مرد مرموز کابینه

کریستوفر کالدول
تحلیلگر نیویورک تایمز

نفوذ استیو بانن در کاخ سفید لحظه به لحظه در حال افزایش است. مشاور ارشد انتخاباتی، سپس استراتژیست و ایدئولوگ دولت ترامپ شد و کمی بعد‌تر انتصاب او به‌عنوان عضو ثابت شورای امنیت ملی آمریکا سر وصدای زیادی به پا کرد. مرد ۶۳ ساله‌ای که به شدت از طبقه سیاسی و نخبگان آمریکایی انتقاد می‌کند، قبلا مدیر پایگاه اینترنتی راستگرای «برایت‌بارت نیوز» بود. او خواستار تغییر سیاست‌ها و همچنین رسوم و سنت‌ها در پایتخت دولت فدرال آمریکا است. او همچنین به موضع‌گیری‌های جنجالی معروف است. رسانه‌های جهان و خصوصا آمریکا با اشاره به جایگاه برجسته این شخص در دولت ترامپ، او را رئیس‌جمهور بانن و بازیگر بزرگ توصیف کرده‌اند. او هر بار که مورد انتقاد قرار می‌گیرد این استدلال معروف خود را بیان می‌کند که رسانه‌های سنتی از نیروهایی که جامعه آمریکا و جهان را متحول می‌کنند، شناختی ندارند. چند روز پیش روزنامه واشنگتن پست، نوشت: «شاهد تولد نظام سیاسی جدیدی هستیم و هرچقدر نخبگان رسانه‌ای بیشتر سردرگم می‌شوند، قدرت این نظام سیاسی جدید بیشتر می‌شود.»

تاکنون هیچ مشاوری با این سرعت نتوانسته بود تا این اندازه در مرکز دستگاه قدرت در آمریکا نفوذ کند. خط مشی و رد پای بانن که خود را ملی گرای اقتصادی معرفی می‌کند، در سخنرانی تند و تهاجمی ترامپ در مراسم سوگند ریاست جمهوری اش آشکار بود. ترامپ در این سخنرانی گفت «از امروز به بعد، نخست آمریکا و فقط آمریکا مطرح است» و بر دو قانون ساده تاکید کرد: خریدن کالاهای آمریکایی و استخدام نیروی کار آمریکایی. بانن یک هفته بعد به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت ملی آمریکا منصوب شد که به منزله «وزارت امور خارجه کوچک» در کاخ سفید است. این انتصاب با موجی از محکومیت مواجه شد. شان اسپایسر سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به انتقادها گفت: «او افسر نیروی دریایی بود و کاملا از مسائل جهان و اوضاع ژئوپلیتیک که در آن به سر می‌بریم، آگاه است». بانن در سال ۲۰۱۰ نگرانی‌هایی را برانگیخت زمانی که ادعا کرد: «اسلام، دین صلح نیست، بلکه دین اطاعت است». این بانکدار سابق در «گلدمن ساکس» که در خانواده‌ای فقیر و طرفدار حزب دموکرات و خانواده کندی و سندیکاها بزرگ شد، می‌گوید مخالفت شدیدش با طبقه سیاسی به روزی باز می‌گردد که متوجه شد جورج بوش پسر نیز کاملا مثل جیمی کارتر، هرج و مرج ایجاد کرد.

بانن از جنگ با جهان اسلام سخن گفته است. جنگ مقدسی که سال‌هاست به باور او شروع شده و به زودی ابعاد و گستره‌ای وسیع خواهد یافت. نظریه‌ای کمابیش مشابه آن چیزی که ساموئل هانتینگتون در «رویارویی تمدن‌ها» مطرح کرده بود. بر اساس باور هانتینگتون، شاه بیت استراتژی سیاسی بانن بر دو جنگ اجتناب‌ناپذیر استوار است. یکی جنگ با چین و دیگری جنگ با جهان اسلام. هانتینگتون از نزدیکی الزامی چین و کشورهای اسلامی گفته بود. یک پیش بینی که حال در باورهای سیاسی بانن و شورای امنیت ملی آمریکا و دولت ترامپ نیز بازتاب آشکاری یافته است. هفته پیش فرانکس برونی سرمقاله‌نویس نیویورک تایمز نوشت: «بانن کاملا می‌داند چطور از رئیس‌جمهوری برای دستیابی به خواسته هایش بهره‌برداری کند». او بانن را به یکی از شخصیت‌های ساخته ذهن شکسپیر تشبیه کرد که سخنانی چاپلوسانه درباره وسعت حرکتی که ترامپ رهبری آن را برعهده دارد، در گوش رئیس‌جمهور زمزمه می‌کند. ناظران برای شناخت این شخصیت که نگرانی و کنجکاوی ایجاد کرده است، سخنان سابق او را بررسی می‌کنند که تصویری تیره و تار از جهانی پر از کشمکش ترسیم می‌کند. به‌عنوان مثال او در ماه مارس ۲۰۱۶ گفت: «طی پنج تا 10 سال دیگر وارد جنگ در دریای چین‌جنوبی خواهیم شد. تردیدی در این باره نیست.»