تغییر مسیر مردم و سیاست‌گذاران
گرچه برخی همه تقصیرها را متوجه سیستم معاملاتی می‌دانند و عدم به‌روز‌رسانی و توسعه نیافتن این سیستم را دلیل اصلی اختلال پی در پی بیان می‌کنند، اما اگر از مسائل فنی، نرم‌افزاری و سخت‌افزاری بگذریم، یک مساله باقی می‌ماند که قطعا به حوزه آی‌تی ارتباطی ندارد و کاملا اقتصادی است. علت به وجود آمدن حجم زیاد دستور خرید‌و فروش، وجود صف است یا به اصطلاح بازاری‌ها سر خطی. عامل به وجود آمدن صف‌های خرید و فروش وجود دامنه نوسان در معاملات روزانه است که خود باعث می‌شود تعادل عرضه و تقاضا به تاخیر بیفتد و حتی روزها طول بکشد. همین امر باعث می‌شود فعالان بازار به دنبال محاسبات و تحلیل نروند که خود مسبب کم‌سوادی مالی در بین آنها شده است. این معضل، مسوولان را وادار می‌کند تا برای پشتیبانی از آنها قوانینی مداخله‌گرانه در بازار وضع کنند، تا سهامداران خرد کمتر آسیب ببینند. همین قوانین، عدم تلاش سرمایه‌گذاران را برای دانستن، تحقیق کردن و تحلیل کردن دوچندان می‌کند که به آن حلقه نادانی می‌گوییم. بنابراین راه حل، ریشه‌ای‌تر از برداشتن دامنه نوسان است. راه‌حل، در فرهنگ سرمایه‌گذاری و سهامداری است. راه‌حل در وضع قوانین نظارتی محکم با احترام به علم سرمایه‌گذاران بازارهای مالی در یک بازار است، چرا که اگر قانون‌گذار افزایش قوانین نظارتی را به قوانین مداخله‌گرانه در بازار ترجیح دهد، این کار موجب روان شدن بازار خواهد شد.
این نکته را نیز باید در نظر گرفت که هم قانون‌گذار و هم مردم باید تغییر رویه بدهند تا معضل حل بشود، چرا که راهکارهای فعلی و هر راهکاری که برای برون‌رفت از این بحران ایجاد شود، مقطعی است.
در بحث فرهنگ‌سازی، ترغیب مردم به استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسیار مهم است. تبلیغ برای سهامدار کردن مردم و ترغیب آنان برای انجام معاملات مستقیم موجب شده است تا تعداد درخواست‌های ورودی به سیستم معاملات در حال افزایش باشد. در این شرایط حتی با ایجاد محدودیت‌های موقت، امکان برون‌رفت از این مشکل وجود ندارد، اما با ترغیب سهامداران به معاملات غیرمستقیم و با کم‌شدن هجمه ورود به معاملات مستقیم، تعداد درخواست‌های سهامداران به سیستم کاهش یافته و در نتیجه اختلال هسته معاملات بورس، کمتر دچار تکرار می‌شود. ضمن آنکه استفاده از ابزار‌های مالی مثل اختیار خرید برای سهمی که در صف خرید است راهکار بسیار مناسبی است، تا سهمی که در صف خرید است، سهامداران به جای قرار گرفتن در صف، اختیار خرید آن را بخرند. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که در کشورهای دیگر درصد افرادی که به صورت غیرمستقیم اقدام به معامله سهام می‌کنند، بسیار چشمگیر است.
ممکن است امکانات سخت افزاری، نرم‌افزاری و بسترهای ما نیز مشکل داشته باشد، ولی به شما اطمینان می‌دهم در صورت برطرف‌شدن این مشکلات بدون فرهنگ‌سازی از جنبه سرمایه‌گذاری و قانون‌گذاری، ما باز هم با این بحران مواجه خواهیم بود.
