیا خواهد توانست میزان بالای نفت تولید کند یا نه.»

اریک لی، تحلیلگر سیتی گروپ می‌گوید: «در نهایت تولید نفت در آمریکا به سطح قبل از همه‌گیری باز خواهد گشت. شرکت‌های نفتی خصوصی خیلی سریع به تحولات واکنش نشان داده‌اند، اما شرکت‌های بزرگ نفتی با احتیاط رفتار می‌کنند. درحال‌حاضر اوپک‌پلاس تهدیدی از جانب نفت شیل آمریکا احساس نمی‌کند. همچنین این ائتلاف در صورت لزوم میزان بالای مازاد ظرفیت تولید دارد تا بتواند با استفاده از آن قیمت‌ها را کنترل کند. در گذشته رشد قیمت نفت سبب می‌شد صنعت نفت شیل در آمریکا بر تولید خود بیفزاید و این اقدام از قیمت‌ها می‌کاست. درحال‌حاضر اوپک‌پلاس معتقد نیست تولیدکنندگان نفت در آمریکا با قدرت به بازار باز‌می‌گردند اما آنها همچنین تصور نمی‌کنند این تولیدکنندگان هرگز با قدرت به بازار باز نخواهند گشت. درحال‌حاضر اعضای اوپک چندان نگران صنعت نفت شیل در آمریکا نیستند بنابراین مایلند از عرضه میزان بالا نفت اجتناب کنند.»