برنده سیاسی در رکود اقتصادی
اگر جام جهاننما نداشته باشید تلاش برای پیشبینی آنچه در بازارهای مالی رخ خواهد داد تلاشی بیفایده است. تاثیرپذیری از عوامل سیاسی یا تمرکز بر پیشبینیهایی که مطرح میشود، نباید به تغییرات بزرگ در تصمیمگیریهای شما در حوزه سرمایهگذاری منجر شود، در غیر این صورت احتمال آنکه زیانهای بزرگ به سبد داراییتان وارد شود زیاد است. با آنکه تلاش برای پیشبینی واکنش بازار به نتیجه رویدادهای خاص، نظیر انتخابات پیشرو چندان نتیجهبخش نیست، اما روندهای تاریخی درباره عملکرد بورس قبل، در دوره انتخابات و پس از آن میتواند به سرمایهگذاران نگران، اطلاعاتی درباره آنچه در گذشته رخ داده، بدهد و انتظارات آنها را تعدیل کند. آنچه در گذشته رخ داده بدون شک یک راهنمای مفید است. اما همانطور که همه ما میدانیم هیچ قطعیتی درباره رویدادهای آینده وجود ندارد. در ادامه به برخی روندها که در دوره انتخابات ریاستجمهوری مشاهده میشود اشاره میکنیم.
نخستین تحول، افزایش بیثباتی در بازار است. بهطور تاریخی در ماههای منتهی به برگزاری انتخابات نوسان در شاخصهای مالی افزایش مییابد و این یک تحول منطقی است، زیرا سرمایهگذاران از عدم قطعیت متنفر هستند. بسیار مهم است که سرمایهگذاران یک قدم به عقب بروند، احساسات شخصیشان را درباره سیاست کنار بگذارند و به شکل عینی و منطقی به ارزیابی وضعیت و تاثیر نتیجه انتخابات بر سبد داراییهای خود بپردازند. موضوع بعدی که سرمایهگذاران باید به آن توجه کنند، این است که نباید پیشبینیها را مبنای تصمیمگیری قرار داد و آنچه در انتخابات سال ۲۰۱۶ رخ داد به روشنی نشان داد نتیجه انتخابات ممکن است با پیشبینیها در تضاد باشد. در آن زمان پیشبینی میشد هیلاری کلینتون پیروز شود اما ترامپ پیروز شد و در مدتی کوتاه، تحولات بزرگی در بورس آمریکا رخ داد. واکنش به نتیجه انتخابات بزرگ اما کوتاهمدت بود. توجه به اطلاعات جدید سبب شد خیلی زود روند رشد شاخصهای مالی از سر گرفته شود. در پایان روز انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶ همزمان با آنکه ایالتهای مختلف نتایج رایگیری را اعلام میکردند، کمکم مشخص شد ترامپ پیروز شده و شاخصها در معاملات آتی بورس آمریکا به سرعت کاهش یافتند. شاخص استاندارد اند پورز بیش از ۵ درصد کاهش یافت. اما فردای آن روز در پایان معاملات این شاخص یک درصد رشد کرده بود. اگر در گوگل عبارت «پیروزی ترامپ در انتخابات و بورس» را جستوجو میکردید در تعداد زیادی از نتایج جستوجو پیشبینی شده بود پیروزی او به رکود اقتصادی منجر میشود و شاخصها سقوط خواهند کرد. اما واقعیت این است که بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ شاخصهای بورس آمریکا رشد قابل ملاحظه داشتند و رونق اقتصاد ادامه پیدا کرد.
دومین موضوعی که سرمایهگذاران باید به آن توجه کنند این است که وضعیت بورس و اقتصاد، شاخصهای کلیدی برای پیشبینی فرد پیروز در انتخابات است. اگرچه بورس و اقتصاد یکی نیستند، اما از لحاظ تاریخی هر دو بر نتیجه انتخابات ریاستجمهوری اثرات بزرگ دارند. تاریخ نشان میدهد جلوگیری از بروز رکود در اقتصاد در دو سال منتهی به انتخابات یک امتیاز بزرگ برای رئیسجمهوری وقت است و شاخصی برای احتمال بالای پیروزی او در انتخابات محسوب میشود. در ۱۰۰سال اخیر هر رئیسجمهوری که توانسته در این دو سال اقتصاد را از رکود خارج کند، برای بار دوم در انتخابات پیروز شده است. تنها یکی از روسایجمهور یعنی کالوین کولیج توانست بهرغم وجود رکود در دو سال پایانی دوره ریاستجمهوریاش بار دیگر در انتخابات پیروز شود. تحقیقات نشان میدهد عملکرد بورس در آستانه انتخابات نیز بر نتیجه آن اثر میگذارد و شاخصی برای پیشبینی نتیجه آن است. از سال ۱۹۲۸ در ۸۷ درصد موارد و از سال ۱۹۸۴ در صددرصد موارد، عملکرد شاخص استاندارد اند پورز در ۳ ماه منتهی به انتخابات، مبنای معتبری برای پیشبینی نتیجه انتخابات بوده، به این معنا که اگر عملکرد آن شاخص مثبت بوده، رئیسجمهور وقت به پیروزی رسیده و اگر عملکرد آن منفی بوده، نتیجهای متفاوت حاصل شده است و هنگامی که سود شرکتها مطلوب بوده، حزب حاکم به پیروزی رسیده است.
سومین موضوع مهم، عملکرد بورس در سال برگزاری انتخابات است. تعجبی ندارد که عملکرد مثبت بازار در سال انتخابات یک عامل مهم پیروزی رئیسجمهور وقت است. همانطور که بیان شد بازارها از عدم قطعیت متنفر هستند و به قدرت رسیدن رئیسجمهور جدید سبب بهوجود آمدن ابهامهای جدید درباره آینده میشوند. برای مثال ممکن است برنامههایی در زمینه افزایش مالیاتها تدوین شود یا قوانین جدید به تصویب برسد که از دید سرمایهگذاران مانعی در برابر رونق کسبوکارها پدید آورد. در نتیجه به شکل طبیعی سرمایهگذاران مایل نیستند تغییری در سیاستها پدید آید مگر آنکه آن تغییرات به نفع شرکتها باشد.
چهارمین موضوع مهم سود شرکتهاست. بهطور تاریخی عملکرد بورس و بازار اوراق قرضه در آمریکا در سال انتخابات بهتر از سال پس از آن است. در بازارهای بینالمللی دقیقا عکس این اتفاق رخ میدهد یعنی عملکرد سود سهمها در یک سال پس از انتخابات، بسیار بهتر از سال انتخابات آمریکاست.
پنجمین موضوع مهم این است که عملکرد بازارهای بینالمللی در دوران ریاستجمهوری فردی از حزب دموکرات یا از حزب جمهوریخواه از الگوی خاصی پیروی نمیکند. در مطلب حاضر توضیحاتی درباره عملکرد بورس آمریکا در آستانه و پس از انتخابات ریاستجمهوری در این کشور مطرح شد، اما تنها تعداد کمی از کل سرمایهگذاران در بورسهای جهان در سهام شرکتهای شاخص استاندارد اند پورز سرمایهگذاری کردهاند. از سال ۱۹۷۳ متوسط سود سالانه سهام بینالمللی در دوره ریاستجمهوری یک دموکرات در آمریکا همواره مثبت بوده است اما از سال ۱۹۸۹ عملکرد بورسها در اقتصادهای نوظهور در ۵۰ درصد موارد در دوره ریاستجمهوری یک دموکرات مثبت بوده، درحالیکه در دوره ریاستجمهوری یک جمهوریخواه در صددرصد موارد این عملکرد مثبت بوده است. عملکرد بازارهای خارجی مثل عملکرد بورس آمریکا به عوامل مختلف وابسته است و بسیاری از این عوامل در کنترل دولت آمریکا نیست. حوادث طبیعی، تروریسم، رسواییهای سیاسی یا آشوب در یک کشور، تنشهای ژئوپلیتیک، سیاستهای تجاری، روابط بینالملل و قدرت نسبی دلار، تعدادی از این عوامل هستند.
ششمین موضوع، تاثیر تعداد کرسیهای دموکراتها و جمهوریخواهان در دو مجلس سنا و نمایندگان آمریکاست. سود شرکتهای بورسی تحتتاثیر عوامل مختلف قرار دارد و حزبی که در انتخابات ریاستجمهوری به پیروزی میرسد تنها یکی از عوامل است. در ادامه به برخی نتایج یک تحقیق درباره تاثیر تعداد کرسیهای دو حزب دموکرات و جمهوریخواه در مجالس سنا و نمایندگان بر عملکرد شاخص استاندارد اند پورز اشاره میکنیم. اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، سناریوی محتمل این است که در سنا جمهوریخواهان و در مجلس نمایندگان دموکراتها کنترل مجلس را در اختیار دارند. این ترکیب، یعنی رئیسجمهور دموکرات، سنای جمهوریخواه و مجلس نمایندگان با اکثریت دموکرات، از سال ۱۸۸۶ تاکنون رخ نداده است. اگر ترامپ بار دیگر پیروز شود احتمالا ترکیب کنونی در دو مجلس سنا و نمایندگان حفظ خواهد شد و بازدهی شاخص استاندارد بورس نزدیک به ۱۱ درصد خواهد بود. در نهایت باید به این موضوع اشاره شود که بدون استفاده از یک مشاور سرمایهگذاری، مدیریت سبد داراییها در سال انتخابات کاری دشوار خواهد بود، به ویژه امسال که همهگیری کرونا و رکود اقتصادی وجود دارد.