تعامل با سنا
اگرچه بایدن در گذشته در موارد مختلف توانسته با او همکاریهایی داشته باشد و این یعنی بایدن سیاستمداری است که میتواند با همحزبیها و رقبای سیاسی تعامل کند. اما پشتیبانی آشکار مککانل از ترامپ در موضوع نپذیرفتن شکست در انتخابات نشان میدهد بایدن برای بهتصویب رساندن برنامههای خود و همراهکردن سنا با دولت، با موانعی مواجه خواهد بود. یکی از تحلیلگران میگوید: «با توجه بهاینکه احتمالا مجلس سنا در کنترل جمهوریخواهان خواهد بود بعید بهنظر میرسد تمامی قوانینی که بایدن برای اجرای برنامههای خود به آنها نیاز دارد تصویب شود. به احتمال زیاد هر نوع افزایش قابلملاحظه مالیات شرکتها یا مالیات بر عایدی ثروت به تصویب نخواهد رسید.»
نکته دیگر این است که با آنکه بایدن خود را یک میانهرو توصیف میکند، اقتصاددانان معتقدند بعید است دو حزب برای تحقق اهداف او همکاری کنند. مارک زندی اقتصاددان موسسه مودیز میگوید: «پس از تصویب بسته حمایتی جدید، تصویب دیگر قوانین موردنظر بایدن بسیار بعید و سخت خواهد بود، اگرچه بایدن نخواهد توانست اکثر برنامههای خود و حزب دموکرات را به اجرا درآورد، اما تعداد زیادی فرمان اجرایی صادر خواهد کرد و هدف اکثر آنها لغو سیاستهای ترامپ است. بایدن برنامهها و سیاستهای ترامپ را در حوزه تجارت، مهاجرت، تغییرات آب و هوایی و مقررات بانکی لغو خواهد کرد. این اقدام، بزرگ و بنیادی نخواهد بود.»
بایدن از همان هفته نخست استقرار در کاخسفید با چالشهای مختلفی مواجه خواهد بود. نخستین چالش که بر اقتصاد آمریکا اثر داشته و خواهد داشت بحران کروناست. اگرچه این بحران در وهله نخست یک بحران در حوزه سلامت عمومی است، اما مهار آن عاملی کلیدی برای رونق بخشیدن به اقتصاد است. بحران کرونا از ماه مارس تاکنون، هزاران میلیارد دلار زیان به اقتصاد آمریکا وارد کرده و هرچه مهار آن بیشتر به تعویق افتد، زیانهای آن بزرگتر خواهد بود. مهار کرونا بهمعنای افزایش فعالیت بخشهای مختلف اقتصاد، رشد مصرف و افزایش نرخ رشد اقتصاد است. در این حالت درآمد سرانه بالا خواهد رفت و اقتصاد وارد چرخه رشد خواهد شد.
یکی از استراتژیهای سرمایهگذاری میگوید: «بایدن فرماندارها را تشویق خواهد کرد، استفاده از ماسک را اجباری کنند تا از این طریق بحران کرونا مهار شود و رونق به اقتصاد بازگردد. همه میدانند که باید اقدامات بیشتری برای مهار کرونا انجام شود.» دولت بایدن باید در حوزه تجهیزات و فناوری برای افزایش دسترسی به تستگیری و درمان، سرمایهگذاری بیشتری انجام دهد. در واقع تمامی اقداماتی که مقامات بهداشتی توصیه کردهاند باید با جدیت انجام شود اما برخی کارشناسان میگویند بایدن در زمینه اجباریکردن استفاده از ماسک یا گرفتن بودجه برای توسعه تستگیری و ردگیری بیماران، با مخالفت فرماندارها و مجلسسنا مواجه خواهد شد.
چالش بعدی آقای بایدن که در واقع یک چالش بزرگ برای اقتصاد آمریکاست، به تصویب رساندن بسته حمایتی جدید با رقمی به اندازه کافی بزرگ است. در هفتههای منتهی به انتخابات ریاستجمهوری آمریکا کنگره نتوانست بر سر بسته حمایتی جدید به توافق برسد. اقتصاددانان درباره اینکه چه زمان بسته جدید تصویب خواهد شد و آیا اساسا بستهای به تصویب خواهد رسید یا نه، اتفاقنظر ندارند. یکی از تحلیلگران میگوید: «هنوز هم تصویبشدن یک بسته حمایتی محتمل است، اما مجموعهای از دادههای مثبت از اقتصاد که اخیرا منتشرشده نشان میدهد شرایط بهتر شده است و به همین دلیل ممکن است اشتیاق به برنامه جدید حمایتی کمتر شود.» اقتصاددانها و رئیس بانکمرکزی آمریکا معتقدند اقتصاد این کشور به یک بسته بزرگ حمایتی نیاز دارد. ساختهشدن واکسن برای کرونا که هفته قبل از سوی شرکت فایزر اعلام شد یک خبر امیدوارکننده است، اما نیاز به برنامه حمایتی جدید را از میان نمیبرد.صرفنظر از تحولاتی که در حوزه مهار ویروسکرونا رخ خواهد داد، برای جبران زیانهای حاصل از بحران به کمکهای بزرگ دولت نیاز است و هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه از این نیاز مطلع هستند. وضعیت همهگیری کرونا طی هفتههای اخیر بدتر شده و تا زمانیکه بایدن در کاخسفید مستقر شود همچنان شاهد بدتر شدن شرایط خواهیم بود. به احتمال زیاد کنگره با بسته حمایتی جدید موافقت خواهد کرد.سومین چالش، بهبود وضعیت بازار کار است. تعداد زیادی از مشاغلی که در دوره بحران کرونا از میان رفتهاند، احیا نشدهاند و در آینده نزدیک نیز احیا نمیشوند. برای کمک به اقتصاد و ایجاد مشاغل کافی ضروری است سرمایهگذاری صورت گیرد و در این مسیر، حمایتهای مالی نخستین قدم است. به باور اقتصاددان گروه آلیانس، جمهوریخواهان یک مانع بزرگ تصویب بودجههای موردنظر بایدن خواهند بود. در واقع جمهوریخواهان بیشتر مایل بودند با ترامپ همکاری کنند. به این ترتیب شرایط اقتصادی آمریکا در دوره ریاستجمهوری بایدن به عوامل گوناگون بهویژه میزان همکاری سنا با رئیسجمهوری وابسته است.