همه لایه‌های اقتصاد چرخشی

درخصوص محصولات پتروشیمیایی نیز چنین واقعیتی حکمفرما است و شکست مولکول‌ها و ایجاد یک مولکول دیگر انرژی بسیاری صرف می‌کند و اغلب به ذخایر زیرزمینی نیاز دارد. اما در استفاده از کالای بازیافتی این ویژگی الزامی نیست و تنها تفکیک و تغییر حالت این کالا بدون تغییر جدی در خاصیت‌های شیمیایی آن موجب خواهد شد تا به یک ماده اولیه یا محصول دیگر تبدیل شود. همین دو ویژگی مهم نشان می‌دهد که اقتصاد چرخشی در رونق اقتصادی کشورها و هزینه پایین‌تر تولید مواد اولیه، کالا و محصول نهایی چه میزان اثرگذار و جذاب است. اما این لایه اول اقتصاد چرخشی است. در لایه‌های بعدی هر کالایی که به هر دلیل امکان استفاده مستقیم از آن وجود ندارد را می‌توان به‌عنوان یک ماده اولیه دیگر در نظر گرفت و از آن بهره برد. حتی برخی مواد غذایی و محصولات کشاورزی که از نظر ادبیات رایج این بازارها کالایی نیستند که مستقیما به مصرف رسیده یا به فروش روند، می‌توانند به‌عنوان خوراک یک موجود زنده دیگر همچون یک حشره به شمار رفته و آن موجود خود به‌عنوان غذای دیگر موجودات بدل شود. اتفاقی که هم اکنون در حوزه محصولات کشاورزی درحال خودنمایی است و به مرور زمان افزایش خواهد یافت.

تجمیع این موارد نشان می‌دهد که هرچه می‌گذرد، پتانسیل استفاده کمتر از مواد معدنی و ذخایر زیرزمینی که اغلب آلایندگی زیست‌محیطی را به همراه دارند، تقویت شده و می‌تواند هزینه نهایی کل اقتصاد یک جامعه را کاهش دهد. این در حالی است که رشد تقاضای جوامع مختلف بسیار فراتر از کالاهای بازیافت شده آنها بوده است. بنابراین نمی‌توان به‌صورت کلی ذات عدم استفاده از ذخایر زیرزمینی را کتمان کرد. در شرایطی که مرور زمان، این ادبیات را ناخودآگاه تغییر خواهد داد. آن هم در وضعیتی که در بسیاری از کشورهای جهان، رشد جمعیت متوقف شده و راندمان تولید در ذخایر معدنی و منابع زیرزمینی به قدری افزایش یافته است که با حداقل عرضه می‌توان حداکثر بهره‌برداری را به دست آورد. باتوجه به همه این موارد، بخش مهمی از آینده اقتصاد جهان در فاز تولید و مصرف مصنوعات مختلف از مسیر اقتصاد چرخشی عبور خواهد کرد که به مرور زمان جایگاه آن در صنایع غذایی نیز تقویت خواهد شد و از سوی دیگر کشورهایی که مایل هستند آلودگی زیست‌محیطی کمتری داشته باشند، بیش از همه به این سمت حرکت کرده و تلاش می‌کنند تا تولیدی که با آلایندگی محیط‌زیست همراه باشد را به حداقل برسانند. اقتصاد دانش محور خود یکی از محرک‌های اصلی اقتصاد چرخشی و تکمیل زنجیره بازیافت پسماندها است که به مرور زمان جایگاه مصرف مواد اولیه را کاهش داده و تکنولوژی و فناوری‌های پیشرفته را جایگزین مصرف گسترده مواد اولیه خواهد کرد که در نهایت شتاب‌دهنده مهمی برای اقتصاد چرخشی است. با توجه به تمامی این موارد، هیچ کشوری در جهان امکان کنار گذاشتن اقتصاد چرخشی را در اختیار نداشته و جذابیت‌های زیست‌محیطی و اقتصادی آن به قدری بالا است که بخشی از آینده اقتصادی جهان را به خود اختصاص خواهد داد. اینکه به‌جای آلوده کردن محیط‌زیست از کالای بازیافت شده با کیفیت متناسب استفاده کنیم، نکته مثبت بزرگی است که در نهایت برای کلیت اقتصاد و آینده جوامع اثرگذار است. بنابراین بهتر است هر چه سریع‌تر به این سمت متمایل شویم.