بدترین خبر برای اقتصاد اروپا

اکونومیست

رهبر جدایی‌طلبان انگلیس از اتحادیه اروپا، در پیامی به طرفداران و حمایت‌کنندگان این طرح اعلام کرد که باید ۲۳ ژوئن را روز استقلال بریتانیا نامیده و جشن بگیریم. اما واکنش بازارهای مالی به جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا شگفت‌آور نبود. در بازارهای آسیا ارزش یورو نسبت به دلار بیش از ۱۰ درصد کاهش یافت و به ۳۲/ ۱ دلار رسید، این نسبت، رکورد ۳۰ ساله را شکست. سرمایه‌گذاران رفتار جمعی به سمت دلار و بازارهای امن آمریکا را شروع کرده‌اند. این طیف که به‌دلیل نوسانات و عدم تعادل در بازارها، با تردیدهای زیادی روبه‌رو بودند، حالا با مشخص شدن نتایج رفراندوم بیش از پیش دچار سردرگمی شده‌اند.

بروز رکود در بریتانیا محتمل به نظر می‌رسد؛ به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود تولید ناخالص داخلی در سال‌های آتی روندی کاهشی داشته و در سال ۲۰۲۰، حدود ۶ درصد پایین‌تر از برآوردهای قبلی باشد. بانک انگلستان اعلام کرده در مورد نرخ سود سپرده‌گذاران خود تجدیدنظر کند، همچنین برنامه کاهش کمی نیز مورد بررسی مجدد قرار خواهد گرفت. از طرف دیگر فروپاشی ارزش پوند نیز به بالارفتن تورم دامن زده و ارزش درآمدهای واقعی را کم می‌کند. در عین حال اقتصاد بریتانیا در اروپا نقش پررنگی دارد و در شرایط کمبود تقاضا و افت مبادلات تجاری، یک مصرف‌کننده قابل اعتماد و دست و دلباز به‌شمار می‌رود؛ اما با تصمیم اخیر مردم این کشور باید منتظر شوکی غیرمنتظره برای اتحادیه اروپا باشیم، به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود رشد اقتصاد یورو در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ تا ۲/ ۰ درصد در هر سال کاهش یابد. بریتانیا سهم ۹/ ۳ درصدی در تولید ناخالص جهانی دارد. این رقم به بزرگی سهم کشورهایی چون چین یا آمریکا نیست، اما با توجه به تحت تاثیر قرار گرفتن بازارهای مالی و جریان ارزی می‌تواند نگرانی‌هایی را برای اقتصاد جهانی به‌دنبال داشته باشد. نگرانی بزرگ این است که اتفاق اخیر تلاطم و نوسانات بازارهای مالی را افزایش داده و در نتیجه بر روندهای رشد اقتصاد جهانی - که در وضعیت خوبی به‌سر نمی‌برد- به ویژه در چین و جنوب اروپا تاثیر منفی بگذارد. ایتالیا نیز قصد دارد طی رفراندومی در اکتبر، نظر مردم را درباره انجام اصلاحات ساختاری در قوانین کشور جویا شود. متئو رنزی، نخست‌وزیر اصلاح‌طلب ایتالیا می‌گوید در صورتی که نتایج برخلاف سیاست‌های دولت باشد، استعفا خواهد کرد. این اتفاق وضعیت اروپا را بیش از پیش بحرانی می‌کند.

افزایش میزان اوراق قرضه و فراگیر شدن آن در جنوب اروپا تاثیر مهمی بر شرکت‌کنندگان در نظرسنجی خواهد داشت. البته بانک مرکزی اروپا می‌تواند در باتلاق علائم مایوس‌کننده و پر اضطراب اروپا با خرید اوراق قرضه، کمی اوضاع را بهبود بخشد اما بدون شک نمی‌تواند درمانی برای مشکلات ساختاری و ریشه‌ای که زمینه رشد ضعیف را ایجاد کرده، پیدا کند. عملکرد ضعیف اقتصاد اروپا قطعا صادرات چین رانیز متاثر می‌کند. با توجه به کاهش قابل پیش‌بینی ارزش یورو نسبت به دلار و با توجه به رابطه گسترده تجاری چین با اروپا، احتمال فشار کاهشی به یوآن نیز دور از ذهن نیست. بیرون رفتن بریتانیا از اتحادیه اروپا نشانه نگران‌کننده‌ای برای نظام لیبرال به‌شمار می‌رود. بدون شک برگزیت انگیزه زیادی برای ملی‌گرایان، پوپولیست‌ها و حمایت گرایان در سایر کشورها ایجاد می‌کند. سازمان توسعه تجارت جهانی(WTO) اخیرا در گزارشی به افزایش گرایش به حمایت گرایی اشاره کرده و درباره رشد و فراگیر شدن آن در بین کشورهای عضو گروه ۲۰ از سال ۲۰۰۸ تاکنون هشدار داده است. وخامت اوضاع اقتصادی در اروپا، بازارهای آسیا و آمریکا را نیز از طریق تضعیف ارزش پول، دچار دردسر می‌کند و فشارها را برای اعمال محدودیت بر جریان سرمایه شدت می‌دهد.