پشت پرده جنگ دیپلماتیک

رویترز

پس از تحولات اخیر منطقه، شرکت گاز قطر که بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی مایع محسوب می‌شود، به ژاپن که بزرگ‌ترین وارد کننده این ماده در جهان به‌شمار می‌رود، اطمینان داده است که تنش بین دولت‌های خلیج‌فارس بر عرضه این محصول اثری نخواهد گذاشت. شرکت «JERA» ژاپن که بزرگ‌ترین خریدار گاز طبیعی مایع به‌شمار می‌رود، اعلام کرده که از سوی مقامات شرکت گاز قطر به آنها اطلاع داده شده است که قطع ارتباطات چند کشور خاورمیانه با قطر، اثری بر عرضه LNG نخواهد گذاشت. شرکت ژاپنی علاوه‌بر ذکر این خبر عنوان کرده است: «این اتفاق همچنین یک معضل ژئوپلیتیک در خاورمیانه است و این امکان وجود دارد که ارتباط نزدیکی با بازار انرژی داشته باشد، بنابراین ما به رصد کردن تحولات ادامه خواهیم داد.» ژاپن حدود یک‌سوم از محموله‌های جهانی گاز طبیعی مایع را به کشور خود وارد می‌کند. عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی و بحرین ارتباطات خود را با قطر به بهانه حمایت این کشور از تروریسم قطع کرده و بدترین تنش در سال‌های اخیر را در بین قدرتمندترین کشورهای جهان عرب به‌وجود آورده‌اند.

همکاری بین ایران و قطر

در آوریل ۲۰۱۷، قطر ممنوعیتی را که بر توسعه بزرگ‌ترین میدان گاز طبیعی برقرار کرده بود، حذف کرد که تلاشی در راستای حذف رقابت‌های فزاینده ایجاد شده بود. در آن زمان، بازار گاز طبیعی مایع تغییرات بزرگی را تجربه می‌کرد، زیرا جریان‌های بزرگ عرضه جدید تاکنون به بازار آسیب زدند و این هجمه‌ها عمدتا از سوی ایالات‌متحده‌آمریکا و استرالیا بودند. رئیس‌جمهوری روسیه، ولادیمیر پوتین نیز قصد داشت تا به بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز طبیعی مایع در جهان تبدیل شود. قطر در سال ۲۰۰۵ اعلام کرده بود که به‌طور موقت توسعه میدان شمالی این کشور را که با ایران مشترک است، متوقف می‌کند تا دوحه زمان لازم برای مطالعه در مورد اثرات ناشی از افزایش سریع تولید را داشته باشد. آشفتگی در تولید گاز طبیعی منجر به این شده است که در جهان ظرفیت تولید گاز طبیعی مایع به بیش از ۳۰۰ میلیون تن در سال برسد، درحالی‌که در سال ۲۰۱۶ مقدار گاز طبیعی مایع مبادله‌شده در جهان به حدود ۲۶۸ میلیون تن می‌رسید. در این میان، ایران که از کمبود شدید گاز خانگی رنج می‌برد، افزایش شدیدی در تولید گاز از میدان پارس‌جنوبی داشته است و این اولویت مهمی برای این کشور بوده و توافقی نیز با شرکت توتال فرانسه در نوامبر سال ۲۰۱۶ منعقد شد تا پروژه پارس‌جنوبی۲ را توسعه دهد.

پیشتر وزیر نفت ایران در ماه مارس سال‌جاری از افزایش تولید سهم خود از این میدان مشترک خبر داده بود. به گزارش خبرگزاری‌های ایران، زنگنه گفته بود: «تولید گاز ایران در پارس‌جنوبی می‌تواند تا پیش از پایان سال (سال نوی ایرانیان که منظور از آن تاریخ ۲۰ مارس ۲۰۱۸ است) از قطر بیشتر شود.» شرکت توتال نخستین شرکت انرژی غربی بود که پس از برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی با تهران یک معامله مهم امضا کرد. مدیرعامل شرکت نفت قطر، سعدالکعبی گفته بود که تصمیم به حذف موقت ممنوعیت با طرح ایران برای توسعه بخشی از میدان مشترک گازی این دو کشور ارتباطی نداشت.وی افزود: «آنچه که ما امروز انجام می‌دهیم، کاملا جدید است و البته در آینده نیز می‌خواهیم اطلاعات خود را در این زمینه با آنها (ایران) تقسیم کنیم.» اقتصاد قطر که در آینده نزدیک میزبان رقابت‌های جام‌جهانی است و جمعیتی ۶/ ۲ میلیون نفری دارد، با کاهش بهای نفت تحت‌فشار قرار گرفت و در سال ۲۰۱۵ شرکت QP هزاران نفر از کارکنان خود را اخراج کرد و برخی از دارایی‌های خود را نیز از دست داد. این شرکت حاصل ادغام دو شرکت گاز طبیعی مایع به نام‌های «قطر گاز» و «راس گاز» است تا در خرج صدها میلیون دلار هزینه صرفه‌جویی شود.