برای کشوری که سال‌ها با تحریم‌های متفاوت روبه‌رو بود و عدم خروج ارز به هر میزان اهمیت بسزایی برای آن دارد؛ بازیافت هر کالایی که استفاده مجدد از آن به عدم خروج ارز منجر شود یا بازیافت و فرآوری مجدد آن امکان صادرات محصول نهایی ارزشمندتری را دارد، قطعا باید در دستور کار قرار گیرد. در حوزه محصولات پلاستیکی یا فرآورده‌های نفتی همچون روغن سوخته، این مطلب به وضوح خودنمایی می‌کند. اگرچه استفاده از اقتصاد چرخشی همیشه یکی از رویکردهای نوین و مدرن در کشورهای توسعه‌یافته است. بنابراین تا زمانی که اهمیت این رویکرد در اقتصاد و صنایع داخلی برجسته نشود -که به کار فرهنگی نیاز دارد- نمی‌توان به این ظرفیت مهم توجه جدی داشت. از سوی دیگر شاهد هستیم بسیاری از کشورهای جهان در برابر مواد اولیه بازیافت نشده یا ضایعات و پسماندهای متراکم و تفکیک نشده، عوارض، مالیات و محدودیت‌های جدیدی وضع می‌کنند که همین نکته اهمیت تفکیک و بازیافت پسماندهای صنعتی را برجسته می‌سازد. به تازگی چین در برابر کالاهای تفکیک و بازیافت نشده و پسماندها مقررات سختگیرانه‌ای وضع کرده که نشان می‌دهد توجه به مسائل زیست‌محیطی حتی در اقصی نقاط جهان اهمیت بیشتری پیدا کرده است. خروجی این موارد در نهایت به چند فاکتور اصلی ختم خواهد شد. یکی آنکه اهمیت حفاظت از محیط‌زیست بسیار برجسته‌تر از قبل شده است. همچنین بازیافت پسماندها از یک فرآیند سنتی با محوریت نیروی کار به یک رویکرد دانش‌محور برای استفاده حداکثری از حداقل مواد اولیه مورد نیاز تبدیل شده است. یکی از فاکتورهای مهم توسعه یافتگی کشورها را از این پس باید درصد بازیافت پسماندها عنوان کرد که برای کشورمان هنوز از اهمیت مورد نیاز برخوردار نشده است.

اگر تنها رویکرد اصلی در اقتصاد چرخشی، حفاظت از محیط‌زیست باشد، می‌توان به کاهش آلودگی آب، خاک و هوا، کاهش مصرف انرژی، فراگیری فرهنگ بازیافت و استفاده مجدد در جامعه، کاهش آلودگی جمع‌آوری و حمل و نقل زباله‌ها، کاهش نیاز به زمین برای دفن زباله، حفاظت از خاک با جلوگیری از فرسایش و حفظ آب در خاک، کاهش هزینه‌های مدیریت زباله در مراحل نگهداری، جمع‌آوری و حمل‌ونقل، کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای اشاره کرد، ولی توجه به اثرات مثبت اقتصادی آن بیشتر از موارد فوق، مزیت‌سازی‌های گسترده‌ای را در بر خواهد داشت. در ادبیات اقتصادی هرچیزی که برای کلیت اقتصاد هزینه کمتر و بهره‌وری بالاتری داشته و از حفاظت از محیط‌زیست، اشتغال و کاهش واردات و پتانسیل صادرات حمایت کرده و سلامتی بیشتری را برای افراد جامعه رقم بزند، قطعا پذیرفتنی است. در این خصوص به وضوح می‌توان نقش بازیافت در اقتصاد چرخشی را مشاهده کرد. البته صرفه‌جویی در مصرف انرژی، کاهش هزینه‌های راهبری و نگهداری از طریق استفاده بهینه از مواد خام با هزینه کمتر، تولید با کیفیت بالاتر و هزینه کمتر و توجه به ارزش افزوده مواد بازیافت شده با استفاده مجدد آنها از ویژگی‌های مهم اقتصادی در اقتصاد چرخشی است. البته بازیابی و فروش مقادیر قابل ملاحظه‌ای از ضایعات و استفاده از آنها در فرآیند تولید از جمله مواردی است که می‌تواند مورد توجه جدی قرار بگیرد.

 

اخبار مرتبط