نقشه «بانن» چیست؟

اد راجرز
تحلیلگر واشنگتن پست

با وجود واکنش‌های اولیه به حضور بانن به‌عنوان مشاور استراتژیک دونالد‌ترامپ، بانن به‌عنوان یکی از اعضای دائمی کمیته شورای امنیت ملی آمریکا نیز انتخاب شده است و اکنون تمام توجه بسیاری از رسانه‌ها به سوی اوست. جایگاهی کلیدی در کمیته‌ تصمیمات امنیتی و سیاست خارجی در آن اتخاذ می‌شود و تا پیش از این هیچ یک از مشاوران انتصابی سیاسی روسای جمهوری به آن دسترسی نداشته‌اند و به بانن امکان می‌دهد که رئیس‌جمهوری در سایه باشد. بانن یکی از استراتژیست‌ها و فرماندهان اصلی عملیات موسوم به دلتا بود که برای آزاد کردن جاسوسان آمریکایی محبوس در ایران در اردیبهشت 1359 از سوی ارتش آمریکا صورت گرفت، این عملیات که در نهایت با کشته شدن هشت تن از نظامیان آمریکا در صحرای طبس با شکست مواجه شد، به گفته خود استیو بانن یکی از تلخ‌ترین خاطرات زندگی او را تشکیل می‌دهد. تا جایی که خود وی بیان می‌کند در شب عملیات، زمانی که به ناو هواپیما بری که او در آن مستقر بود، اعلام می‌شود که به دلیل شکست عملیات، دریای عمان را ترک کرده و به آب‌های آزاد برگردد را هرگز فراموش نخواهد کرد.

«آندرو گرین»، یکی از افرادی که با بانن در آن کشتی بود درباره ناکام ماندن این عملیات می‌گوید: «من بی‌نقص‌ترین لغت را دارم، شکست‌خورده. احساس می‌کردیم که شکست خورده‌ایم.» خود «بانن» گفته این عملیات ناکام یکی از لحظات تعیین‌کننده زندگی‌اش بوده و برایش مصداقی از شکست در رهبری نظامی به شمار می‌رود. این تجربه‌ای است که بانن آن را هم‌اکنون که قرار است در سمت استراتژیست ارشد کاخ سفید انجام‌وظیفه کند، با خود به همراه دارد. این تاجر میلیاردر که بیش از هر چیز به خاطر راه‌اندازی سایت نژادپرستانه بریت ‌بارت شهرت دارد پس از آنکه توسط ترامپ به‌عنوان استراتژیست ارشد رئیس‌جمهوری معرفی شد، به یکی از پرقدرت‌ترین افراد در واشنگتن تبدیل شده است. همچنین انتخاب وی به‌عنوان عضو ثابت شورای امنیت ملی آمریکا موجب شده است تا تاثیر تفکرات وی در سیاست‌های خارجی آمریکا بیشتر شود.

یکی دیگر از مواضع نگران‌کننده‌ بانن همانند نظریه جنگ‌ تمدن‌های ساموئل هانتینگتون، باور عمیق او به تقابل میان دنیای یهودی-مسیحی با دنیای اسلام است. او بر این باور است که این تقابل به نوعی جنگ مقدس خواهد انجامید. او در چند جلسه گفت‌وگو در سال ۲۰۱۴ گفته است که جنگ میان این دو جهان آغاز شده و به سرعت نیز در حال گسترش است. او هشدار داده است که مسیحیان باید هر چه سریع‌تر برای این تقابل آماده شوند. البته، او به تازگی گفته است که فکر می‌کند ایالات متحده علاوه بر خاورمیانه با چین نیز وارد رویارویی نظامی خواهد شد. بانن فعلا پرنفوذترین فرد کاخ سفید است. او در روز‌های نخستین دولت ترامپ تلاش کرد تا توان سیستم‌های نظارتی، توازن قوا و بوروکراسی ایالات متحده را در برابر بی‌نظمی، تصمیم‌‌های ‌پیش‌بینی نشده و بسط قدرت دولت بسنجد. واکنش‌های رسانه‌ها و مطبوعات نشان داد، اگر ترامپ با پیروی از بانن یا همان رئیس‌جمهوری در سایه، بخواهد از قانون سرپیچی کند با چه واکنشی از طرف رسانه‌ها، قوه قضائیه، جامعه مدنی و سایر نهاد‌های نظارتی مواجه خواهد شد. نتیجه این تقابل‌ها هرچه باشد، تاثیر شگرفی بر آینده دموکراسی آمریکا خواهد داشت.