امیر جهانی: پس از تصمیم جوامع درگیر کمونیسم برای تغییر سیستم حاکم و گذار از نظام برنامه‌ریزی مرکزی به بازار آزاد، مشکلات عدیده‌ای بر سر راه ظاهر شد که تصمیم‌گیرندگان و تصمیم‌سازان در آن مقطع را دچار چالش‌های سختی کرد. ناظران و تصمیم‌گیرانی که تا کنون تجربه‌ای در این زمینه نداشتند، برای رفع هر مشکل، باید به دنبال راهکاری جدید ‌بودند. همان‌طور که مسوولان وقت بانک جهانی اذعان داشتند، هر مشکل، مساله جدیدی بود که نمونه‌ای برای حل آن وجود نداشت. اما سیاست‌های به‌کاررفته برای رفع مشکلات نظام برنامه‌ریزی متمرکز و عبور از آن، به تاریخچه‌ای گرانبها برای کشورهایی تبدیل شده است که خواهان سیستم بازار آزاد هستند.

مشکلاتی اعم از فساد و بیکاری و تورم در سال‌های نخست، مراحل تغییر ساختار را با کندی مواجه کرده بود. از سوی دیگر فشار فزاینده به مردم، شکست در مسیر رسیدن کشورهای کمونیست به سیستم بازار آزاد را محتمل کرده بود. اما این مشکلات هرچقدر هم که به درازا کشید، در تصمیم این کشورها خللی ایجاد نکرد و امروزه ثمرات آن سیاست‌های ریاضتی، خود را در سهم قابل توجه این کشورها در بازار‌های جهانی نشان می‌دهد. باشگاه اقتصاددانان در پرونده امروز خود تاریخچه گذار به سیستم بازار آزاد (مشخصا در اروپای شرقی) را مورد بررسی قرار داده است.