جنگ سرد در میدان فناوری

احسان آذری‌نیا : جنگ سرد جدید، نامی‌ است که بسیاری از کارشناسان اقتصادی و سیاسی برای تحولات ماه‌های اخیر در روابط چین و آمریکا انتخاب کرده‌اند. از زمان استقرار ترامپ در کاخ سفید بر شدت تنش‌های بین چین و آمریکا افزوده شده است. تا ابتدای سال جاری میلادی، این تنش‌ها عموما به شکل تنش‌های تجاری بود؛ اما با آغاز همه‌گیری ویروس کرونا که شتاب‌دهنده بزرگ محسوب می‌شود، منازعه و در واقع جنگ سرد جدید بین چین و آمریکا عملا جلو افتاده، یعنی خیلی زودتر از زمانی که تصور می‌شد، آغاز شده است.

تنازع بین چین و آمریکا یک تنازع عادی بین دو کشور معمولی نیست. آمریکا و چین بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان هستند که با هم و با دیگر کشورها روابط گسترده تجاری دارند. هر خبر از رویارویی بین آنها در حوزه‌های گوناگون، به هراس سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی و سقوط شاخص‌های بورس منجر می‌شود و بر عکس توافق‌ها بین دو کشور یاد شده زمینه امیدواری به آینده اقتصاد جهان را فراهم می‌کند.

اما واقعیت این است که آمریکا تصمیم گرفته رویارویی ژئوپلیتیک با چین را آغاز کند و این رویارویی مدتی است شروع شده است. در این میان، به دلیل حجم عظیم اقتصاد دو کشور و روابطی که آنها با دیگر کشورها دارند، رویارویی یاد‌شده به شکل اجتناب‌ناپذیر سبب می‌شود دیگر کشورها تحت تاثیر قرار بگیرند. در واقع آمریکا از هم‌پیمان‌های خود خواسته در مهار چین در کنار واشنگتن قرار بگیرند و چین نیز به شکل‌های مختلف در حال یارگیری است. این تحولات اثرات بلندمدتی بر جهان خواهد داشت.

در مطالب حاضر به زمینه‌های رویارویی چین و آمریکا، افق روابط آنها، اثراتی که دیگر کشورها از این وضعیت می‌پذیرند و ریسک‌های گوناگون اشاره شده است.