چهار تحول بزرگ در بازار
در سه ماه چهارم سال ۲۰۱۷ حضور سرمایهگذاران خرد در بازار بیتکوین مشهود بود و همزمان با توجه رسانهها به این بازار، قیمتها رشد کرد. این بار تردیدی وجود ندارد که نقش سرمایهگذاران خرد در بازار کوچکتر از سال ۲۰۱۷ است. در شش هفته نخست سه ماه پایانی سال ۲۰۱۷ خبرگزاری سی ان بیسی ۱۰۰ تیتر درباره بازار بیتکوین کار کرد اما در ۶ هفته گذشته همزمان با افزایش قابل ملاحظه قیمت و ارزش بازار بیتکوین، این خبرگزاری تنها ۴۰ تیتر درباره این بازار کار کرده است. هنوز برای تشخیص یک روند ویژه در سرمایهگذاریها در بازار ارزهای دیجیتال بهویژه بیتکوین زود است و باید مدتی بگذرد تا ابعاد بازار و تحولات اخیر در گوشه و کنار بازار مشخص شود. در ادامه به چهار تفاوت رونق کنونی با رونقی که سال ۲۰۱۷ مشاهده شد اشاره میکنیم.
نخستین مورد، حضور سرمایهگذاران بزرگ در بازار است. از پایان سال ۲۰۱۳ تا زمان سقوط قیمت بیتکوین در اوایل سال ۲۰۱۸ تعداد آدرسهایی که حداقل یک بیتکوین در اختیار داشتند رشد پیوسته و قابل ملاحظه داشت. سال گذشته نیز بر این تعداد افزوده شد و سپس در بهار، باز آرام شد. این روند با آنچه در پایان سال ۲۰۱۷ وجود داشت تفاوت دارد. در آن زمان شاهد افزایش شدید تقاضاهای خرد و رشد قیمتها بودیم. بین سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ قیمت بیتکوین از ارقام بسیار پایین به ۲۰ هزار دلار رسید. در ماههای اخیر تعداد آدرسهایی که حداقل هزار بیتکوین دارند به سرعت افزایش یافته، یعنی میلیاردرها به سوی بازار حرکت کردهاند. پایان سال ۲۰۱۷ این گروه به فروش اقدام کردند و تعداد آنها کم شد. رفتار سرمایهگذاران بزرگ نیز بسیار مهم است. این گروه بر تعداد بیتکوینهای تحت تملک خود افزودهاند و افزایش تعداد بیتکوینها عموما در کیفهایی مشاهده میشود که برای خرید و نگهداری در نظر گرفته شده است نه داد و ستد. سال ۲۰۱۷ چنین روندی وجود نداشت.
دومین تفاوت بین تحولات هفتههای اخیر و سال ۲۰۱۷ این است که در آن سال اشتیاقی بالا برای عرضه اولیه اتریوم وجود داشت. پس از مدتی که اشتیاق به اوج رسید شرایط تغییر کرد. اواسط سه ماه پایانی سال ۲۰۱۷ رشد قیمت بیتکوین ۲۴ درصد و رشد قیمت اتریوم ۷ درصد بود. در واقع طی چند هفته پایانی آن سال بر بیتکوین تمرکز شد و بازار به رونق خود ادامه داد. با مقایسه تحولات آن دوره و سالجاری میلادی به نکات جالبی دست مییابیم. امسال نیز ابتدا قیمت اتریوم رشد کرد اما برخلاف سال ۲۰۱۷ رشد آن تقریبا برابر رشد قیمت بیتکوین بوده است، در سه ماهه کنونی قیمت اتریوم ۲۳ درصد و قیمت بیتکوین ۲۷ درصد رشد کرده است. اگر الگوی سال ۲۰۱۷ تکرار شود دوران رونق بازار بیتکوین طولانیتر خواهد بود. حالا این سوال مطرح میشود که آیا بازار ارزهای دیجیتال درحال تثبیت است؟ پاسخ این سوال هم مثبت است و هم منفی. سهم بیتکوین از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال بالاتر از ۵۰ درصد است و نکته مهم این است که قیمت چند ارز دیجیتال دیگر هم در حال افزایش است.
سومین تفاوت رونق کنونی با رونق سال ۲۰۱۷ این است که نقش نهادهای اثرگذار بر بازار این بار بزرگ است و این به معنای افزایش تقاضا برای فعالیت در بازار از طریق کانالهای جاافتاده است. نوعی حرکت جدی و با افق بلندمدت به سمت بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال مشاهده میشود، البته مسلما تقاضا برای بیتکوین بسیار بیشتر از دیگر ارزهاست. حضور نهادها برای سرمایهگذاری اهمیت بالایی دارد.
چهارمین تفاوت، افزایش بیتکوین در معاملات فیوچر آمریکای شمالی و کاهش آن در بورسهای شرق آسیاست. در واقع همزمان با رشد معاملات فیوچر شاهد جریان بیتکوین به سمت بورسهای آمریکای شمالی هستیم. در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ این جریان معکوس بود. سرمایهگذاران شرق آسیا به میزانی که هرگز قبلا مشاهده نشده در حال فروختن هستند و میزان علاقه به بیتکوین در آمریکای شمالی بسیار بیشتر از سال ۲۰۱۷ است. البته باید به یک نکته توجه کرد و آن این است که جریان یاد شده میتواند نشاندهنده حضور معاملهگران باشد، نه سرمایهگذاران بلندمدت. انتظار میرود در آینده تحولات بزرگ و جدید در بازار ارزهای دیجیتال مشاهده شود.
تردیدی وجود ندارد که رونق کنونی در بازار ارزهای دیجیتال با آنچه در پایان سال ۲۰۱۷ و اوایل سال ۲۰۱۸ مشاهده شد تفاوت دارد، البته این بدان معنا نیست که این بار شاهد رشد و سپس سقوط قیمتها نخواهیم بود. سیگنالهایی که نشان دهنده نوع سرمایهگذاران حاضر در بازار است نشان میدهد ما در ابتدای سیکل تحولات در بازار هستیم. تاریخ بیتکوین مملو از افتوخیز قیمتها یا تغییر در مقررات بوده که سبب تحولات بنیادی در بازار شده است. درباره برخی بازارهای دیگر هم آنچه پیشبینی میشود گاه اساسا با واقعیتها سازگار نیست. ممکن است شاهد سقوط شاخصهای مالی باشیم اما این سبب نمیشود بیتکوین ناگهان به حوزه امن سرمایهگذاری تبدیل شود. الگوهای کنونی اخبار و مشارکت رو به رشد سرمایهگذاران بلندمدت ادامه پیدا میکند اما بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال، در آینده قابل پیشبینی همچنان حوزههای پرریسک سرمایهگذاری خواهند بود و سرمایهگذاران باید به این موضوع کاملا توجه داشته باشند.