استرس جمعی

اما موضوعی که کمتر به آن توجه شده، اثرات بلندمدت سیاست‌های ترامپ بر اقتصاد آمریکا و جهان است. منظور اثراتی است که ممکن است حتی پس از خروج ترامپ از کاخ سفید باقی بماند. کاهش امیدواری یکی از این اثرات است. کاهش سرمایه‌گذاری در آمریکا، کمتر شدن شاخص اعتماد سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان در داخل و خارج آمریکا، بحران‌های ارزی در اقتصادهای نوظهور و ضعف کلی اقتصاد جهان برخی از این اثرات هستند. بازگرداندن اعتماد به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران کاری زمانبر است و با توجه به این واقعیت که اقدامات ترامپ اثرات بلندمدتی دارد، به سختی می‌توان ساختارهای اقتصادی و تجاری را که دچار نقص یا اختلال شده بازسازی کرد. یکی از اثرات عملکرد ترامپ کاهش تمایل ثروتمندان به سرمایه‌گذاری در آمریکاست. در چند هفته اخیر شاخص‌های مالی در بورس آمریکا و برخی بورس‌های دیگر رشد کرده‌اند با این حال سرمایه‌گذاران ثروتمند نگاه چندان مثبتی به آینده ندارند.

در نظرسنجی جدید مشخص شد آمریکایی‌هایی که بیش از یک میلیون دلار در حساب کارگزاری خود دارند و خود مدیریت خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند به افق اقتصاد این کشور و رشد بازار در سه ماهه کنونی اعتماد کمتری نسبت به ماه‌های قبل دارند و ترجیح می‌دهند در سهام مطمئن سرمایه‌گذاری کنند، زیرا درباره آینده مطمئن نیستند. با آنکه در هفته‌های اخیر اخبار مثبت از مذاکرات تجاری چین و آمریکا منتشر شده و شاخص متوسط صنعتی داوجونز در بورس آمریکا نسبت به ابتدای سال رشد مطلوب داشته، اما سرمایه‌گذاران ثروتمند معتقدند وضعیت اقتصاد آمریکا خوب نیست و اکثر آنها می‌گویند رکود اقتصادی از پیش آغاز شده است. در نتیجه آنها رویکرد احتیاط‌آمیزی اتخاذ کرده‌اند و سهم سهام را در سبد دارایی کاهش داده‌اند. در نظرسنجی یاد شده تعداد ثروتمندانی که اعلام کردند قصد دارند سهام خود را بفروشند، افزایش یافته است. دیدگاه کلی آنها این است که در سه ماهه کنونی عملکرد بازار منفی خواهد بود و پس از آن مشخص نیست چه رخ خواهد داد، زیرا به‌رغم خبرهای امیدوار‌کننده از مذاکرات تجاری و احتمال توقف برنامه افزایش نرخ‌های بهره، شرایط کلی اقتصاد مثبت نیست.

تمرکز بر نتایج کوتاه‌مدت و ضعف در آینده‌نگری از ویژگی‌های عملکرد اقتصادی ترامپ در دو سال اخیر بوده است. ترامپ با امید به اجرای برنامه دوم کاهش مالیات‌ها که می‌توانست به رونق اقتصاد آمریکا کمک کند رویکرد سختگیرانه‌ای در قبال شرکای تجاری آمریکا اتخاذ کرد و تصور می‌کرد درخواست هایش مورد قبول آن کشورها قرار می‌گیرد. اما اکنون نه درباره اجرای دومین برنامه کاهش مالیات‌ها اطمینانی وجود دارد و نه شرکای تجاری آمریکا درخواست‌های ترامپ را پذیرفته‌اند. در نتیجه شاهد ضعف در شاخص‌های اقتصاد آمریکا و جهان هستیم. صندوق بین‌المللی پول این هفته بار دیگر نسبت به تبعات تنش‌های تجاری برای اقتصاد جهان هشدار داد و پیش‌بینی خود از نرخ رشد اقتصاد جهان را پایین آورد. سال پیش وعده‌های امیدوارکننده ترامپ سبب رونق اقتصاد آمریکا شد، اما به‌تدریج از میزان اطمینان به این وعده‌ها کاسته شده است.