علائم امیدوارکننده در رشد اقتصادی

بنیامین اپل باوم

نیویورک تایمز

فدرال رزرو نرخ بهره را در روز چهارشنبه برای دومین بار پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸ بالا برد و اعلام کرد که اقتصاد ایالات متحده آمریکا با روندی در حال رشد و سلامت روبه افزایش است.فدرال رزرو اعلام کرد که نرخ رشد ثابت اشتغال و سایر معیارهای اقتصادی به خوبی پیش می‌رود است و این سیگنال را دال بر این که انتظار می‌رود نرخ بهره در سال آینده با سرعت بیشتری افزایش یابد تا مانع رشد بسیار سریع اقتصاد شود، فرستاد. ژانت یلن، رئیس فدرال رزرو گفت: «من و همکارانم تشخیص داده‌ایم که روند قابل ملاحظه‌ای در اقتصاد صورت گرفته است.» وی که در کنفرانسی پس از اتخاذ این تصمیم سخنرانی می‌کرد، ادامه داد: «ما انتظار داریم که اقتصاد به عملکرد خوب خود ادامه دهد.» با این تصمیم نرخ بهره ایالات‌متحده از نیم درصد به ۷۵/ ۰ درصد افزایش می‌یابد، اما هنوز هم نسبت به استانداردهای تاریخی بسیار پایین محسوب می‌شود.

نرخ بهره پایین با تشویق قرض گرفتن و قبول ریسک از رشد اقتصادی حمایت می‌کند. اقتصاد آمریکا به‌طور متوسط در ۶ سال گذشته هر ساله ۲درصد رشد کرده است و نرخ بیکاری نیز تا ۶/ ۴ درصد کاهش یافته است. این ارزیابی فدرال رزرو که بیانگر این است که اقتصاد با حالتی سلامت در حال رشد است و پیشرفت معتدلی دارد، با ادعای آقای ترامپ که وعده نرخ رشد ۴ درصدی را داده بود و خلق شغل و رشد اقتصادی را وحشتناک توصیف می‌کرد، به شدت عجیب به نظر می‌رسد. روز چهارشنبه راجر ویلیامز یکی از اعضای کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان و نماینده تگزاس، این حرکت فدرال رزرو را نقد و اشاره کرد که تصمیم امروز فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره کاملا پیش از موعد انجام شده است و برای ملتی که در حال تلاش و تقلا برای بیرون رفتن از رشد کند اقتصاد اوباما هستند، بار مالی به همراه خواهد داشت. وی ادامه داد: «افزایش این نرخ‌ها توسط فدرال رزرو به‌طور موثری موجب شده است که کار ما دشوارتر ‌شود.» آقای ویلیامز موقعی که فدرال رزرو نرخ بهره را در دسامبر سال گذشته افزایش داد، اعتراضی نکرد.

با اعلام این تصمیم پس از نشست دو روزه کمیته سیاست‌گذاری فدرال رزرو، بانک مرکزی نشانه کوچکی در مورد انتخاب آقای ترامپ و دیدگاه اقتصادی وی بروز داد. فدرال رزرو گفت که هنوز انتظار می‌رود توسعه اقتصادی کند بوده و با گام ثابتی به سوی نرخ‌های بهره بالاتر برود. در پیش‌بینی‌های جداگانه‌ای که در روز چهارشنبه منتشر شد، مقامات فدرال رزرو پیش‌بینی کردند که در سال ۲۰۱۷ نرخ بهره سه بار افزایش پیدا کند. به هر صورت، برای نخستین بار در سال‌های اخیر احتمال واقعی در مورد تغییرات معنادار سیاست مالی این کشور وجود دارد. جمهوری‌خواهان در کاخ سفید و کنگره کنترل اوضاع را در دست خواهند داشت و ترامپ قول داده است رشد اقتصادی و میزان خلق شغل را از طریق کاهش مالیات و افزایش مخارج زیرساخت افزایش دهد. این معیارها می‌توانند رشد اقتصادی را سریع‌تر از آنچه ترامپ در کارزار انتخاباتی خود گفته بود و مرتبا عملکرد دولت اوباما را به آن سبب نقد می‌کرد، محقق کنند. اما فدرال رزرو در روز چهارشنبه دوباره تکرار کرد که اقتصاد به سختی با گام‌های پایدار گسترش می‌یابد. مقامات فدرال رزرو همچنین شواهدی ارائه کردند که بازار کار در حال دشوارتر شدن است. چند بخش از فدرال رزرو عنوان کرده‌اند که با کمبود نیروی کار روبه‌رو بوده‌اند. در منطقه فیلادلفیا کارگر بخش ساختمان به سختی پیدا می‌شود. آتلانتا نیز گزارش کرده است که دچار کمبود پرستار شده و کانزاس سیتی با مشکل کمبود رانندگان کامیون روبه‌رو است. علاوه بر این موارد، دالاس با کمبود کارگران بخش تکنولوژی مواجه شده است. به اعتقاد فدرال رزرو، رشد سریع‌تر احتمالا منجر به تورم بالاتر نیز خواهد شد، در نتیجه اگر جمهوری‌خواهان موفق به تقویت رشد شوند، فدرال رزرو احتمالا سریع‌تر نرخ بهره را بالا خواهد برد. هرچه محرک‌ها بزرگ‌تر باشند، نرخ افزایش بهره نیز احتمالا بیشتر خواهد بود.یان فاوست استاد اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز و مشاور سابق خانم یلن با اشاره به کارهای کمیته بازار آزاد فدرال رزرو می‌گوید: «انتظارات شما باید بسیار کم به آنچه که کمیته بازار آزاد فدرال‌رزرو فکر می‌کند وابستگی داشته باشد و بیشتر به دیدگاه سیاست‌های ترامپ و اثرات کلان آنها معطوف باشد.» وی ادامه می‌دهد که روی کارهای فدرال رزرو تاکید نکنید.

خانم یلن تاکید کرده است که فدرال رزرو در مورد احتمال رویدادها پیش داوری نمی‌کند. وی چند بار این موضوع را که در مورد شایستگی‌های طرح‌های ترامپ اظهار نظر کند یا در مورد عواقب آنها برای اقتصاد پیش‌بینی‌هایی کند، رد کرده است. وی می‌گوید: «ما در حال حاضر تحت یک ابر نااطمینانی عمل می‌کنیم.»مقامات فدرال رزرو پیش‌بینی کرده‌اند که آنها نرخ بهره را با سرعت کمی بیشتری در سال‌های آینده رشد خواهند داد و این نرخ تا پایان سال ۲۰۱۸ به ۱/ ۲ درصدخواهد رسید. در ماه سپتامبر آنها پیش‌بینی کرده بودند که این نرخ در پایان سال ۲۰۱۸ برابر با ۹/ ۱ درصد باشد. به هر صورت، پیش‌بینی‌های جدید منعکس‌کننده سرعت کندتر افزایش نسبت به دسامبر گذشته هستند که در آن زمان انتظار می‌رفت این نرخ تا پایان سال ۲۰۱۸ به ۳/ ۳ درصد برسد.

ترکیب رشد پایدار و افزایش سریع‌تر نرخ بهره نشان می‌دهد که برخی از مقامات فدرال انتظار دارند بانک مرکزی به خنثی کردن افزایش معتدل در محرک‌های مالی پایان دهد. اما خانم یلن اظهار می‌کند که بیشتر مقامات فدرال رزرو از قضاوت خودداری کرده‌اند. وی می‌گوید: «تغییرات در سیاست مالی یا سیاست‌های اقتصادی دیگر می‌تواند در چشم‌انداز اقتصادی تاثیر بگذارد. البته بسیار زود است بدانیم چگونه این تغییرات آشکار خواهند شد.»تنش‌ها بین سیاست پولی و سیاست مالی به کندی افزایش خواهد یافت. قانون‌گذاری و تفسیر اقتصادی به‌طور کلی در سال‌های آینده مشخص خواهد شد. آقای ترامپ به‌طور آشکارا در گذشته اظهار کرده است که نرخ بهره پایین را دوست دارد و برخی از طرح‌های وی شامل سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها با پایین باقی ماندن نرخ بهره عملی‌تر خواهد بود.مایکل فرولی، اقتصاددان بانک جی‌پی‌‌مورگان می‌گوید: «فدرال رزرو در جایگاه خاصی قرار گرفته است. آنها تلاش می‌کنند تا پیش‌داوری در مورد اینکه چگونه کنگره و دولت عمل خواهند کرد، نداشته باشند اما وقتی آنها با این موضوع روبه‌رو شوند، فکر می‌کنم که به آن پاسخ خواهند داد.»

همچنین در مورد رهبری فدرال نیز نااطمینانی وجود دارد. دوره خانم یلن به‌عنوان رئیس در ماه فوریه سال ۲۰۱۸ پایان می‌رسد و ترامپ گفته است که یک جمهوری‌خواه را ترجیح می‌دهد. خانم یلن اما می‌تواند در هیات مدیره باقی بماند و این احتمالی است که وی رد نکرده است. اما فدرال رزرو تحت یک رهبری متفاوت ممکن است مسیر دیگری را انتخاب کند. برخی از اقتصاددانان محافظه‌کار به ویژه جان تیلور از دانشگاه استنفورد استدلال می‌کنند که بانک مرکزی نرخ بهره را باید به بیش از یک درصد افزایش دهد. اقتصاد اکنون در حال آرامش است. رشد شغل‌های ثابت نرخ بیکاری را کاهش داده و به سطحی رسانده است که فدرال رزرو آن را سالم می‌داند. اندکی بیکاری طبیعی است زیرا مردم شغل‌های خود را عوض می‌کنند و برخی کسب و کارها تعطیل می‌شوند. خانم یلن و سایر مقامات فدرال اعلام کرده‌اند که برخی از نشانه‌های رشد دستمزد را مشاهده کرده‌اند و تورم نیز افزایش یافته است. اگرچه هم دستمزدها و هم تورم سرعت کمتری نسبت به آنچه فدرال رزرو تمایل دارد، رشد می‌کند.

تصمیم به افزایش نرخ بهره برای نخستین بار در ماه‌های اخیر است که صورت گرفته است. برخی اقتصاددانان در این خصوص استدلال می‌کنند که فدرال رزرو باید منتظر می‌ماند تا قبل از افزایش نرخ بهره، تورم تقویت شود. زمانی لازم است تا مشخص شود که آیا اقتصاد قوی‌تر افراد بیشتری را ترغیب می‌کند تا جست‌وجو برای شغل را شروع کنند که منجر به افزایش نیروی کار خواهد شد یا خیر. بیکاری به خصوص در بین اقلیت‌ها بالا باقی مانده است. با این حال، این دیدگاه حمایت کمی در بین مقامات فدرال رزرو داشته است که نگرانند مبادا اگر آنها بیشتر از این صبر کنند، نرخ‌های بهره لاجرم سریع‌تر افزایش پیدا کنند و احتمال ورود اقتصاد به رکود را افزایش دهند.ادی بارکان مدیر «فدرال رزرو‌آپ» که ائتلافی از گروه‌های لیبرال است بر ادامه کارزار محرک‌ها تاکید کرده و می‌گوید: «ظاهرا مقامات رسمی فدرال رزرو فکر می‌کنند که اقتصاد بسیار با سرعت در حال رشد کردن است.» وی ادامه می‌دهد: «من شک دارم شما بتوانید آمریکایی‌های دیگری را بیابید که با این عقیده موافق باشند و در انتخاباتی که به شدت بر نارضایتی اقتصادی رای دهندگان متکی بوده، این نتیجه‌گیری عجیب است.»