ارائه صورت‌های تکمیلی

در این میان یکی از وظایف بورس‌ها ایجاد شرایط مناسب برای اطلاع‌رسانی‌ها و انجام معاملاتی است که ازسهولت، صحت و شفافیت لازم برخوردار باشد. از جمله دستورالعمل اجرایی مزبور، افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس است که توسط هیات‌مدیره سازمان بورس به تصویب رسیده است. در این میان در اصلاحیه اخیر (حذف پیش‌بینی سود شرکت‌ها)، برخی الزامات حذف شده و برخی اختیارات مانند ارائه گزارش‌های ماهانه به الزامات تبدیل شده است. در این میان برخی دیگر نیز مانند تکلیف بر ارائه گزارش‌های  تفسیری به این مباحث افزوده شده است.

در راستای این اصلاحات و تغییرات، فعالان بازار از هفته قبل از اعلام رسمی حذف پیش‌بینی سود در سایت سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران (کدال)، علائم خطر را در جلوی برخی شرکت‌ها و نمادهای مربوطه ملاحظه کردند. به دنبال این امر در سایت مدیریت فناوری بورس تهران (تی‌اس‌ای‌تی‌ام‌سی) نیز با حذف پیش‌بینی سود هر سهم سال‌جاری و جایگزینی سود تحقق یافته سال قبل مواجه شدند. این امر از سویی منجر به تعجب و سوال و از سوی دیگر منجر به کاهش قیمت اغلب سهام شد.  هرچند علامت‌گذاری در جلوی نام برخی شرکت‌ها را می‌پسندم و این عمل را لازم و مفید در بازار می‌دانم چراکه فعالان بازار باید بدانند که کدام شرکت‌ها به چه دلایلی در آستانه توقف نماد قرار دارند، اما حذف پیش‌بینی سود (EPS) سال‌جاری و جایگزین کردن EPS سال قبل به هیچ‌وجه درست نیست. این امر تنها به سردرگمی بخشی از بازار و استفاده از اطلاعات نهانی توسط بخشی دیگر منجر خواهد شد چراکه فعالان عادی بازار همه روزه سایت‌های کدال و تی‌اس‌ای را رصد، ملاحظه و مطالعه می‌کنند. به این ترتیب لازم است که در این سایت‌ها که دو مرجع اصلی مراجعه فعالان برای مطلع شدن از وضعیت مالی و معاملاتی شرکت‌ها و تصمیم‌گیری است، هم اطلاعات تفصیلی مربوط به حال و گذشته شرکت‌ها نمایش داده شود و هم خلاصه اطلاعات مربوط به حال و روزو حتی لحظه معاملات آنها.

در این میان نکته قابل‌توجه عملکرد سال جاری برخی شرکت‌ها از جمله گروه پیمانکاری و سرمایه‌گذاری است. این عملکرد هیچ تناسبی با عملکرد سال گذشته آنها ندارد و این یک خلأ اطلاعاتی جدید را به دنبال خواهد داشت.

درست است که تحلیلگر حرفه‌ای باید به سایر اطلاعات منتشره رجوع کرده و خود به اطلاعات دقیق‌تر و نتایج مطلوب‌تری دست یابد، لکن این امر برای تحلیلگر حرفه‌ای زمانبر خواهد بود و برای تحلیلگر غیرحرفه‌ای هم ناممکن. این موارد به دور از وظایف بورس‌هاست که باید شرایطی را فراهم کنند که هم تحلیلگر حرفه‌ای و هم تحلیلگر عادی و هم یک شخص معمولی بتوانند در یک نگاه به حداقل اطلاعات از وضعیت حال‌حاضر شرکت دست‌یابد.

از سوی دیگر زمانی که یکی از مهم‌ترین اطلاعات موردنیاز بازار از سایت‌های اطلاع‌رسانی بورس‌ها حذف می‌شود، در واقع ابهام را افزایش می‌دهد و ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار را بالا می‌برد. در نتیجه بخشی از سرمایه‌گذاران از این بازار خارج می‌شوند. این موضوع نیز با اهداف نوشته شده برای بورس‌ها و سازمان بورس مغایرت دارد، چراکه یکی از وظایف متولیان   بازار سرمایه، جذب سرمایه به سمت این بازار است؛ درست مثل متولیان امر سایر بازارها.

البته باید پای صحبت تصمیم‌گیرندگان هم بنشینیم. شاید آنها توجیهی منطقی برای این تغییر داشته باشند.ضمن اینکه انتظار داریم که ایشان هم خواسته‌های عمومی فعالان بازار را محترم شمرده و آن‌را نیاز حرفه‌ای‌شان قلمداد کنند.

 نباید فراموش کنیم که کارآیی بازار ما هر چند نسبت به گذشته به مراتب افزایش یافته است، اما همچنان در مقایسه با دیگر بورس‌های دنیا قوی نیست. ریسک‌های سیستماتیک بر بازار ما زیاد و رفتارهای هیجانی در آن به وفور دیده می‌شود. بنابراین هرگونه تغییراتی باید با آینده‌نگری و سنجش تمامی جوانب صورت گیرد.

در سوی دیگر ابزار متعددی برای ایجاد نشاط، انگیزه، رونق، جذب پول و نقدینگی به بازار سرمایه وجود دارد که در هر زمان می‌توان آنها را به‌کار گرفت. به‌طور مثال یکی از راه‌ها این است که به‌جای حذف خلاصه اطلاعات، بر خلاصه اطلاعات منتشره افزود یا اقدام به انتشار همزمان پیش‌بینی سود هر سهم برای سال جاری و گذشته کرد. حتی سود یا زیان هر سهم از محل سود یا زیان انباشته را هم اعلام کرد، چراکه مهم‌ترین رقم در حقوق صاحبان سهام معمولا سود یا زیان انباشته است، بالطبع سود یا زیان انباشته را همواره می‌توان در مجمع بعدی در تقسیم سود دخیل دانست.

محمد غفارپور

فعال بازار سرمایه