با این حال، کنگره تحت کنترل جمهوری‌خواهان با وجود تهدیدات مکرر علیه برجام، در مدت زمان ۶۰ روز هیچ تصمیمی علیه برجام نگرفت و درخصوص توافق هسته‌ای ایران سکوت اختیار کرد. حتی طرح پیشنهادی سناتور باب کورکر و سناتور تام کاتن برای گره زدن فعالیت‌های موشکی ایران به ادامه تعلیق تحریم‌های هسته‌ای نیز کنار گذاشته شد تا برجام از نابودی رهایی یابد. این عقب نشینی زمانی رخ داد که اقلیت دموکرات کنگره یکصدا اعلام کرد به هیچ طرحی که شائبه به خطرانداختن برجام را داشته باشد، رای نخواهد داد و اروپا نیز با اخلال در روند توافق چند جانبه هسته‌ای ایران مخالفت صریح خود را اعلام داشته بود.

اکنون با بازگشت برجام از کنگره به کاخ سفید، تصمیم‌گیری بر عهده رئیس‌جمهوری آمریکا قرار گرفته است که با این توافق هسته‌ای چه برخوردی انجام دهد. سه سناریو نیز محتمل به نظر می‌رسد.  ۱ - ترامپ این بار و پس از قطع امید از همراهی کنگره و اروپا در نابودی برجام، پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید و خود را به‌عنوان فردی همراه با خواست همگان معرفی کند.

۲ - ترامپ این بار همزمان با خودداری از تایید پایبندی ایران به برجام، از تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای نیز سر باز زند و مرگ برجام را اعلام کند.

۳ - ترامپ همچون نیمه ماه اکتبر، این بار هم از تایید پایبندی ایران به برجام خودداری کند و ضمن تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای، بار دیگر موضوع را به کنگره احاله دهد.

با توجه به روحیه ترامپ در خصومت با برجام و میراث برجای مانده از دولت قبلی آمریکا، تحقق احتمال نخست، دور از انتظار خواهد بود. رئیس‌جمهوری آمریکا به کرات، برجام را بدترین توافق در تاریخ این کشور خوانده است و به لحاظ حیثیتی قادر نیست پای این توافق مهر تایید بزند، به‌ویژه اینکه بحث پایبندی ایران در میان است.تحقق احتمال دوم نیز دور از انتظار خواهد بود؛ البته نه به خاطر تعهد اخلاقی آمریکا در اجرای توافقات چند جانبه یا حتی جلب رضایت متحدان اروپایی، بلکه ترس از بازگشت ایران به قابلیت‌های هسته‌ای پیش از برجام، ترامپ را در نابودی این توافق مردد کرده است.

با توجه به محتمل نبودن دو سناریوی اول و دوم، تنها راه حل پیش‌روی رئیس‌جمهوری آمریکا، تکرار تصمیم ماه اکتبر خواهد بود، به این امید که در فرصت ۶۰ روزه مجدد، کنگره اقدامی در جهت تشدید فشارها بر ایران انجام دهد یا حداقل با تجدید نظر در قانون اینارا، وظیفه دشوار تایید‌های ۹۰ روزه از پایبندی ایران به برجام را از دوش ترامپ بردارد.اما این سناریو نیز با دشواری‌هایی مواجه است. در حال حاضر میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان بر سر تفسیر قانون «بازبینی توافق هسته‌ای ایران» اختلاف نظر بروز کرده است. دموکرات‌ها با هدف نجات برجام، یکی از عمده ترین میراث دولت باراک اوباما، تاکید دارند که قانون اینارا فقط یکبار به کنگره اجازه داده است تا در صورت عدم تایید پایبندی ایران به برجام از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا، در مورد بازگرداندن تحریم‌های تعلیق شده هسته‌ای یا ادامه آن، تصمیم‌گیری کند. به عبارت دیگر، پس از اتمام فرصت ۶۰ روزه میان اکتبر تا دسامبر سال ۲۰۱۷، کنگره دیگر مسوولیتی در مورد عمل به قانون اینارا ندارد.

در حالی که جمهوری‌خواهان بر خلاف نظر دموکرات‌ها معتقدند اختیارات کنگره برای تصمیم‌گیری در مورد آینده تحریم‌های هسته‌ای ایران استمرار خواهد یافت؛ مگر اینکه قانون‌گذاران آمریکایی با تصویب قوانین جدید، تصمیم دیگری بگیرند. از این رو جمهوری‌خواهان تاکید دارند اگر ترامپ یکبار دیگر از تایید پایبندی ایران سر باز زد، کنگره فرصت مجدد برای بررسی تحریم‌های ایران خواهد داشت.به نظر می‌رسد در فضای به شدت خصمانه میان کاخ سفید تحت کنترل جمهوری‌خواهان با اقلیت دموکرات کنگره، این بار ترامپ جانب سران حزب دموکرات را بگیرد تا شاید از این طریق از دردسرهای ۹۰ روزه در مورد برجام خلاصی یابد. با این حال، جدال سنتی میان «حفظ نقش کنگره در تصمیم‌گیری‌ها» با بحث «استقلال عمل روسای جمهوری آمریکا در مباحث مربوط به سیاست خارجی»، راه رسیدن به توافق میان دو طرف را دشوار خواهد کرد؛ موضوعی که بیش از همه بر آینده توافق هسته‌ای با ایران سایه خواهد افکند.

اخبار مرتبط