نوری در انتهای تونل!
از سوی دیگر ساخته شدن واکسنی موثر برای کرونا احتمال تغییر دیدگاهها درباره وضعیت اقتصاد جهان در آینده را بالا میبرد، به این معنا که احتمالا نهادهای بینالمللی از جمله صندوق بینالمللی پول ارقام بالاتری را برای نرخ رشد اقتصادی در سال آینده پیشبینی خواهند کرد و یک نکته دیگر این است که در آینده تعداد دیگری از شرکتهای زیست فناوری اخبار مثبت از ساخت واکسن منتشر خواهند کرد. دکتر فوچی، متخصص برجسته بیماریهای واگیر در آمریکا میگوید انتظار دارد در روزهای آینده شرکت مدرنا خبرهای امیدوارکننده از آزمایش واکسن خود منتشر کند.بازارهای مالی به این نتیجه رسیدهاند که در نهایت نوری در انتهای تونل مشاهده شده است. قیمت سهام شرکتهای هواپیمایی، سینماها، هتلها و خردهفروشیها همگی با انتشار گزارش مربوط به ساخته شدن واکسن برای کرونا بالا رفت. یکی از مدیران موسسه ملی تحقیقات اقتصادی و اجتماعی میگوید: «تاثیر اقتصادی همهگیری کرونا نه تنها از تعطیلی اقتصادها و اعمال محدودیتها نشأت میگیرد، بلکه فاصلهگذاریهای اجتماعی «داوطلبانه» بر اقتصاد موثر هستند. اگر واکسن کرونا سبب شود هراس درباره ابتلا به این ویروس کاهش یابد، روند بهبود شرایط اقتصادی با سرعت بسیار بالاتری ادامه پیدا خواهد کرد.»
از دید این موسسه، اقتصاد انگلستان سال آینده میلادی رشد ۹/ ۵ درصدی خواهد داشت. این پیشبینی با فرض عرضه واکسن کرونا از اواسط سال آینده میلادی مطرح شده است، اما حالا که احتمالا واکسن زودتر در اختیار قرار خواهد گرفت، نرخ رشد اقتصاد بالاتر خواهد بود. تحلیلگر اقتصاد جهان در موسسه آکسفورد اکانامیکس میگوید: «واکسن ساخته شده از سوی دو شرکت فایزر و بایونتک قدمی بزرگ و رو به جلو است که زیانهای بلندمدت حاصل از همهگیری بر اقتصاد را محدود خواهد کرد زیرا سیاستگذاران را متقاعد میکند به برنامههای حمایتی برای شرکتها و بازار کار ادامه دهند و این به معنای اجتناب از ورشکستگیها و اخراج نیروی کار است. احتمالا رقم پیشبینی شده برای نرخ رشد بالا برده خواهد شد، البته باید شواهدی وجود داشته باشد که نشان دهد واکسن کرونا خیلی زود عرضه خواهد شد و دولتها میتوانند محدودیت فعالیتهای اقتصادی را کم کنند.»
واکنش بورسها به خبر ساخته شدن واکسن موثر برای کرونا قابل پیشبینی بود. سرمایهگذاران در سهام شرکتهای مختلف این امید را پیدا کردهاند که اگر صبور باشند وضعیت شرکتهایی که از همهگیری لطمات فراوان دیدهاند بهبود پیدا خواهد کرد. دادههای جدید نشان میدهد تولید ناخالص داخلی انگلستان پس از کاهش در سه ماهه اول و دوم، در سه ماهه سوم امسال رشد ۵/ ۱۵ درصدی داشته است. اما سرعت رشد فعالیتها حتی قبل از اعمال محدودیتهای شدید اخیر کند شده بود. بسیاری از تحلیلگران پیشبینی کردهاند که تولید ناخالص داخلی در سهماهه کنونی بار دیگر کاهش خواهد یافت و میزان کاهش ۱۱ درصد خواهد بود.اقتصاددان موسسه کپیتال اکانامیکس گفته است: «افق وضعیت اقتصادی برای سال آینده امیدوارکنندهتر است. در واقع واکسن کرونا سبب خواهد شد وضعیت اقتصاد در نیمه دوم سال آینده بسیار بهتر از میزانی باشد که قبلا تصور میشد.» البته نهادهای دولتی هنگام پیشبینی نرخ رشد در سال آینده محتاطتر عمل میکنند، زیرا پیشبینیهای آنها بر این مبنا انجام شده که در آینده نزدیک واکسنی موثر برای کرونا ساخته خواهد شد. صندوق بینالمللی پول در گزارش چشمانداز اقتصاد جهان اعلام کرده انتظار دارد اقتصاد جهان سال آینده رشد ۲/ ۵ درصدی داشته باشد. مبنای این رقم آن است که تدابیری نظیر فاصلهگذاری اجتماعی تا سال ۲۰۲۱ ادامه پیدا خواهد کرد و سال بعد از آن، همزمان با واکسیناسیون، این تدابیر به تدریج کاهش خواهد یافت. اما در گزارش صندوق بینالمللی پول آمده است بهبود سریعتر شرایط اقتصادی محتمل است.
پیشرفت در ساخت واکسن و دارو برای کرونا در کنار تغییرات در محیط کار و تغییر رفتار مصرفکنندگان برای کاستن از شیوع ویروس احتمالا سبب خواهد شد، فعالیتهای اقتصادی سریعتر از آنچه اکنون تصور میشود به سطوح قبل از همهگیری کرونا بازگردد. جروم پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا در سخنان هفته قبل خود که پس از انتشار خبر ساخته شدن واکسن برای کرونا بیان شد، گفت: «هنوز خیلی زود است که بخواهیم اثر این واکسن را بر اقتصاد ارزیابی کنیم. اقتصاد همچنان به کمکهای مالی و پولی نیازمند است. شاهد تداوم روند بهبود شرایط اقتصادی هستیم اما ریسک اصلی، شیوع سریع ویروس کرونا در آمریکاست. با توجه به شدت یافتن همهگیری، ماههای آینده دورانی پر چالش خواهد بود.»
از سوی دیگر خانم کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، احتمال افزایش رقم پیشبینی برای نرخ رشد اقتصاد منطقه یورو را کم توصیف کرده و رئیس بانک مرکزی انگلستان نیز گفته خبر ساخته شدن واکسن برای کرونا یک خبر امیدوارکننده است و با عرضه آن روند بهبود شرایط اقتصادی سریعتر ادامه پیدا خواهد کرد. اما او نیز معتقد است باید محتاط بود، زیرا هنوز تا تولید و عرضه تعداد کافی واکسن راهی طولانی در پیش است. هر سه نفر معتقدند نباید بیش از حد خوشبین بود و بهبود شرایط یک فرآیند زمانبر است. آقای پاول معتقد است حتی پس از کاهش شدید نرخ بیکاری و توزیع فراگیر واکسن کرونا، گروهی بزرگ از نیروی کار و کسب و کارها همچنان به کمک مالی نیازمند خواهند بود.