موتور آلمانی-فرانسوی اصلاحات

اکونومیست

علاوه بر تعاملات اقتصادی کشورهای اروپایی، مساله حائز اهمیت دیگر در آینده اروپا بحث ایجاد امنیت بین‌المللی در بین کشورهای عضو است. وقایع گذشته، نظیر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و پس از آن ایجاد چنددستگی در خود بریتانیا مثل نظر مخالفان خروج در ایرلند، سیاست‌های توسعه‌ای و مداخله‌جویانه روسیه در شرایطی که این کشور در تحریم به سر می‌برد، همچنین عدم شفافیت در روابط سیاسی آمریکا به‌واسطه سیاست‌های منفعت‌طلبانه دونالد ترامپ همگی فضای سیاسی را ایجاد کرده است که اتحادیه اروپا را بر آن داشته تا به فکر ایجاد یک نظام محافظتی مستقل از ناتو و سیاست دفاعی جدید بیفتد. ماکرون در این زمینه اعتقاد دارد که او به‌دنبال ایجاد یک نظام در رقابت با ناتو نیست، بلکه هدف او ایجاد یک نظام دفاعی مکمل است.

گام نخست در این زمینه ایجاد یک منبع مالی برای تامین اهداف دفاعی اتحادیه اروپاست. نهادی که وظیفه آن تحقیق و توسعه در صنایع جدید دفاعی کشورهای عضو خواهد بود. گام بعدی، انتخاب اعضا از بین کشورهای اتحادیه اروپا برای اداره و تصمیم‌سازی در این راستا خواهد بود. ماکرون پیشنهاد ایجاد شورای حفاظتی اروپا را در سر دارد. شورایی متشکل از ارتشیان، دیپلمات‌ها و افراد متخصص در زمینه تامین امنیت از میان کشورهای عضو. این شورا قصد دارد تا اهداف امنیتی کشورهای عضو و دغدغه‌های آنها را سازگار با تحولات جهانی مطرح و برای آنان راهکار تعریف کند. در نتیجه، این نهاد نقشی مهم در تامین امنیت اتحادیه اروپا و تثبیت جایگاه این سازمان در مناسبات سیاسی جهان خواهد داشت.

شاید یکی از مهم‌ترین مسائلی که ماکرون باید به آن توجه داشته باشد، مساله مهاجران است. همان‌طور که می‌دانید انفجارهای تروریستی پیش از برگزاری انتخابات یکی از دغدغه‌های اصلی فرانسه بود. تا جایی که لوپن یکی از مهم‌ترین برنامه‌های خود پس از به‌دست آوردن منصب ریاست جمهوری را جلوگیری از ورود مسلمانان مهاجر به این کشور در جهت کاهش تروریسم در این کشور می‌دانست.

ماکرون باید چارچوب مدنظر خود در تامین امنیت اتحادیه اروپا را با درنظر داشتن این محدودیت روشن کند. در برنامه حفاظتی او باید جایی برای جلوگیری از این قبیل اقدامات نیز وجود داشته باشد. همچنین باید توجه داشت که این مساله منحصر به فرانسه نیست، بلکه سایر کشورهای عضو نیز نظیر آلمان تا حد زیادی نگران این موضوع هستند. ماکرون برای حل این مساله پیشنهاد اجرای برنامه توافق برای ورود مهاجران سایر کشورها به کشورهای عضو اتحادیه اروپا را مطرح کرده است. ایجاد یک نظام نظارتی متمرکز بر ورود مهاجران سایر کشورها به دروازه‌های کشورهای عضو اتحادیه. نظر ماکرون همچون دیدگاه افراطی لوپن نیست. بر خلاف لوپن که تنها راه جلوگیری از بروز چنین حوادثی را ممنوعیت ورود مهاجران می‌داند، ماکرون اظهار داشت که دروازه‌های فرانسه به روی مهاجران سوریه، مراکش، الجزیره، تونس و افغانستان بسته نخواهد بود. بلکه هدف تسهیل جریان ورودی مهاجران و تمیز افراد پرریسک و سایرین برای ورود به این کشور است. ماکرون اعتقاد دارد باید طبق توافقی که بین کشورهای عضو صورت می‌گیرد، در درگاه‌های ورودی اتحادیه اروپا، پایگاه‌های بررسی پناهجویان تاسیس شود. تحت این شرایط این پایگاه‌ها وظیفه بررسی وضعیت پناهندگان را به‌عهده خواهند داشت. در حین بررسی شرایط خاص مهاجران مختلف از آنها نام‌نویسی صورت گرفته و وارد چرخه بررسی خواهند شد. در این اثنی جنبه‌های مختلف و انگیزه‌های آنان بررسی شده و پذیرش یا عدم پذیرش آنها اعلام خواهد شد. تصمیم برای ورود یا ممانعت از ورود مهاجران مبتنی بر شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور مقصد خواهد بود. بر اساس توافقی که بین کشورهای عضو صورت خواهد گرفت، هر کشور پیش از برگزاری پروسه بررسی وضعیت مهاجران موظف است که ظرفیت‌های پذیرشی خود را مبتنی بر شرایط موجود اعلام کند تا متناسب با آن بتوان مهاجران را بین کشورهای عضو تخصیص داد.

ماکرون برای این‌که نشان دهد تا چه حد مساله پالایش مهاجران در برنامه‌های او حائز اهمیت است، درنظر دارد تا ۵ هزار گارد محافظتی در مرزهای مشترک و قابل نفوذ در اتحادیه اروپا ایجاد کند. اگرچه این برنامه هزینه‌های زیادی برای کشورهای عضو و فرانسه خواهد داشت، اما با توجه به شرایط حاکم در اروپا و وقوع حوادث تروریستی، به‌نظر می‌رسد این طرح از اقبال بالایی برای پذیرش برخوردار خواهد بود. به‌نظر می‌رسد این طرح در مقایسه با طرح دونالد ترامپ انعطاف بیشتری داشته و بتواند نظر موافقان و مخالفان خود را برای اجرا به‌زودی کسب کند. در این میان این طرح نیز به تثبیت نقش فرانسه در مناسبات سیاسی و به‌خصوص بحث ایجاد امنیت در اتحادیه اروپا کمک شایانی خواهد کرد و جایگاه سیاسی این کشور در بین کشورهای عضو را تقویت خواهد کرد.

تسهیل موتور چند سرعته

کارشناسان موتور اصلی اصلاحات پیش‌رو در اتحادیه اروپا را یک موتور آلمانی-فرانسوی می‌دانند و از آن تحت عنوان موتور چند سرعتی یاد می‌کنند. این موتور بخش‌های مختلف شامل اقتصاد، امنیت، انرژی و حتی آموزش و فرهنگ را به حرکت درخواهد آورد. ماکرون چه در زمینه اصلاحات اقتصادی و چه در زمینه سیاست‌های امنیتی و دفاعی تمرکز خود را بر تعامل و سازش با کشورهای عضو گذاشته است. چارچوب نظری ماکرون در کنار قدرت سیاسی و اقتصادی بلامنازع آلمان، ترکیبی خواهد بود که زمینه ایجاد تغییر و تحولات آتی این اتحادیه را فراهم خواهد آورد.

آلمان پذیرای جوانی ۳۹ ساله برای از سرگیری سیاست‌های دفاعی است که از سال ۱۹۸۸ بین دو کشور پایه‌ریزی شده است. توافقات دوجانبه‌ای که اکنون با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و نقش مهم فرانسه بعد از آلمان در مناسبات این اتحادیه نیازمند حضور این دو قدرت بزرگ در کنار یکدیگر است. روابط ماکرون و آلمان تا حدی حیاتی بود که اغلب کارشناسان نبض حیاتی اتحادیه اروپا را در گرو انتخاب یا عدم انتخاب ماکرون برای ریاست‌جمهوری فرانسه می‌دانستند. بنابراین پیش‌بینی می‌شود از این پس دو کشور فرانسه و آلمان در راس تصمیم‌سازی برنامه‌های اتحادیه اروپا قرار گیرند. تصمیماتی با مهندسی و معماری ماکرون و قدرت بلامنازع آلمان در مناسبات اتحادیه اروپا.