آتش بس در جنگ تجاری
در حال حاضر ایالات‌متحده و چین بر صدها میلیارد دلار کالای صادراتی یکدیگر تعرفه اعمال کرده‌اند و انتظار می‌رود تاثیر این تعرفه‌ها در آینده بیشتر در اقتصاد دو کشور و جهان احساس شود. ترامپ مانند همیشه با لحنی امیدوارانه اعلام کرد دو کشور می‌توانند به توافقی تاریخی دست پیدا کنند. در مقابل رئیس‌جمهوری چین همواره بر لزوم استفاده از دیپلماسی به‌عنوان ابزار غلبه بر اختلافات تاکید کرده است. مذاکرات روز شنبه پس از آن انجام شد که در ماه مه ترامپ تعرفه بر ۲۰۰ میلیارد دلار کالای صادراتی چین به آمریکا را به میزانی قابل ملاحظه بالا برد و مذاکرات بین دو طرف متوقف شد. ترامپ تهدید کرده بود اگر توافقی در حاشیه نشست گروه ۲۰ حاصل نشود بر ۳۰۰ میلیارد دلار دیگر از کالاهای صادراتی چین و آمریکا تعرفه اعمال خواهد کرد. مذاکرات ترامپ و رئیس‌جمهور چین در روز شنبه بدون پیش‌شرط انجام شد و نشست گروه ۲۰ را تحت‌الشعاع خود قرار داد. با آنکه اخبار منتشر شده از مذاکرات مثبت بود اما برخی تحلیلگران معتقدند قبلا هم چنین مذاکرات مثبتی بین دو طرف انجام شده اما در نهایت توافق مورد نظر حاصل نشده است. هفته گذشته وزیر دارایی آمریکا اعلام کرد ۹۰ درصد مسیر حصول توافق طی شده است، اما مشاهده شد که اختلاف بر سر ۱۰ درصد باقیمانده به اندازه‌ای بوده که عملا مذاکرات در دو ماه اخیر متوقف بوده است.
تحلیلگران بدبین معتقدند حصول توافق فراگیر دور از انتظار است زیرا بعید است پکن مایل باشد به درخواست‌های آمریکا درباره اصلاح ساختار اقتصادی چین عمل کند. در واقع توافقی که روز شنبه حاصل شد شبیه توافقی است که در ماه دسامبر سال گذشته در مذاکره ترامپ و رئیس‌جمهوری چین به وجود آمد. در آن زمان نیز دو طرف توافق کردند تعرفه جدید بر کالاهای صادراتی هم اعمال نکنند و سه ماه مذاکره ادامه پیدا کند. در نهایت در پایان سه ماه، مذاکرات به نتیجه نرسید و دو ماه دیگر هم ادامه یافت، اما بدون نتیجه متوقف شد. بدون تردید هیچ قطعیتی درباره رفع اختلافات تجاری بین چین و آمریکا وجود ندارد و نیز اختلافات دو کشور تنها به حوزه تجارت محدود نیست. به نظر می‌رسد ترامپ خود را مجبور می‌بیند سخت‌گیری‌های کمتری در قبال رفتار چین داشته باشد و موافقت او با آغاز مجدد گفت‌وگوها، اعمال نکردن تعرفه جدید و کاهش محدودیت‌های شرکت هوآوی شاهد این مدعاست.
فشار بر شرکت‌ها و اقتصاد آمریکا در حال افزایش است و جنگ تعرفه‌ای که ترامپ آن را آغاز کرده باید پایانی آبرومندانه برای او داشته باشد در غیر این صورت این وضعیت به یک نقطه ضعف برای ترامپ در مبارزات انتخاباتی سال آینده آمریکا تبدیل خواهد شد. پس از اعلام نتیجه مذاکرات روز شنبه بین ترامپ و رئیس‌جمهوری چین، گروه‌های تجاری آمریکا از تصمیم ترامپ یعنی موافقت با آغاز مجدد گفت‌وگوها و اعمال نکردن تعرفه‌های جدید استقبال کردند اما اعلام کردند خواهان شفافیت بیشتر از سوی کاخ سفید و اعمال تغییرات پایدار در رویه‌های تجاری چین در حوزه تولید هستند. اتاق بازرگانی آمریکا در بیانیه‌ای آورده است: «ما خواهان توافق‌نامه‌ای قابل اجرا هستیم که در آن پکن به باز کردن بازار چین روی شرکت‌های آمریکایی متعهد شود و حقوق دارایی‌های معنوی را بیشتر رعایت کند. ما خواهان تغییر سیاست‌های تجاری چین هستیم.»
از سوی دیگر انجمن تولیدکنندگان نیمه هادی‌های آمریکا خواستار ارائه توضیحات از سوی کاخ سفید درباره جزئیات سخنان ترامپ درخصوص شرکت هوآوی شد. ترامپ گفته است به شرکت یاد شده اجازه داده می‌شود محصولات آمریکایی را خریداری کند مادام که این خریدها تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا نباشد. این موضع‌گیری در تضاد با موضع‌گیری قبلی ترامپ است. همچنین شورای صنعت فناوری اطلاعات آمریکا که نمایندگان شرکت‌هایی نظیر گوگل و مایکروسافت در آن حضور دارند ضمن تمجید از تهران به دلیل آغاز مجدد گفت‌وگوهای تجاری، نسبت به اثرات منفی اعمال تعرفه‌های جدید بر کالاهای صادراتی چین هشدار داد و آن را به زیان تمامی مصرف‌کنندگان و شرکت‌های آمریکایی دانست.
درباره آینده روابط چین و آمریکا پرسش‌های گوناگونی مطرح است و پاسخ دادن به آنها آسان نیست اما نرم شدن لحن ترامپ در نشست امسال گروه ۲۰ می‌تواند نشانه‌ای از تغییر سیاست‌های او در آینده باشد البته انتظار نمی‌رود حمایت‌گرایی و ایده اول آمریکا کنار گذاشته شود اما هشدارهایی که از سوی کشورها و نهادهای بین‌المللی درباره مسیر ترامپ در سیاست‌های تجاری داده شده، بر اقدامات آتی او اثر خواهد گذاشت. در واقع سیاست‌های حمایت گرایانه از سوی کشورهای مختلف رد شده است. روز جمعه اتحادیه اروپا و گروهی از کشورهای آمریکای جنوبی بر سر پیمان تجارت آزاد به توافق رسیدند و این اقدام با هدف ایجاد روابط آزاد تجاری و در مخالفت با موج جدید حمایت‌گرایی انجام شد. ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا گفت: «این پیمان از سیستم قانونمند و چندجانبه‌گرایی حمایت می‌کند.» کریستین لاگارد، رئیس صندوق بین‌المللی پول در سخنان خود در نشست گروه ۲۰ گفت: «اقتصاد جهان تحت تاثیر تنش‌های تجاری قرار گرفته و از رهبران گروه ۲۰ می‌خواهیم با کاستن از تعرفه‌ها و دیگر موانع تجاری به رونق اقتصاد جهان کمک کنند. با آنکه از سر گرفته شدن مذاکرات تجاری بین چین و آمریکا اتفاقی مثبت است اما تعرفه‌هایی که از قبل اعمال شده از نرخ رشد اقتصاد و تجارت جهان کاسته و مسائل حل نشده سبب ابهام درباره آینده و کاهش فعالیت‌های اقتصادی می‌شود.»
به نظر می‌رسد این باور وجود دارد که مذاکرات تجاری ممکن است هرگز به نتیجه نرسد زیرا بیانیه نشست گروه ۲۰ که شامل تاکید بر کاهش موانع تجاری است، ضمانت اجرایی ندارد و نیز ترامپ یکجانبه‌گرایی و جنگ تعرفه‌ای را تنها راه وادار کردن شرکای تجاری آمریکا به پذیرش خواسته‌های خود می‌داند. به این ترتیب تنها می‌توان امیدوار بود در آینده ترامپ مجبور شود سیاست‌های تجاری خود را تغییر دهد. رئیس سازمان توسعه و همکاری اقتصادی روز جمعه در نشست گروه ۲۰ گفت: «اگر مذاکره بین ترامپ و رئیس‌جمهوری چین به نتیجه نرسد وضعیت اقتصاد جهان بسیار نگران‌کننده‌تر خواهد شد و اثرات تنش‌های تجاری بر تمامی جهان احساس می‌شود زیرا چین و آمریکا با تعداد زیادی از کشورها رابطه تجاری دارند.» برای مدتی این امیدواری در بین فعالان بازارهای مالی و شرکت‌ها به وجود خواهد آمد که دو طرف به نوعی توافق تجاری دست خواهند یافت اما درباره تحقق این امر تردیدهایی وجود دارد. به نظر می‌رسد لازم است گروه ۲۰ در مقابله با چالش‌های پیش‌روی اقتصاد جهان منسجم‌تر عمل کند و تصمیم‌هایش ضمانت اجرا داشته باشد.
ارسال نظر