خوشبینی محتاطانه
در نشست اخیر کمیته سیاستگذاری بانک مرکزی آمریکا که پایان ماه گذشته برگزار شد نرخهای بهره بدون تغییر در سطح ۵/ ۱ درصد تا ۷۵/ ۱ درصد حفظ شد و نرخ هدف برای تورم همچنان دو درصد باقی ماند. اعضای کمیته سیاستگذاری معتقدند شدت ریسکها برای اقتصاد آمریکا کمتر از سال قبل است و سیاستهای پولی کنونی برای مدتی مناسب خواهد بود. بانک مرکزی آمریکا از ابتدای سالجاری میلادی آشکارا اعلام کرده که پس از سه بار پایین بردن نرخهای بهره در سال گذشته، قصد دارد نرخها را در سطح کنونی حفظ کند مگر آنکه تغییری بزرگ در وضعیت اقتصاد آمریکا پدید آید. از دید اعضای کمیته سیاستگذاری بانک مرکزی آمریکا، میزان مصرف خانوارها، کاهش تنشهای تجاری بین چین و آمریکا و میزان کافی حمایتهای پولی سبب میشود نیازی به تغییر نرخهای بهره وجود نداشته باشد.
اما مشخص نیست این دیدگاه تا چه وقت معتبر باقی خواهد ماند؛ زیرا درباره اثرات شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد آمریکا و جهان نگرانیهای رو به رشد وجود دارد. چندی پیش شرکت اپل نسبت به کاهش درآمد خود در سالجاری میلادی بهدلیل اختلال پدید آمده در زنجیره عرضه محصولات در چین هشدار داد. ادامه فعالیت بخش تولید کارخانهای چین تحتتاثیر ویروس کرونا دچار مشکل شده و بسیاری از شرکتهای خارجی که در چین کارخانه دارند نتوانستهاند به تولید ادامه دهند. در یک ماه و نیم اخیر اکثر کارخانههای چین تعطیل بودهاند و تامین قطعات برای تولید محصول شرکتهای خارجی متوقف شده است.
جروم پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا اعلام کرده هنوز برای آنکه بدانیم اثرات بحران پدید آمده در چین آنقدر شدید یا پایدار هست که لازم باشد بانک مرکزی مسیر کنونیاش را تغییر دهد خیلی زود است. از زمان شیوع ویروس کرونا، سرمایهگذاران به این نتیجه رسیدهاند که بانک مرکزی آمریکا زودتر از زمانی که قبلا تصور میشد نرخهای بهره را پایین خواهد آورد. به اعتقاد آنها احتمالا ماه ژوئن این اقدام انجام میشود.
در گزارش نشست اخیر بانک مرکزی آمریکا آمده است، این نهاد اثرات شیوع ویروس کرونا را از نزدیک زیر نظر خواهد داشت. با این حال مقامات بانک مرکزی آمریکا ارزیابی خوشبینانهای از وضعیت اقتصادی ارائه کردهاند و معتقدند مصرف شهروندان در حد مطلوب باقی میماند، وضعیت بازار کار همچنان خوب خواهد بود و نرخ رشد اقتصاد امیدوارکننده است. همچنین نرخ تورم به سمت ۲ درصد حرکت خواهد کرد. از دید بانک مرکزی آمریکا، اقتصاد این کشور سالجاری میلادی ۲ درصد رشد میکند، اما این نگاه خوشبینانه با گزارشهایی که در سه هفته اخیر یعنی از زمان برگزاری نشست کمیته سیاستگذاری بانک مرکزی آمریکا منتشر شده سازگار نیست.
دو هفته قبل وزارت بازرگانی آمریکا اعلام کرد مصرف شهروندان در ماه قبل کاهش یافته و سرمایهگذاری شرکتها کمتر شده است. همچنین بخش تولید کارخانهای در وضعیت ضعیف باقی مانده است. این بخشهای اقتصاد آمریکا در ماههای اخیر وضعیت امیدبخشی نداشتهاند و حالا ریسکی جدید پدید آمده که فشار بر بخشهای یاد شده را افزایش میدهد. بر همین مبناست که به باور بسیاری از تحلیلگران احتمالا بانک مرکزی در ماه آینده دو بار نرخهای بهره را کاهش خواهد داد.
در نظرسنجیها مشخص شد اکنون نسبت به ابتدای سال، احتمال انجام اقدامات حمایتی پولی بانک مرکزی بالاتر است. کاهش نرخ بهره بر ارزش دلار در برابر ارزهای دیگر فشار وارد میکند یعنی اکنون احتمال منفی بودن عملکرد شاخص دلار در سالجاری بیشتر شده است. البته بانک مرکزی از چند ماه پیش برخی از تدابیر حمایتی را آغاز کرده است. این نهاد از ماه اکتبر در واکنش به کمبود نقدینگی در بازار به خرید ماهانه ۶۰ میلیارد دلار اوراق خزانه اقدام کرده است. رئیس بانک مرکزی آمریکا اعلام کرده بین ماههای آوریل تا ژوئن از میزان خرید این اوراق کاسته خواهد شد یعنی زمانی که میزان ذخایر در سیستم بانکی مناسب شود.