بازار ثانویه در بورس کالا
معاملات مستمر یکی از جنبههای کمتر مطرحشده بورسکالا بهشمار میرود. انواع قراردادهای مشتقه از جمله قرارداد آتی، آپشن و گواهی سپرده کالایی در زمره معاملات مستمر در بورسکالا هستند که معاملات مشتقه با توجه به الزامات قانونی و فقهی، بر پایه معاملات گواهی سپرده شکل گرفته تا جایی که این شیوه معاملاتی را میتوان مادر ابزارهای مالی در بورسکالای ایران نامگذاری کرد. اما درحالحاضر این نوع قراردادها روی کالاهای محدودی تعریف شده است و رواج دارد. توسعه این نوع معاملات میتواند بورسکالا را تبدیل به بازاری برای تعیین بهای انواع کالاها کند. اگرچه در بازار فیزیکی بورسکالا نیز کشف قیمت انجام میشود، اما حراج حضوری در یک روز و زمان مشخص برگزار میشود و نمیتوان انتظار داشت که بهای یک کالا تا زمان حراج بعدی حتی اگر فاصله میان دو حراج یک هفته باشد، ثابت بماند. درواقع قیمتها در اقتصاد امروز دنیا پویا هستند و نرخ یک محصول بهصورت روزانه متاثر از اخبار داخلی و حتی بینالمللی تغییر میکند. بنابراین برای کشف نرخ یک محصول نیاز به ابزاری است که معامله مستمر داشته باشد. گواهی سپرده کالایی چنین امکانی را فراهم میآورد. بنابراین توسعه این ابزار میتواند باعث شود تا کشف قیمت انواع کالاها در بازاری رسمی انجام گیرد. اگرچه ظرف سالهای اخیر شاهد تعریف و گسترش معاملات گواهی سپرده کالایی روی برخی محصولات به خصوص در بخش کشاورزی هستیم، اما همچنان خبری از آغاز به کار این نوع قراردادها در بخش محصولات صنعتی و پتروشیمی نیست. این درحالی است که این حوزهها بهخصوص در بخش محصولات تکمیلی با توجه به تعدد بالای تولیدکننده و نقدشوندگی بالا در بازار فیزیکی از پتانسیل بالایی برای ورود به این نوع معاملات برخوردار هستند. کارشناسان امر مشمول نشدن معاملات گواهی سپرده کالایی در بخش محصولات صنعتی و پتروشیمی به معافیت مالیاتی در معاملات اوراق گواهی سپرده را اصلیترین سد در مسیر توسعه این بازار میدانند. اگرچه اخذ مالیات یکی از ابزارهای قانونی دولت برای کسب درآمد و مسیری برای کنترل بازار بهشمار میرود، اما نباید از این نکته غافل شد که تسری بخشودگی مالیاتی به این بخش باعث شکلگیری و رونق این بازار مهم شده و به این ترتیب کشف قیمت انواع کالاها در بازاری شفاف و رسمی انجام شود که این موضوع به سود بخش واقعی اقتصاد کشور خواهد بود.