ساختار معیوب مناظره

دکتر طهماسب مظاهری

وزیر اسبق اقتصاد

انتظار می‌رفت مناظره سوم بتواند با ملاحظه اصول اخلاقی که در شأن کاندیدا‌های ریاست جمهوری باشد، فرصتی را ایجاد کند تا هریک از شرکت‌کنندگان برنامه‌های اقتصادی خود را به اطلاع مردم برسانند و باتوجه به اولویت مسائل اقتصادی، مردم بتوانند از محتوای آن مناظره فردی که بتواند اقتصاد کشور را سامان دهد، بشناسند. اما این مناظره نتوانست چنین انتظاری را برآورده کند و تبدیل به یک مجادله غیراقتصادی شد. آقایان میرسلیم و هاشمی طبا کوشش می‌کردند در قالب سوالات و مباحث فنی بحث کنند، اما فضای ایجاد شده در مناظره اجازه نداد بحث‌ها در محدوده سوالات و مباحث اقتصادی بماند.

آقای رئیسی در پاسخ به این سوال که چه برنامه‌ای برای مبارزه با قاچاق دارید، توضیح مفصلی در مذمت قاچاق و ضعف دولت در مبارزه با قاچاق ارائه داد، اما هیچ نکته‌ای درباره برنامه‌های خود ارائه ندادند. آقای روحانی در پاسخ به سوالی درباره نقدینگی، تمام وقت خود را به بیان بدی‌ها و ضعف‌های رقبا خود اختصاص دادند و در ۳ ثانیه وقت اضافی سعی کردند پاسخی به این سوال بدهند! کوشش دو طرف در اثبات فساد رقبای خود فضای مناظره را آکنده از اتهامات بزرگی کرد که طبیعتا طرف مقابل زمان صحبت خود را به نفی آن اتهامات اختصاص می‌دادند. اینکه آن اتهامات چقدر درست یا غلط باشد موضوعی است که ماه‌های آینده موضوع بحث طرفداران رقبای امروز قرار می‌گیرد. هرکدام رئیس‌جمهور شوند با ابزار و امکانات دراختیار خود سعی می‌کنند حرف خود را اثبات کنند و آن طرف که انتخاب نمی‌شود برای اثبات حرف خود کوشش می‌کند. مستقل از اینکه بعدها نتیجه این اتهامات چه باشد، جمعه شب نتیجه این اتهامات این بود که تصویر نامطلوبی از نظام دولتی و اداری را به مردم القا کرد. در میان این اتهامات، یک مورد اعتراف به خطا هم از سوی آقای روحانی مطرح شد. ایشان اعتراف کردند در زمانی که دبیر شورای امنیت بودند، جلوی مطرح شدن تخلفات آقای قالیباف را گرفتند و برای این کار با خیلی‌ها دعوا کردند و موکد گفتند اگر این کار را نکرده بودم رسما الان اینجا نبودید. مستقل از اینکه موضوع آن پرونده چه بوده، این حرف نشانه‌ای از خطای نابخشودنی آقای روحانی در دوران دبیری شورای امنیت است. اگر اتهاماتی که به آقای قالیباف وارد شده درست باشد، بخش بزرگی از آنها تقصیر آقای روحانی است که در آن زمان جلوی مطرح شدن پرونده ایشان را گرفتند. نکته بعدی درخصوص مناظره سوم این بود که هر دو طرف از یک آمار واحد دو نوع برداشت و قرائت می‌کردند. این موضوع در تحلیل آمار رشد اقتصادی به چشم می‌خورد. البته به نظر اینجانب تحلیل آقای رئیسی و قالیباف در این خصوص صحیح‌تر بود. یک نکته هم در مورد نظام حاکم بر مناظره قابل ذکر است که البته باید برای انتخابات بعدی مورد توجه و بررسی قرار گیرد و آن نکته مسوولیت مجری مناظره در تنظیم و هدایت مناظره است. در این دوره اختیار بیشتری به مجری داده شد تا وقت را کنترل کند. این پیشرفت خوبی بود؛ اما مجری اختیار ورود به مباحث را نداشت. حداقل در این حد که آنچه جواب داده می‌شود مربوط به سوال مطرح‌شده نیست. برای دور بعد توصیه می‌شود این اصلاح را در برنامه‌های مناظره قرار دهیم.