بحران اقتصادی پس از جدایی؟
بیش از ۸۰۰ شرکت فعال در کاتالونیا دفتر اصلی خود را از این منطقه به دیگر بخش‌های اسپانیا منتقل کردند تا مطمئن باشند در اتحادیه اروپا باقی خواهد ماند زیرا اگر کاتالونیا به هدف خود یعنی استقلال دست می‌یافت عضویت در اتحادیه اروپا را به‌طور خودکار کسب نمی‌کرد.
عدم پذیرش از سوی اتحادیه اروپا یک مشکل بزرگ است. اتحادیه اروپا اعلام کرده کاتالان‌ها را به‌عنوان عضوی از اتحادیه اروپا نخواهد پذیرفت و این چالش سبب بالا رفتن هزینه صادرات کالا‌های این منطقه و کاهش رقابت‌پذیری آنها خواهد شد. عاملی که منجر به زیان شرکت‌های مستقر در این منطقه می‌شود.
در روزهای پس از برگزاری همه‌پرسی، سپرده‌گذاران میلیاردها دلار از اندوخته‌های خود در بانک‌های بزرگ این منطقه را خارج کردند تا در دیگر بانک‌های اسپانیا سرمایه‌گذاری کنند. در این میان صاحبان کسب و کارهای کوچک بیشترین لطمه را از وضعیت کنونی متحمل شده‌اند. برخی از این کسب و کارها قراردادهایی را که با مشتریان خود از دیگر کشورهای اروپایی داشته‌اند از دست داده‌اند، زیرا مشتری‌ها معتقدند کاتالونیا جایی امن برای سرمایه‌گذاری نیست. تاثیر روانی ناآرامی‌ها در این منطقه از اسپانیا در آینده بیشتر خواهد شد. به نظر می‌رسد مردم کاتالونیا قبل از رای دادن به استقلال از اسپانیا به این موضوع توجه نکرده بودند.
نهادهای تحلیلگر معتقدند اگر بحران در این منطقه ادامه پیدا کند تولید ناخالص داخلی اسپانیا سال آینده ۲/ ۱ درصد یا ۱۳ میلیارد یورو کاهش خواهد یافت. مادرید پیش‌بینی خود از نرخ رشد اقتصادی اسپانیا در سال آینده را از ۶/ ۲ درصد به ۳/ ۲ درصد کاهش داده است. اقتصاددان‌ها می‌گویند اهمیت بالای منطقه کاتالونیا برای اقتصاد اسپانیا سبب می‌شود تحولات در آن تاثیرات بزرگ و بلند مدت بر اقتصاد این کشور داشته باشد.
شرکت‌ها و بانک‌ها تدابیر لازم برای تغییر آدرس‌های ثبت شده و رسمی خود را آغاز کرده‌اند، اما به باور صاحب نظران، تاثیرات تنش‌های سیاسی و اقتصادی در کاتالونیا و اسپانیا بسیار پیچیده‌تر از این خواهد بود. نخستین نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که برخی اقتصادهای منطقه یورو از جمله اسپانیا بدهی‌های بزرگ دارند و نسبت به شوک‌های اقتصادی بسیار آسیب‌پذیرند. بحران مالی و اقتصادی سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ سبب ضعف اقتصاد منطقه یورو شد و در سال‌های اخیر باآنکه بانک مرکزی اروپا تدابیر فراگیر حمایتی اتخاذ کرده و اقتصاد منطقه یورو از رکود خارج شده، اما روند بهبود شرایط در اقتصادهایی نظیر اقتصاد اسپانیا شکننده است.
هر روز که از بحران کاتالونیا می‌گذرد لطمات بزرگ به اقتصاد اسپانیا وارد می‌شود. اعلام یکجانبه استقلال به این معناست که میزان بدهی ملی اسپانیا از ۱۰۰ درصد تولید ناخالص داخلی به ۱۲۰ درصد افزایش خواهد یافت. به این ترتیب درصد بدهی ملی اسپانیا به تولید ناخالص داخلی این کشور به سطحی که در ایتالیا وجود دارد افزایش می‌یابد. در حال حاضر بدهی کاتالونیا ۴/ ۳۵ درصد تولید ناخالص داخلی آن یعنی ۷/ ۷۶ میلیارد یورو است و ۶۸ درصد این رقم یعنی ۵۲ میلیارد یورو تحت نظارت دولتی صندوق اف ال‌ای قرار دارد. تداوم بحران سبب کاهش نرخ رشد اقتصادی اسپانیا در سال آینده میلادی خواهد شد.
رئیس بزرگ‌ترین بانک کاتالونیا هشدار داده است که تداوم تنش‌های سیاسی در منطقه کاتالونیا، تاثیرات بزرگ‌تری برای اقتصاد اسپانیا خواهد داشت. در گزارشی که از سوی او درباره خروج سپرده‌های مردم از بانک‌ها منتشر شده آمده است، در هفته‌های اخیر بخش‌هایی از سپرده‌ها از بانک‌ها خارج شده و سپرده گذاران منتظر هستند تا اوضاع سامان پیدا کند. اگر چنین نشود، سرعت خروج منابع مالی از بانک‌ها بیشتر خواهد شد. همه می‌دانند که حفظ یک مشتری بسیار آسان‌تر از جذب یک مشتری جدید است حال تصور کنید تعداد زیادی از سپرده‌گذاران به سمت بانک‌های دیگر بروند. بازگرداندن آنها به کاتالونیا بسیار دشوار خواهد بود.
به باور اقتصاددان ها، اگر بحران در آینده نزدیک مهار شود تاثیرات اقتصادی آن تا سه ماه نخست سال آینده میلادی ادامه خواهد داشت اما اگر بحران تداوم پیدا کند اقتصاد اسپانیا سال آینده میلادی نیز درگیر تاثیرات آن خواهد بود. این امیدواری وجود دارد که سپرده گذاران و شرکت‌هایی که در هفته‌های اخیر دچار نگرانی شده‌اند پس از بازگشت آرامش به منطقه و رفع تنش ها، بازگردند و نسبت به آینده امیدوار شوند.
بسیار مهم است که روند رفع بحران و تنش با سرعت طی شود. هنوز هم گروه‌هایی در کاتالونیا حضور دارند که هوادار استقلال این منطقه هستند و احتمال آنکه در آینده درگیری‌هایی پدید آید وجود دارد. نکته مهم برای سرمایه‌گذاران، بانک‌ها و کسب و کارهای کوچک و بزرگ که در کاتالونیا فعال هستند این است که عده زیادی از ساکنان این منطقه با استقلال از اسپانیا موافق نیستند. در روزهای اخیر راهپیمایی‌هایی با حضور صدها هزار نفر از مخالفان استقلال در بارسلونا انجام شده است. حضور این تعداد از جمعیت کاتالونیا که با استقلال این منطقه مخالف هستند، می‌تواند برای تلاش‌هایی که در جهت ایجاد ثبات و رفع بحران انجام می‌شود امید بخش باشد.
بسیاری از تحلیلگران می‌گویند همه‌پرسی استقلال در کاتالونیا زمانی انجام شد که اسپانیا با بحران مالی مواجه است. اسپانیا یکی از چهار کشور بدهکار عضو منطقه یورو است. پرتغال، یونان و ایرلند مانند اسپانیا مجبور بودند برای دریافت کمک مالی به اتحادیه اروپا رجوع کنند. بحران مالی سبب شده در سال‌های اخیر احزاب پوپولیست در اسپانیا ظهور کنند و قدرت یابند و جو عمومی علیه کاتالونیا شکل گیرد. کاتالونیا ثروتمندترین منطقه در اسپانیاست و جدایی آن از این کشور تولید ناخالص داخلی را به میزان قابل ملاحظه کاهش خواهد داد.
در واقع بسیاری از مردم کاتالونیا معتقدند مالیاتی که پرداخت می‌کنند زیاد است و آنها عملا بار مالی دیگر بخش‌های اسپانیا را بر دوش می‌کشند. به باور عده‌ای از کاتالان ها، اگر کاتالونیا از اسپانیا مستقل شود وضعیت رفاهی بهتری به وجود خواهد آمد. حتی اگر این باور واقعیت داشته باشد، اقداماتی که در جهت استقلال انجام شده و واکنش مقامات اسپانیا و اتحادیه اروپا، نتیجه موردنظر مردم کاتالونیا را همراه نخواهد داشت. کاتالونیا از لحاظ مالی، بانکی و بندری مهم‌ترین منطقه خودمختار اسپانیا است و ۲۷ درصد صادرات اسپانیا از این منطقه انجام می‌شود. همچنین ۲۵ درصد صنعت گردشگری اسپانیا مربوط به کاتالونیا است. این منطقه ۵/ ۷ میلیون نفر جمعیت دارد.
سوالی که باید قبل از برگزاری همه‌پرسی مورد توجه مردم کاتالونیا قرار می‌گرفت این است که آیا استقلال از اسپانیا نتایج موردنظر را در پی خواهد داشت و مشخص شده که پاسخ این سوال منفی است. منطقی ترین راه برای رفع تنش‌ها این است که دو طرف یعنی دولت اسپانیا و مقامات کاتالونیا منطقی رفتار کنند.
ارسال نظر